Duitsland zet in op terugkeer asielzoekers

03 april 2018Leestijd: 3 minuten
Syriërs demonstreren in Berlijn tegen de oorlog. Foto: EPA.

De Duitse minister voor Ontwikkelingshulp Gerd Müller (CSU) is een groot voorstander  van ‘omgekeerde gezinshereniging’: asielzoekers uit Syrië en Irak herenigen met hun vrouw en kinderen in het land van herkomst. Volgens hem moet daar veel meer geld aan worden besteed, nu met de ondergang van IS het grootste gevaar in deze landen zou zijn geweken.

In maart vorig jaar begon het Duitse programma Perspektive Heimat (Perspectief thuisland), waarmee 150 miljoen euro was gemoeid. Dat geld moet asielzoekers uit onder meer Syrië, Irak en Afghanistan helpen een nieuw bestaan op te bouwen in hun vaderland. Zo kunnen ze bijvoorbeeld advies krijgen als ze een bedrijf willen beginnen, of ze kunnen in eigen land een beroepsopleiding volgen.

Gezinshereniging in omgekeerde richting: ‘veel goedkoper’

Minister Müller wil het bedrag voor het programma meer dan verdrievoudigen, tot 500 miljoen euro: ‘Dat is veel goedkoper dan asielzoekers hier in Duitsland op te vangen.’ Hij benadrukt dat de regering bij hereniging niet alleen moet denken aan de komst van vrouw en kinderen naar Duitsland, maar juist aan het omgekeerde.

Als succesvol voorbeeld noemt Müller tegenover het dagblad Die Welt het Duitse overheidsprogramma Cash for Work (geld voor werk), dat Syrische asielzoekers perspectief biedt bij hun terugkeer. De voormalige asielzoekers helpen onder meer bij de herbouw van steden die van Islamitische Staat (IS) zijn bevrijd, werken in ziekenhuizen of geven les aan ontheemde kinderen. ‘Zo hebben we al meer dan 140.000 mensen aan het werk kunnen helpen.’

Geen ‘cheque in borstzak’, maar vrijwillige terugkeer

Müller benadrukt dat hij asielzoekers geen ‘cheque in de borstzak’ wil steken, maar dat hij alleen lokale projecten in landen als Syrië en Irak wil financieren. Zo hoopt hij jaarlijks tussen de 200.000 en 300.000 asielzoekers te laten terugkeren naar hun land van herkomst. Vooral Irakezen die op de vlucht sloegen voor IS kunnen wat de minister betreft snel naar huis terugkeren. Ze kunnen dan meehelpen aan de herbouw van een voormalig IS-bolwerk als Mosul, dat volgens Müller mede met Duits geld weer wordt herbouwd.

In plaats van een gedwongen vertrek uit Duitsland  is regeringspartij CSU nog steeds voorstander van vrijwillige terugkeer. Volgens CSU-parlementslid Stephan Mayer is dat ‘zachter’, en genieten financiële stimulans en het bieden van werkgelegenheid in het Midden-Oosten de voorkeur boven ‘deportatie’. Wel meldde het lokale dagblad Neue Osnabrücker Zeitung vorige week dat de premies van maximaal 3.000 euro om vrijwillige terugkeer te bevorderen weinig effect hebben gehad. Veel minder asielzoekers gingen terug dan gehoopt.

Gezinshereniging is heikel punt in Duitse coalitie

Gezinshereniging voor asielzoekers is een heet hangijzer in de nieuwe GroKo (grote coalitie), die de sociaal-democratische SPD en de conservatieve CDU/CSU twee maanden geleden sloten. Na lange onderhandelingen ging de Bondsdag begin februari akkoord met een wet die een grens stelt aan het aantal familieleden van asielzoekers dat Duitsland opneemt. Dat mogen er vanaf 1 augustus maandelijks duizend zijn. Daarbovenop is ruimte voor ‘speciale gevallen’.

Wat zijn de Duitsers van plan met Nederland en de EU? Lees het artikel van Jelte Wiersma

De rechts-nationalistische partij AfD maakt zich zorgen over de precieze uitleg van de term ‘familielid’: omvat die ook tweede vrouwen, wilde AfD-parlementslid Jürgen Braun weten. Toevallig werd die dag besloten dat de tweede vrouw van een asielzoeker als ‘speciaal geval’ naar Duitsland mag komen.

Fel islamdebat in Duitse politiek, aangezwengeld door CSU-minister

Intussen is de Duitse politiek in de ban van een fel islamdebat: CSU-minister van Binnenlandse Zaken Horst Seehofer zei twee weken terug dat de islam niet bij Duitsland hoort. ‘Moslims wel,’ voegde hij daar overigens direct aan toe.

Bondskanselier Merkel (CDU) ging tegen haar eigen minister in en zei dat de islam en de pakweg 4,5 miljoen moslims in Duitsland wel degelijk bij het land horen. Een ander CSU-kopstuk, partijvoorzitter Markus Blume, koos net als de meeste Duitsers partij voor Seehofer. Volgens hem is het ‘onderdrukken van het islamdebat’ de ware splijtzwam in Duitsland.