Hormonen beïnvloeden dezer dagen het politieke nieuws. Eerst was er het vertrek van VVD-Kamerlid Han ten Broeke als gevolg van een ‘ongelijkwaardige relatie’ en nu laait ook een slepende affaire rond D66-leider Alexander Pechtold weer op.
Beide politici zijn macho’s met flair en lef, wier hormonen blijkbaar zo opspeelden dat ze zich in affaires stortten waar ze achteraf behoorlijk last van kregen.
Beide kwesties kennen nogal wat parallellen. Ze slepen al enige tijd om plotseling groot nieuws te worden. Ook is er in beide gevallen grote onenigheid tussen de politicus en de vrouw in kwestie.
Deze week in Elsevier Weekblad: Brutaal en zelfverzekerd: dit zijn de harde jongens van D66
Moraliteit in de politiek
Een andere parallel is de naïviteit waarmee de politici en hun communicatieadviseurs de affaires behandelden. Zo doet D66 – net als eerder de kwestie rond het ‘penthouse’ – de affaire consequent af als ‘privé’. Alsof openheid niet vereist is in het moderne journalistiek-politieke complex en alsof moraliteit in de politiek geen rol speelt.
Van Han ten Broeke werd jarenlang gefluisterd dat hij een scheve schaats had gereden die een ministerschap in de weg stond, maar het echte verhaal kwam nooit uit. De VVD-buitenlandwoordvoerder werd tot tweemaal toe gepasseerd door partijgenoten van wie niemand ooit had gedacht dat ze nog eens ooit minister van Buitenlandse Zaken zouden worden: Halbe Zijlstra en Stef Blok.
Vijf jaar lang lag Ten Broekes geheim in de kluis in de vorm van een juridische overeenkomst waarin de vrouw en hij afspraken er nooit meer op terug te komen. Vijf jaar lang functioneren op het Binnenhof waar het geroddel nooit ophield: het moet een lijdensweg zijn geweest. Uiteindelijk bereikte het geheim het grote publiek en moest Ten Broeke opstappen. De VVD vond de kwestie blijkbaar pas erg toen die uitlekte. De hypocrisie ten top.
Lees ook: D66 is bekeerd tot coalitiedwang
Normale mensenzaken
D66-leider Pechtold haalde de afgelopen tijd zelfs ‘de bladen’ met zijn privéleven. Een aflopend huwelijk, een nieuwe relatie, normale mensenzaken, maar pikant genoeg voor bladen als – eerder dit jaar – Story en – deze week – Privé.
Het Binnenhof maalde er niet om. Het zijn daar immers net mensen die er net als gewone stervelingen in hun leven soms een potje van maken.
Lees ook deze column van Gerry van der List: De begrijpelijke oproep tot een ideële opfrisbeurt van D66
Liefdesaffaires horen erbij, ook in het leven van een politicus. Wijlen premier Ruud Lubbers (CDA) zou ook zo z’n affaires hebben gehad. Het waren de jaren van vrijheid, blijheid. Zelfs rijden met drank op was toentertijd geen doodzonde.
Dat is veranderd en dat geldt ook voor seksuele escapades. Dat komt niet alleen door wat #MeToo heeft los gemaakt, maar ook met de gaandeweg belangrijker geworden vraag waar de politicus zelf voor staat.
Of Pechtolds ex-vriendin er nu wel of niet door de bladen is ingeluisd, feit is dat de relationele perikelen op straat liggen. Zijn ex beschuldigt Pechtold er volgens de bladen van haar tot tweemaal toe tot abortus te hebben aangezet. In de openbare brief waarin zij haar afscheid als D66-duoraadslid aankondigt, schrijft ze dat de relatie ‘op een voor mij persoonlijk zeer pijnlijke wijze’ is beëindigd. Ze beschuldigt de D66-leider van ‘wangedrag’ en poging tot ‘karaktermoord’. Pechtold zelf beperkt zijn commentaar tot de mededeling dat hij zich ‘absoluut niet herkent in het geschetste beeld’.
Lees ook deze column van Syp Wynia: Hoe Pechtolds D66 maar blijft drammen
Zelfde houding als bij appartement
Pechtold stelt zich op zoals hij ook deed rond het appartement dat hij kreeg van een oude vriend: dit is privé. Maar wat is privé? Diezelfde Pechtold publiceerde in 2016 nog een boek waarin hij zijn achtergrond, jeugd en opvoeding schetste. Waarom deed hij dat? Om te illustreren waar zijn idealen vandaan komen. En de verkiezingen van 2017 waren in aantocht.
De mens achter de politicus – zoals dat is gaan heten – kan zich als het minder goed uit komt niet achter het privé-argument verschuilen. Moraliteit speelt een hoofdrol in de politiek. Voortdurend staan politici te oreren over goed en fout, nemen ze anderen de maat en doen ze hun best te demonstreren dat ze weten wat goed voor ons is.
Lees hier de volledige ontslagbrief van Anne Lok
Terwijl Anne Lok haar ontslag als duo-raadslid indiende bij de burgemeester van Meppel, nam de Tweede Kamer Stef Blok de maat over zijn prikkelend bedoelde, maar verkeerd gekozen woorden over de multiculturele samenleving. Maar dat Anne Lok Pechtold verweet ‘karaktermoord’ op haar te plegen en haar als ‘labiel en gestoord’ weg te zetten, hakte er buiten het Binnenhof meer in dan de verstoordheid in het buitenland over Blok, waarmee de parlementariërs een middag lang schermden.
In hoeverre de hormonen van Pechtold met hem op de loop zijn gegaan, is niet te zeggen. Al was het maar omdat we weinig weten van de werking van hormonen. Het doet er ook niet zo toe. Maar voor de beoordeling van een politicus doet diens morele houding in het leven er wel toe.
D66 is de partij met vergaande ideeën over (medisch) ethische zaken. Als het klopt dat de leider van die partij in zijn persoonlijke leven abortus bij een ex wil afdwingen, maakt dat het persoonlijke politiek. De daden van Pechtold zeggen iets over de politicus Pechtold.