Jawed S., Selmayr, megaschikking ING en Nikes verbrand

Er is meer bekend over de motieven van verdachte Jawed S. van de aanslag op Amsterdam Centraal, EU-topambtenaar Martin Selmayr blijft aan ondanks ‘wanbestuur’, een megaschikking voor ING en Amerikanen verbranden hun Nikes. Dit zijn de vier opvallendste verhalen van dinsdag 4 september volgens de redactie van Elsevier Weekblad.

‘Belediging islam’ was motief Jawed S., was al in vizier politie

Jawed S., de man die vrijdag twee Amerikanen neerstak op station Amsterdam Centraal, pleegde de aanslag onder meer omdat ‘de profeet Mohammed, de Koran, de islam en Allah’ in Nederland veelvuldig worden beledigd. Tijdens zijn verhoor noemde S. ook Geert Wilders. De PVV-leider blies de door hem aangekondigde cartoonwedstrijd over de profeet Mohammed af vanwege de bedreiging van onder anderen Nederlandse militairen in Afghanistan en van een verijdelde aanslag op de Tweede Kamer. De cartoonwedstrijd zelf kwam niet ter sprake.

Dat maakte het Openbaar Ministerie (OM) maandagavond bekend, waarna de Amsterdamse hoofdcommissaris van politie Pieter-Jaap Aalbersberg in televisieprogramma Pauw nog meer details gaf over de verklaring van S., een Afghaan met een verblijfsvergunning in Duitsland. Die had twee ‘echt grote messen’ bij zich, waarmee hij meer slachtoffers wilde maken. Voordat S. de twee 38-jarige Amerikanen – die nog in het ziekenhuis liggen – neerstak, zouden speciale politieagenten hem al in het vizier hebben gehad, omdat hij ‘doelloos’ rondliep en ongewoon rondkeek.

Op Twitter liet Geert Wilders – die eerder zei dat de vele bedreigingen naar aanleiding van de cartoonwedstrijd opnieuw zijn punt bevestigen ‘over het gewelddadige en intolerante karakter van de islam – weten dat moslimterroristen ‘onze manier van leven en onze vrijheden’ haten: ‘Zo ook deze Jawed S.’ Tevens herhaalde de PVV-leider zijn wens om de grenzen te sluiten en Nederland te ‘deïslamiseren‘. Dinsdagmiddag blijkt dat twee Duitse jeugdinrichtingen waar S. verbleef waarschuwende signalen over de Afghaan hebben doorgegeven aan de Duitse binnenlandse inlichtingendienst. Die deed daar niets mee, ‘omdat er niets vreemd aan hem was te zien’.

Benoeming was ‘wanbestuur’, maar Selmayr mag blijven

De manier waarop Martin Selmayr, de stafchef van Europese Commissievoorzitter Jean-Claude Juncker, begin maart werd benoemd tot secretaris-generaal van de Europese Commissie, verdient geen schoonheidsprijs. Bij Selmayrs ‘flitsbenoeming’ was sprake van ‘wanbestuur’, concludeert de Europese Ombudsman Emily O’Reilly dinsdag. Dat vonden ook Nederlandse europarlementariërs, van D66 tot SP. ‘Het was een volstrekte schijnprocedure,’ aldus Sophie in ’t Veld, leider van de Brusselse D66-fractie.

Hoewel de Europese Commissie zelf consequent bleef volhouden dat de Duitser volgens de regels is benoemd tot opvolger van de vertrokken Nederlander Alexander Italianer, zegt O’Reilly dat Juncker een ‘kunstmatig gevoel van urgentie’ opvoerde, zodat er geen vacature hoefde te worden uitgeschreven. De Ombudsman uit felle kritiek op de Europese Commissie, die door dit ‘wanbeleid’ het vertrouwen van het publiek in de Europese Unie in gevaar zou hebben gebracht. Toch vindt ze niet dat Selmayr moet opstappen, omdat het onderzoek niet ging over zijn functioneren, maar over de benoemingsprocedure.

