Na ruzie met Italië wil Macron migranten van schip opnemen

Nadat Frankrijk Italië had bekritiseerd over het niet laten aanmeren van de Aquarius, wil het nu zelf asielzoekers van het ngo-schip opnemen. Eerder noemde president Emmanuel Macron de Italianen ‘cynisch’, waarop Rome Macrons regering betichtte van hypocrisie wat immigratie betreft. Frankrijk, dat vrijdag zelf een veeg uit de pan krijgt van Oxfam over de behandeling van asielzoekers, lijkt die kritiek ter harte te nemen.

De Franse minister van Buitenlandse Zaken Jean-Yves Le Drian heeft zijn Spaanse ambtsgenoot Josep Borrell donderdagavond verteld dat Frankrijk bereid is om migranten van de Aquarius op te nemen. Eerder deze week besloot de Spaanse premier Pedro Sánchez om de impasse in de Middellandse Zee te beëindigen. Die was ontstaan omdat zowel Italië als Malta weigerde om het schip te verwelkomen. Vermoedelijk komen de migranten uit Noord-Afrika, die zijn verspreid over de Aquarius en twee schepen van de Italiaanse kustwacht, zaterdagavond aan in de Spaanse havenstad Valencia.

Hoeveel asielzoekers de Franse regering wil opnemen, is niet bekend. Volgens Le Drian gaat het alleen om ‘passagiers die voldoen aan de criteria van het asielrecht’. Ambtenaren van de Franse vluchtelingendienst beoordelen de situatie van de asielzoekers, die door de non-gouvernementele organisaties (ngo’s) Artsen zonder Grenzen en SOS Méditerranée zijn opgepikt van bootjes voor de kust van Libië. Onder de Noord-Afrikaanse asielzoekers zijn meer dan honderd kinderen en diverse zwangere vrouwen.

Oxfam fileert Frankrijk: asielkinderen ‘mishandeld en verwaarloosd’

Het gedrag van de lidstaten van de Europese Unie (EU) krijgt van alle kanten kritiek. Zo verscheen vrijdagochtend een rapport van ngo Oxfam, waarin vooral de Franse politie het moet ontgelden. De grenspolitie zou migrantenkinderen lichamelijk en emotioneel ‘mishandelen en verwaarlozen’, bijvoorbeeld door ze zonder eten, water en dekens in cellen op te sluiten en ze na het vervalsen van hun paspoorten illegaal op treinen naar Italië zetten. Het gaat volgens Oxfam om minderjarige kinderen die vanuit overvolle Italiaanse vluchtelingencentra naar Frankrijk zijn afgereisd en zich willen herenigen met familie in noordelijker landen.

Ook Italië kan op hevige kritiek van Oxfam rekenen. Net als Frankrijk wordt het land opgeroepen om onbegeleide asielkinderen te herenigen met hun ouders en ze humaner te behandelen. Ten slotte roept de ngo de EU en haar lidstaten op tot meer ‘solidariteit’, in het bijzonder door het Dublinverdrag – dat bepaalt dat asielzoekers asiel moeten aanvragen in het eerste veilige land waar ze aankomen – te hervormen zodat het eerlijker wordt. Daarin zijn de EU-landen de afgelopen jaren niet geslaagd, tot ergernis van Brussel, dat spreekt van ‘egoïsme’. Over twee weken komen de regeringsleiders in de Europese Raad twee dagen bijeen in een uiterste poging de asielcrisis op te lossen.

Opmerkelijk genoeg was het juist Frankrijk dat deze week forse kritiek uitte op Italië wegens het wegsturen van de Aquarius. Macron verweet de Italiaanse regering, minister van Binnenlandse Zaken Matteo Salvini in het bijzonder, ‘een zekere mate van cynisme en een gebrek aan verantwoordelijkheidsbesef’. Hij vond, gezien de ‘dramatische humanitaire situatie’, dat Italië de plicht had om de migranten in Italië op te vangen.

Na diplomatieke ruzie lunchen Macron en Conte vrijdag in Parijs

De Italiaanse premier Giuseppe Conte was niet gediend van die kritiek: ‘Italië accepteert geen hypocriete lessen van landen die steevast liever niet thuis geven als het aankomt op immigratie.’ De dag erna liet hij de Franse ambassadeur in Rome ter verantwoording roepen voor de uitspraken van Macron.

Vrijdag lunchen de twee in Parijs, in de hoop hun ruzie bij te leggen. Uit boosheid over Macrons opmerkingen maande Salvini zijn premier om die lunch af te blazen. Maar in een telefoongesprek met Conte haalde de Franse president de kou uit de lucht. Macron zou hebben gezegd dat zijn opmerkingen over het immigratiebeleid ‘nooit waren bedoeld om Italië en het Italiaanse volk te beledigen’. De harde toon die hij aansloeg, was slechts bedoeld om de noodzaak voor solidariteit tussen EU-landen te benadrukken.

Salvini hekelt reddingsschip dat vaart onder Nederlandse vlag

Ook Nederland dreigt in conflict te komen met Italië over de migrantencrisis op de Middellandse Zee. Het reddingsschip Sea Watch 3, dat wordt ingezet door een Duitse hulporganisatie om migranten van zee op te pikken, vaart onder Nederlandse vlag. Meestal vaart het schip daarna door naar Italië.

Zulke operaties zijn Salvini een doorn in het oog: hij wil dat reddingsschepen die onder buitenlandse vlag varen de migranten die ze oppikken naar hun ‘eigen land’ brengen. Op Facebook uitte hij eerder deze week forse kritiek op het handelen van Europese landen in de Middellandse Zee. ‘Een Duitse club, een Nederlands schip, Malta dat niets doet, Frankrijk dat ons afwijst; het interesseert Europa niets.’

Hij sloot zijn bericht af door te stellen dat Italië ‘vanaf vandaag ook “nee” gaat zeggen tegen mensenhandel en illegale immigratie’. Desondanks meerde woensdag een schip van de Italiaanse kustwacht met negenhonderd Noord-Afrikaanse migranten aan in havenstad Catania op het eiland Sicilië. Wat er met hen gaat gebeuren, is nog niet bekend. Twee weken terug zei Salvini nog dat Sicilië niet langer ‘het vluchtelingenkamp van Europa’ zal zijn.