Europa is geen Amerika en dus zullen banken hier niet zonder meer centraal worden gered, maar houden de eurolanden als het erop aan komt zeggenschap. Dat is goed nieuws.
De Europese Unie is een complexe constructie en dat is weer eens te merken aan het besluit van de Europese ministers van Financiën afgelopen nacht over de bankenunie.
Stroppenpot
Behalve het al eerder overeengekomen centraal bankentoezicht door de Europese Centrale Bank in Frankfurt, en de afspraak dat spaargeld tot een ton gegarandeerd wordt, komt er een Europees bankenagentschap (autoriteit) met stroppenpot om failliete banken te redden of ontmantelen.
De bedoeling is dat het toezicht november 2014 in gaat en het agentschap en de bijbehorende stroppenpot per 1 januari 2015. Die pot moet binnen tien jaar 55 miljard euro bevatten en bestaat vooralsnog uit nationale compartimenten die gaandeweg samenvloeien.
Muntunie
Hiermee staat de bankenunie, die stabiliteit in de eurozone moet brengen, in de steigers. Een historisch akkoord, klonk het vannacht in Brussel. In werkelijkheid is het een volgend stapje op de nog lange weg naar een gezonde muntunie.
Een Europese bankenunie wordt noodzakelijk geacht om te voorkomen dat omvallende banken landen en daarmee de hele eurozone mee de afgrond in trekken. De band tussen belastingbetaler en banken moet zodoende worden verbroken.
Eerst moeten beleggers bloeden, dan pas komt de stroppenpot in zicht die ook weer gevuld moet worden door de banken zelf.
Verschil
Minister van Financiën Jeroen Dijsselbloem (PvdA) beklemtoonde na afloop van het beraad met zijn collega’s dat er nu een private verantwoordelijkheid is voor wankele banken en niet langer een publieke.
Maar het grote verschil met het voorstel van de Europese Commissie is dat gekozen is voor een minder Europese oplossing: niet alleen zal de stroppenpot vooralsnog uit nationale compartimenten bestaan, de lidstaten blijven ook mee beslissen over bankensteun.
Pot
He besluit is een typisch Europees compromis. Als het aan Frankrijk en Italië had gelegen was er nu meteen een volledig Europees fonds gekomen en zou bovendien een beroep kunnen worden gedaan op de al bestaande andere pot, het ESM.
Maar gelukkig lag Duitsland, dat voor eenderde opdraait voor de ellende in de eurozone, dwars. De Duitse belastingbetaler weigert op te draaien voor de rommel elders. En terecht.
Schoonmaken
Dankzij Duitsland ligt er nu een aanvaardbaarder plan. Het lijkt erop dat ook Dijsselbloem zich van de inventiefste kant heeft laten zien door het idee in te brengen voor opdeling van de stroppenpot in nationale compartimenten.
Prima: eerst maar eens zien of de landen hun banken ook echt gaan schoonmaken alvorens het reddingsgeld bij elkaar te gooien.
Hindernis
De volgende horde is het Europees parlement dat moet meebeslissen over de wetgeving en deze week nog duidelijk maakte dat het alleen voor een onafhankelijk bankenfonds zonder nationale compartimenten en zonder bemoeienis van de EU-landen opteert.
Maar nu de SPD in Duitsland meeregeert moet die hindernis geen probleem zijn.
Volg @Elsevierbrussel op Twitter