Commissievoorzitter Juncker verbindt zijn lot aan dat van zijn Duitse rechterhand: ‘Als Selmayr gaat, dan vertrek ik ook,’ zei hij tegen journalisten. Naar eigen zeggen heeft de Luxemburger als enige het mandaat om Selmayr te ontslaan. In april besloot de Commissie al om de ‘bliksembenoeming’ niet te heroverwegen, ondanks de uitdrukkelijke wens van een meerderheid in het Europees Parlement.

ING schikt voor 775 miljoen, minister Hoekstra eist opheldering

Een gigantische schikking tussen het Openbaar Ministerie en ING: omdat de bank nalatig was, konden criminelen hun rekening er gebruiken voor het witwassen van honderden miljoenen euro’s. ING heeft volgens het OM haar rol als ‘poortwachter’ van het financieel stelsel verzaakt, door jarenlang te bezuinigen op personeel dat de transacties moest controleren. Daarom krijgt de bank een boete van 675 miljoen euro en moet ING nog eens 100 miljoen euro aan de staat betalen.

ING-topman Ralph Hamers toonde zich dinsdagochtend schuldbewust: ‘We hebben het niet goed gedaan. We hadden de zaken onvoldoende op orde. (…) Dat hebben we nu hersteld, maar dat praat niet goed dat het over een bepaalde periode niet goed is gegaan.’ Hamers heeft naar eigen zeggen zijn verantwoordelijkheid genomen, door betrokken medewerkers – van wie sommigen er ‘persoonlijk baat bij hebben gehad’ – te ontslaan of hen variabele beloningen te onthouden. De ING-top ziet af van hun bonus over 2018, die voor Hamers zelf vorig jaar neerkwam op zo’n 300.000 euro.

Vijf jaar geleden moest de Rabobank een schikking van 774 miljoen euro betalen aan financiële toezichthouders als de AFM als gevolg van manipulatie van rentetarieven. Naar aanleiding van dit zogenoemde Libor-schandaal stapte in oktober 2014 Rabo-bestuursvoorzitter Piet Moerland op. Voor Hamers is een vertrek niet aan de orde, zegt zijn woordvoerder: ‘Hij wil vooral de kwestie oplossen.’

CDA-minister van Financiën Wopke Hoekstra noemt de zaak ‘buitengewoon ernstig’ en gaat de toezichthouder en de raad van commissarissen van ING om uitleg vragen. De Vereniging van Effectenbezitters (VEB) vindt wél dat de positie van Hamers ter discussie staat. Over een eventueel aftreden van de ING-topman stelt VEB-voorzitter Paul Koster dat het ‘belangrijk is dat de raad van commissarissen zich die vraag wel stelt’. Ook vindt Koster dat de voorgestelde recente salarisverhoging van Hamers – 50 procent erbij tot 3 miljoen euro totaal – door de kwestie in een ‘heel ander daglicht’ komt te staan. Uiteindelijk zag de raad van commissarissen van ING na grote politieke en maatschappelijke ophef af van de salarisverhoging.

Amerikanen verbranden Nikes om ‘onpatriottische’ footballer

American football gaat in de Verenigde Staten om veel meer dan om sport alleen. Dat bleek dinsdag toen Nike American football-speler Colin Kaepernick presenteerde als uithangbord voor de nieuwe reclamecampagne: op de beurs in New York opende het aandeel Nike 3 procent lager. Kaepernick baarde eind 2016 opzien door te knielen tijdens het Amerikaanse volkslied Star Spangled Banner, dat voor elke wedstrijd in de National Football League (NFL) wordt gespeeld. Dat deed hij uit protest tegen geweld van de politie, die in zijn ogen disproportioneel vaak zwarte Amerikanen onder vuur neemt. Het is gebruikelijk om tijdens het volkslied uit respect te staan.

Veel Amerikanen, onder wie president Donald Trump, noemen Kaepernicks houding ‘onpatriottisch’, een gebrek aan respect voor de Verenigde Staten, de vlag en het volkslied. Trump-aanhangers plaatsten na de lancering van Nike’s nieuwe reclamecampagne filmpjes op Twitter waarin te zien is hoe ze hun Nike-spullen, waaronder schoenen en sportkleding, in brand steken, weggooien of kapotmaken. Zie hieronder een verzameling van deze tweets.