Vroeger was eten leuk en zei iedereen simpelweg ‘eet smakelijk’. Nu moeten we alle wereldproblemen te lijf met mes en vork. De maaltijd is een moreel en academisch slagveld geworden, schrijft Simon Rozendaal.
Zo’n vijftig jaar geleden was er een radioprogramma met een aanstekelijk Cubaans chachacha-ritme en een zwakzinnige tekst:
‘Tsja, tsja, tsja, wat zullen we eten?
Tsja, tsja, tsja, wie kan dat weten?
Wie is de man die mij dat zeggen kan?
Dat is de groenteman!
Onthoud het goed, onthoud het goed,
Het is de groente die het hem doet.’
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
In het programma (twintig jaar lang uitgezonden door de AVRO, elke ochtend) zat groenteman noch klant, het enige intelligente was dat een populaire dans een verbaal vraagteken werd (tsja).
Maar het deuntje nestelde zich als een virus tussen de oren, en niet alleen omdat ik de zoon van een groenteboer ben. Iedereen van een zekere leeftijd kan het nog neuriën.
Wat moeten we eten
Mogen liedje en deuntje gedateerd zijn, de vraag is actueler dan ooit. Want wat we eten, heeft niet alleen invloed op onze eigen gezondheid, maar ook op die van de planeet. En daardoor heeft de vraag een andere lading gekregen. Het is niet meer zoals toen een vrije keuze (‘Wat zúllen we eten, groenteman?’), het is een morele verplichting: wat móeten we eten?
Het Planbureau voor de Leefomgeving waarschuwde de Nederlander onlangs zelfs: beste burgers, als jullie het verdommen minder vlees te eten (en minder te vliegen), dan zullen we echt – ook al houden jullie daar helemaal niet van – CO2 onder de grond gaan opslaan en aan de biobrandstoffen moeten, anders halen we onze klimaatdoelstellingen niet.
Minder vlees is een must. Op de website Our World in Data staat een tabel die aangeeft dat het huidige voedingspatroon 4 miljard hectare vereist. Schrappen we koeien en schapen, dan hebben we 2 miljard minder nodig.
Wordt de hele mensheid veganistisch, dan houden we 3 miljard over om van alles en nog wat mee te doen. Regenwoud, asielzoekers, pretpark, roept u maar en het kan allemaal tegelijk, 3 miljard hectare is Noord-Amerika en Brazilië bij elkaar.
Eet meer kip
Op diezelfde website staat ook een tabel met de CO2-uitstoot per voedingsmiddel. Het slechtst is rundvlees, met bijna 100 kilo CO2 per kilo vlees. Schaap en lam scoren bijna 40, vlees van melkkoeien 33, kaas 24, varkensvlees 12, kip 10, eieren 5, melk 3, tomaten 2, granen 1,6, aardappelen 0,5 en noten 0,4.
Enkele conclusies: je kunt dus beter tomaten eten (zelfs als die uit met aardgas verwarmde Westlandse kassen komen) dan rundvlees. En willen we toch vlees, dan liever kip en (sorry, joden en moslims) varkensvlees.
Maar de grote vraag is: hoe wordt gerekend, wat zijn de aannamen? Veel weidegrond waarop die klimaatverziekende koeien en schapen grazen, is niet van een opperbeste kwaliteit – in het bijzonder in heuvelachtige gebieden met rotsen en stenen in de grond. Daarop kun je niet zomaar even gierst, bonen en paprika’s verbouwen ten behoeve van de chili sin carne.
Laden…
Word abonnee en lees direct verder
Al vanaf €15 per maand leest u onbeperkt alle edities en artikelen van EW. Bekijk onze abonnementen.
Bent u al abonnee en hebt u al een account? log dan hier in
Verder lezen?
U bent momenteel niet ingelogd of u hebt geen geldig abonnement.
Wilt u onbeperkt alle artikelen en edities van EW blijven lezen?