Alle verkiezingsprogramma’s op een rij

07 september 2023Leestijd: 4 minuten
V.l.n.r. Laurens Dassen (Volt), Dilan Yesilgöz (VVD) en Henri Bontenbal (CDA) presenteren verkiezingsprogramma's. Foto's: ANP.

De partijen hebben hun verkiezingsprogramma’s bekendgemaakt. EW biedt een overzicht van alle programma’s in aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen van 22 november.

Verkiezingsprogramma’s doorgelicht: belangrijkste thema’s

Verkiezingsprogramma BBB: Iedere dag BBBeter

BBB wil naar een ‘noaberstaat’ door arbeidsmigranten maximaal tien jaar in Nederland te houden, de maximumsnelheid terug naar 130 km/u te brengen en strengere gevangenisstraffen in te voeren. Bovendien stelt de partij een btw van 0 procent voor op groente en fruit, wil de partij extra investeringen voor defensie en een belasting- en premievrije voet van 30.000 euro.

Lees ook: Opkomst BBB logisch gevolg secularisering

Verkiezingsprogramma BIJ1: Breek de ketens

BIJ1 pleit voor radicale gelijkwaardigheid en economische rechtvaardigheid. De partij wil een verbod op black face in de openbare ruimte, een generaal pardon voor alle uitgeprocedeerde asielzoekers, gratis anticonceptie en het het afschaffen van collegegeld voor universiteiten en beroepsonderwijs.

Verkiezingsprogramma BVNL: Nederland voorop en vooruit

BVNL zet in op een klassiek liberale koers met cultureel conservatieve inslag. BVNL pleit voor een asielstop, een kleinere overheid, meer vrijheid voor MKB-ondernemers en gratis OV voor studenten en 65-plussers.

Verkiezingsprogramma CDA: Recht doen.

CDA-lijsttrekker Henri Bontenbal is opvallend optimistisch: ‘Wij kiezen voor een hoopvolle agenda, tegen het wantrouwen en cynisme’. De tien CDA-prioriteiten zijn gebouwd rond termen als ‘waarden en normen’, ‘gemeenschapszin’ en ‘bestaanszekerheid’.

Lees ook: Hoe onderscheidt CDA-leider Bontenbal zich van BBB en NSC?

Verkiezingsprogramma ChristenUnie: Nieuwe verbondenheid

ChristenUnie wil een eenvoudiger belastingstelsel,  de economie verduurzamen en geen beperkingen op gezinshereniging. Ook pleit de ChristenUnie voor stapsgewijze verhoging van het minimumloon naar 18 euro in 2028, alsook anticonceptiemiddelen en de tandarts in het basispakket.

D66 wil dat Nederland in 2040 ‘klimaatneutraal’ is en wil dat onder meer bereiken door alle zogenoemde fossiele subsidies afschaffen. De partij wil ook gratis kinderopvang. D66 pleit verder voor uitbreiding van de Tweede Kamer naar minimaal 260 zetels, afschaffing van de Eerste Kamer, de terugkeer van het bindend correctief referendum en een gekozen premier.

Verkiezingsprogramma’s DENK: Nu is het moment

DENK doet opmerkelijke voorstellen in haar opvallend visuele verkiezingsprogramma. Zo wil DENK pedoseksuelen chemisch castreren, autokosten flink reduceren en beeldt de partij Geert Wilders achter de tralies af om de strijd tegen moslimhaat kracht bij te zetten.

Verkiezingsprogramma Forum voor Democratie: Het programma van hoop, optimisme en herstel

Forum voor Democratie lanceerde haar verkiezingsprogramma als 12 regels voor Nederland, een knipoog naar het boek ‘Twaalf regels voor het leven’ van de Canadese psycholoog Jordan Peterson. FVD wil cash geld behouden, de zelfstandigenaftrek verhogen naar 15 duizend euro, ‘transgender-propaganda’ verbieden en een naturalisatiestop van 10 jaar.

