De Amerikaanse president Donald Trump trekt fel van leer tegen “oneerlijke” valutamanipulatie en “rampzalige” handelsovereenkomsten. Britse kiezers besloten geen deel te willen uitmaken van de interne markt als dat betekent dat ze aan de leiband van Brussel moeten lopen.
Nederlandse politici hebben de mond vol van de bescherming van de Nederlandse “kroonjuwelen”. De Franse presidentsverkiezingen werden teruggebracht tot de keuze tussen een voor- of tegenstander van de globalisering. Multinationals waarschuwen bijna dagelijks dat de huidige wereldwijde economische groei op het spel staat als deze retoriek uitmondt in protectionistische maatregelen.
Onder deze omstandigheden is het niet verwonderlijk dat een handelsoorlog wereldwijd als het grootste risico wordt beschouwd. Het staat bijna dagelijks in de krant. In economisch opzicht hebben ze gelijk om zich het volgende af te vragen: Als protectionistische retoriek zou leiden tot de plotselinge invoering van handelsbarrières en tarieven, zou dat zeer ingrijpende gevolgen kunnen hebben. Het zou de wereldwijde aanvoerketen kunnen verstoren en zowel bedrijven als consumenten flink op kosten kunnen jagen. Maar vanuit het perspectief van de financiële markten is deze bezorgdheid waarschijnlijk al in de aandelenkoersen verwerkt. Mocht deze bezorgdheid overdreven zijn, zoals wij verwachten, dan zouden de aandelen verder moeten stijgen.
Marktbewegingen zijn meestal gebaseerd op de kloof tussen sentiment en de uiteindelijke werkelijkheid. In maart 2009 waren alle economische cijfers slecht. Beleggers waren het er unaniem over eens dat de wereld op een nieuwe depressie afstevende. Of erger. Grote namen uit de financiële wereld waren ervan overtuigd dat in een krimpende wereldeconomie geen bull-markt kon ontstaan.
In de Verenigde Staten maakten beleggers zich zorgen dat de toen net nieuwe regering-Obama op grote schaal banken zou gaan nationaliseren. Terwijl er sprake was van een recessie, was het sentiment nog veel negatiever. Toen uit de economische cijfers bleek dat het allemaal wel meeviel, schoten de aandelenkoersen omhoog. Bezorgdheid over politieke ontwikkelingen die uitbleven had een veel te grote impact op de markten. Deze relatie verklaart waarom de meeste bull-markten uit pessimisme ontstaan, en dit geldt voor vrijwel alle aspecten van beleggen. Inzicht in de werkelijkheid is maar een stukje van de puzzel bij het voorspellen van de marktontwikkelingen.
Momenteel wordt het sentiment beïnvloed door bezorgdheid over een handelsoorlog. Dat was in november te zien aan de manier waarop de Mexicaanse beurzen reageerden op de verkiezingsoverwinning van Trump. Tijdens zijn verkiezingscampagne zette Trump Mexico vaak neer als ‘een dief van de Amerikaanse werkgelegenheid’ en hij riep ook dat hij de Noord-Amerikaanse vrijhandelsovereenkomst (NAFTA) zou herzien of opzeggen.
Het afgelopen jaar was naar waarde gemeten circa 81 procent van de Mexicaanse export bestemd voor de Verenigde Staten; protectionisme waardoor deze relatie onder druk zou komen te staan, zou de Mexicaanse economie dus ernstig kunnen schaden.[i] De peso en de MSCI Mexico daalden op 8 november na de verkiezingen fors en bleven tot half januari zwak. De markten prijsden de gevolgen van een eventueel door Trump ontketende handelsoorlog zeer sterk in.
Maar sinds zijn inauguratie op 20 januari hebben Trumps uitspraken zich niet vertaald in protectionistische handelsmaatregelen. Hoewel hij “op dag 1” beloofde China als een valutamanipulator te bestempelen, als een opmaat naar handelstarieven, heeft hij zijn eerste 100 dagen vooral gebruikt om zijn eerdere uitspraken af te zwakken, alvorens in april wereldkundig te maken dat hij zoiets nooit zou doen. Trump heeft vóór zijn verkiezing soortgelijke uitspraken gedaan over Japan, maar hier weer afstand van genomen tijdens een diner met premier Shinzo Abe waar de twee een handelsdeal bespraken.
Wat NAFTA betreft heeft de regering Trump aangekondigd het verdrag op een aantal punten te willen aanpassen, maar het niet te willen opzeggen. Het kwam dan ook niet als een verrassing dat de peso en de Mexicaanse aandelen sterk opveerden. Terwijl we dit schrijven, is de koers van de peso hoger dan vóór de verkiezingen. Zijn enige ingrepen in het handelsbeleid zijn een paar executive orders waarin hij overheidsdiensten opdraagt bestaande overeenkomsten te bestuderen, een te verwaarlozen taks op de invoer van Canadees hout waar al tientallen jaren aan gewerkt werd en terugtrekking uit het Trans-Pacific Partnership, een niet-geratificeerde overeenkomst waarvan de inwerkingtreding onwaarschijnlijk is. Het sentiment was veel pessimistischer dan uiteindelijk nodig bleek.
Terwijl de Brexit-onderhandelingen nog maar net begonnen zijn, heeft premier May al aangekondigd in te zetten op een zeer alomvattend verdrag met de EU. Hoewel gevreesd werd dat de EU bezwaar zou maken, lieten vele ministers eind april weten open te staan voor gesprekken over een handelsdeal, naast een bredere uittredingsovereenkomst. Het is allemaal retoriek, maar niet al te protectionistisch. Angst voor een handelsoorlog is op dit moment niets meer dan angst. Dus de markten staat een positieve verrassing te wachten.
Dat is de manier waarop het prijsmechanisme van de kapitaalmarkten fungeert. Wanneer er alom sprake is van bezorgdheid, is de kans groot dat deze nu al van invloed is op de risicobereidheid van beleggers. Angst wordt ingeprijsd in de koersen. Als de werkelijkheid vervolgens anders blijkt, in positieve of negatieve zin, zullen de aandelenkoersen zich snel aanpassen aan de nieuwe situatie. Bij een wijdverbreide vrees zoals een wereldwijde handelsoorlog zullen de koersen waarschijnlijk langdurig stijgen naarmate de bezorgdheid ongegrond blijkt. Wacht niet af totdat Donald Trump zich ontpopt tot een Adam Smith; de beste tijd om aandelen te bezitten is wanneer de angst nog niet is weggenomen.
Fisher Investments Nederland is de Nederlandse tak van Fisher Investments Europe Limited, een volledige dochteronderneming van Fisher Investments. Fisher Investments is een onafhankelijke, particuliere vermogensbeheerder. Fisher Investments Europe delegeert het portefeuillebeheer aan zijn moedermaatschappij. Dit artikel geeft de standpunten, inzichten en commentaren van redactiemedewerkers van Fisher Investments weer, die op elk moment onaangekondigd kunnen veranderen. De weergegeven marktgegevens dienen louter ter illustratie en informatie. Niets in dit artikel kan worden uitgelegd als beleggingsadvies of een aanbeveling om een effect te kopen of verkopen, noch als een bewijs dat een specifieke transactie of beleggingsstrategie geschikt is voor een bepaald persoon.
[i] Bron: FactSet, per 28/4/2017.