Rutte III: Twee hoeraatjes voor de democratie!

10 oktober 2017Leestijd: 3 minuten
Onderhandelaars brengen verslag uit aan Zalm - Foto: ANP

“Democracy is the worst form of government, except for all those other forms that have been tried”.

Vaak moet ik denken aan deze, aan Winston Churchill toegeschreven, definitie van democratie. Er bestaan honderden definities en wisecracks over dit staatkundig verschijnsel en vele daarvan hebben dezelfde ondertoon: er is veel negatiefs te melden maar er is nu eenmaal geen betere staatsvorm. We zullen dus met de tekortkomingen moeten leren leven.

Dat neemt natuurlijk niet weg dat de kabinetsformatie die is afgerond, wel wat sneller had gekund. Tenzij het de bedoeling van onze Mark was om twee onaantastbaar lijkende records te verbeteren: premier van het langst zittende kabinet sinds 1945 en de langste kabinetsformatie (er komen overigens nog wat dagen bij, want de ‘poppetjes’ moeten nog komen, om maar iets te noemen).

Ook is de parlementaire meerderheid waarop dit kabinet rust de kleinst mogelijke (en dan hebben we het alleen over de Tweede Kamer) en het aantal partijen waaruit de coalitie bestaat ook zelden vertoond.

Het is geen opzet, het is Rutte gewoon overkomen

Mark Rutte lijkt me niet de man die op records uit is. Het is hem gewoon overkomen, zoals hem wel meer in het leven is overkomen. Maar dat het lang heeft geduurd, zal ook hem niet zijn ontgaan. Hoé lang besef je pas als je je realiseert, dat deze formatie zich in vier seizoenen heeft afgespeeld. En dat Edith Schippers als informateur uit de prehistorie lijkt te stammen en Herman Tjeenk Willink niet meer is dan een schim uit een ver verleden. En hoe lang geleden was vrijdag geen vergaderdag voor de toen beoogde coalitiepartijen, omdat Jesse Klaver (wie was dat ook weer?) zijn wekelijkse papadag had?

Maar goed, vandaag is de dag van het regeerakkoord. Onder het motto ‘Vertrouwen in de toekomst’, wat niet alleen het toppunt is van tuttigheid maar vooral lijkt op een bezweringsformule. Het doet denken aan medicijnmannen bij primitieve volken

(mag je dat nog zeggen?) die angsten en pessimisme trachten te overwinnen door het tegendeel te beweren. Zoals in Europa in de Middeleeuwen de pest werd omschreven als de Zwarte dood, maar ook als de gave Gods. Met twee confessionele partijen in de regering moeten we daarmee ernstig rekening houden.

Als Rutte record van Lubbers wil afpikken

Het kabinet Rutte III zal het nodig hebben. 50,7 procent van de kiezers heeft in maart níet op een van de vier coalitiepartijen gestemd. Sterker: als je op 15 maart in een referendum (mag je het nog daarover hebben?) had gevraagd wie er voor een kabinet was bestaande uit VVD, CDA, D66 en CU dan zou vrijwel niemand bevestigend hebben geantwoord.

Maar goed, laten we dit alles snel vergeten. De toekomst lonkt! Rutte kan het record van het kortste naoorlogse kabinet (Balkenende-III, 92 dagen) breken. Maar hij kan ook het record van Lubbers – de langstzittende premier, 11 jaar en 9 maanden – breken. Daarvoor moet hij het volhouden tot juli 2022 en bij Rutte is niets onmogelijk.

‘Een kabinet waarvan niemand houdt’ – dat had ook het motto kunnen zijn. Maar hoe vreemd het ook mag klinken, we hebben dat gezamenlijk gewild. Daarom is het laatste woord aan E.M. Forster, schrijver van o.a. A Room with a View: ‘Twee hoeraatjes voor de democratie. Geen drie. Twee is genoeg’.

Forster werd dertien keer genomineerd voor de Nobelprijs. Dát record zal Rutte niet verbeteren.