Verkiezingsprogramma GroenLinks-PvdA: Samen voor een hoopvolle toekomst

GroenLinks-PvdA pleit voor een einde aan nuluren- en oproepcontracten, een ov-kaart voor daluren van 49 euro per maand en een minimumloon van 16 euro per uur.

Lees ook: Verenigd Links? De fusie van GroenLinks en PvdA doorgelicht

Verkiezingsprogramma JA21: Nederland weer op de rit

JA21 focust met een conservatief-liberale inslag op elf grote dossiers, met onder meer als speerpunten een strenger migratiebeleid, forse investeringen in veiligheid en een isolatieoffensief.

Verkiezingsprogramma Nieuw Sociaal Contract: Tijd voor herstel

Nieuw Sociaal Contract (NSC) zet in op goed bestuur en bestaanszekerheid, vooral betreffende inkomen en huisvesting. NSC wil maximaal 50.000 studie- en werkmigranten per jaar en voor asielzoekers een twee-statussen-stelsel.

Verkiezingsprogramma Partij voor de Dieren: Een wereld te herwinnen

Partij voor de Dieren (PvdD) zet in op vergroening. Zo wil de PvdD een totaalverbod op schadelijke PFAS-stoffen, de krimp van de veestapel met 75 procent en het aan banden leggen van ‘grote industriële vervuilers’ als Tata Steel en Chemours.

Lees ook: Partij voor de Dieren is stiekeme fanatenclub

Verkiezingsprogramma PVV: Nederlanders weer op 1

PVV laat ruimte voor compromissen op gebied van asiel en klimaat. Verder pleit de PVV voor het opnemen van tandartskosten in het basispakket, tegen het leveren van F-16’s aan Oekraïne en wil de partij dat gevangenen verplicht 40 uur per week moeten werken.

Lees ook: Geert Wilders zoals u hem nog niet kende

Verkiezingsprogramma SGP: Woord Houden

SGP legt in haar verkiezingsprogramma, gepresenteerd op 29 september, de focus op medisch-ethische thema’s, familie en veiligheid. Enkele opmerkelijke voorstellen zijn het centraal stellen van het huishouden in het belastingstelsel, een ministerie van Jeugd- en Gezinsbeleid en een wijkagent voor elke stadwijk.

Verkiezingsprogramma SP: Nu de mensen

SP pleit volop voor radicale democratisering van Nederland. Het programma wil een verhoging van het minimumloon naar 16 euro per uur, de marktwerking in de publieke sector aanpakken en een stop op het sluiten van ziekenhuizen.

Marijnissen: ‘Klimaatrechtvaardigheid betekent radicaal andere economie’

Verkiezingsprogramma Volt: Toekomst, Nu.

Volt zet in haar verkiezingsprogramma vol in op een federaal Europa. Het hart van de radicale veranderingen die Volt wil doorvoeren is een ‘Verenigde Staten van Europa’ met Europese spreidingswet, Europese belastingen en Europees leger.

Verkiezingsprogramma VVD: Ruimte geven. Grenzen stellen.

VVD zet in haar concept-verkiezingsprogramma vol in op migratie- en asielbeleid. Op 1 september presenteerden VVD-partijvoorzitter Eric Wetzels en lijsttrekker Dilan Yeşilgöz-Zegerius het programma met als ondertitel ‘keuzes voor een optimistische toekomst’. Andere thema’s die prominent naar voren komen zijn veiligheid, onderwijs en het combineren van een schone toekomst met brood op de plank.

Lees ook: Dilan Yeşilgöz-Zegerius is streber met afkeer van woke

Verkiezingsprogramma 50PLUS: 50PLUS wil het goede terug!

50PLUS wil in zijn verkiezingsprogramma ‘terug naar het goede pensioenstelsel’ om dat ‘werken moet lonen, ook als je met pensioen gaat’.  De partij pleit voor het verhogen van de AOW-uitkering, dat ouderen serieuzer worden genomen bij sollicitaties en ouderen met een klein pensioen een gratis tablet geven.