Publicist en communicatieadviseur Onno Aerden geeft wekelijks ongevraagd advies aan iemand in het nieuws. Deze week aan Yassin Elforkani, imam van de Amsterdamse Blauwe Moskee: u voorkomt meer ellende rond uw gebedsoproep als u zelf pleit voor grenzen aan de vrijheid.
Dat was knap vervelend, gistermiddag. De allereerste versterkte gebedsoproep van de Blauwe Moskee in de Amsterdamse wijk Nieuw-West, waarvan u hoofdimam bent, ging niet door. U had de start van die oproep – de ‘azan’ – tot een media-evenement van jewelste gemaakt. De landelijke pers was er, evenals een flink aantal ‘azan-sympathisanten’, die al vooraf hun blijdschap deelden over het aanstaande geschal.
Onno Aerden
Publicist en communicatieadviseur Onno Aerden geeft wekelijks ongevraagd communicatie-advies aan iemand (m/v) die de publiciteit haalde.
En toen bleek op het moment suprême de installatie kapot – wegens een doorgeknipte kabel. Al wat er volgde: geen geluid. ‘Pijnlijk,’ volgens een heuse woordvoerder die u had opgetrommeld.
Vooropgesteld: het doorknippen van een kabel is een al te robuuste daad van verzet. Mag niet, punt. Ook waar: u hebt de buurt van tevoren laten kennismaken met het geluid, wat leidde tot positieve reacties van diegenen die daarop waren afgekomen. En tot de door u gewenste berichtgeving in de lokale media.
Beroep op godsdienstvrijheid
Maar geheel onbegrijpelijk is de knullige sabotage niet. Veel mensen die er gisteren níet bij waren, zijn niet enorm geestdriftig over zo’n gebedsoproep. Ook het stadsbestuur wilde er eigenlijk niet aan. Maar met een halfslachtig beroep op de godsdienstvrijheid mocht het allemaal toch. Waarna u meteen liet melden dat uw azan tot voorbeeld zou strekken van moskeeën door het hele land. Vrijheid, blijheid immers.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
En daar zit de pijn. Godsdienstvrijheid is net zomin absoluut als, zeg, de vrijheid van meningsuiting. Die laatste wordt bijvoorbeeld begrensd door wettelijke bepalingen over smaad en laster. Ook deze uitwerking van godsdienstvrijheid verdient een zekere begrenzing.
Meer over dit onderwerp: Hoe islamitische gebedsoproep grote steden en Tweede Kamer splijt
Te verwachten valt immers dat de weerstand tegen het elektronisch versterkte, exotische geluid toeneemt als dat op meer plaatsen en tijdstippen zal schallen, harder misschien ook wel – en dat zou allemaal mogen als godsdienstvrijheid onbegrensd zou zijn.
Een grondrecht?
Het jarenlang gehanteerde argument dat zo’n gebedsoproep ‘een grondrecht’ zou zijn, is op los zand gebouwd: al in 2013 pleitte de VVD voor landelijke wetgeving die grenzen aan de azan zou vastleggen.
U maakt uw zaak sterker door in het gat te springen dat Halsema c.s. hebben laten vallen en de politiek aan te spreken om regels op te stellen. Dat kan via landelijke wetgeving, maar meer voor de hand ligt opname in een Algemene Plaatselijke Verordening (APV). Maximaal één keer per week, maximaal zo luid, maximaal één oproep per gebied – dat soort zaken. De SP in Zutphen heeft een panklaar voorstel liggen voor zulke regels, ook al na verhitte discussies over een gebedsoproep van een moskee in die stad.
Lees ook de column van Gerry van der List: Het unheimisch geluid van de gebedsoproep
Ik begrijp uw wens om uw gelovigen aan te sporen tot een gang naar uw moskee – al behoeft de devotie van de meesten geen extra muzikale aansporing, lijkt me – maar u zult de weerstand in de samenleving moeten laten meewegen. Wees de slimste, zorg voor een regeling waarmee iedereen kan leven.
Dat scheelt volgende week een nieuwe pr-blunder.