Ga er maar aan staan: één winnaar kiezen uit een longlist aan prachtige familiebedrijven. Het is elk jaar een loodzware taak voor de zeven juryleden van de Familiebedrijven Award. Jurylid Ingrid Faber vertelt hoe dat gaat. En KPMG geeft inzicht in de voorselectie. Hoe steeds weer nieuwe parels worden ontdekt.
155 familiebedrijven bezocht accountants- en adviesorganisatie KPMG de afgelopen vijf jaar. ‘Telkens weer weten de deelnemers ons te verrassen met hun ondernemerschap, hun trots en betrokkenheid,’ zegt Arnold de Bruin (48) van KPMG. ‘Nederland telt veel mooie familiebedrijven, maar ze zijn vaak onzichtbaar. Neem de Noord-Nederlandse Zakkencentrale (NNZ), die vorig jaar in de finale stond. Geen bekende naam; toch kent elke Nederlander de juten sinterklaaszakken en de sinaasappelnetjes die ze produceren. En met een omzet van 150 miljoen euro een grote internationale speler.’
De Familiebedrijven Award is ingesteld om bijzondere bedrijven in het zonnetje te zetten. KPMG, dat dit jaar zelf zijn eeuwfeest viert, moedigt familiebedrijven aan mee te doen. ‘Hoe meer deelnemers, hoe meer aandacht voor het familiebedrijf,’ vertelt Olaf Leurs (44) van KPMG Meijburg & Co. ‘Familiebedrijven kunnen zichzelf inschrijven. KPMG benadert ook kansrijke bedrijven uit de eigen database.’ Na de zomer gaan De Bruin en Leurs met een team collega’s op bezoek bij de deelnemers. Zij nemen in duo’s interviews af. De familiebedrijven worden vergeleken op acht thema’s: governance, familie en cultuur, continuïteit, financiële prestaties, groei, internationalisatie, maatschappelijke betrokkenheid en innovatie. ‘Bij “continuïteit” gaat het er bijvoorbeeld om of er een scenario klaarligt als de directeur iets overkomt,’ aldus De Bruin.
Beleid van opvolging
En dan is het aan de jury. ‘Een moeilijke, maar leuke klus,’ zegt jurylid Ingrid Faber (48), CEO van palletfabriek Faber Halbertsma. ‘Alle tien bedrijven doen het financieel zeer goed en hebben maatschappelijk verantwoord ondernemen hoog op de agenda staan.’ Er zijn ook verschillen. ‘De jury hecht sterk aan “governance”, ofwel aan de vraag: is het bestuur professioneel geregeld? Neemt de directeur belangrijke beslissingen op gevoel of luistert hij naar een raad van commissarissen? Ook het opvolgingsbeleid vinden we belangrijk. Is er een familiestatuut dat de familiaire verhoudingen regelt?’ De juryleden zien graag een toekomstbestendig businessmodel.
Bijzondere ontmoetingen
In januari maakt de jury – met de bevindingen van KPMG als leidraad – een shortlist. Met deze favorieten én de overige genomineerden maken de juryleden kennis tijdens het Familiebedrijvendiner. Nadat de jury drie en soms vier finalisten heeft gekozen, volgt het leukste deel: de jurybezoeken bij de kanshebbers. ‘Dat zijn bijzondere ontmoetingen. Vaak is de hele familie erbij. De mensen zijn openhartig, ook als de juryleden kritische vragen stellen.’ Volgens Faber waarderen de ondernemers dat. ‘Hoe vaak gebeurt het dat je met kenners van het familiebedrijf mag discussiëren over je bedrijfsvoering?’
Faber kent de uitdagingen. Ze groeide op tussen de pallets van haar vaders bedrijf. Ze werkte er vijftien jaar tot ze het in 2006 overnam. ‘Ik voel overal dezelfde dynamiek van familieverhoudingen en de emoties bij opvolgingskwesties. Ook herken ik de groeifases die familiebedrijven doormaken.’ Na de bedrijfsbezoeken wacht de jury een loodzware taak: het kiezen van de winnaar. ‘We leggen onze voorkeuren naast elkaar en voeren pittige discussies. Pas nadat alle argumenten zijn uitgewisseld, kunnen we namen wegstrepen. En blijft de winnaar over.’
