Joodse jongeren verstoren anti-Israëldemonstratie: ‘Nog even en Joden zijn echt niet meer veilig’

07 mei 2024Leestijd: 6 minuten
Pro-Palestijnse betogers op een grasveld bij het Roeterseiland. Foto: Joris van Gennip/HH/ANP

Maandagavond raakte een groepje Joodse tegendemonstranten slaags met de anti-Israëlactivisten die een terrein van de Universiteit van Amsterdam bezetten. Wie waren zij en wat wilden ze bereiken? EW sprak met twee van hen. Wat blijkt: ook zij halen hun inspiratie uit de Verenigde Staten.

Maandagmiddag 6 mei bezetten enkele honderden activisten het grasveld van het Roeterseilandcomplex van de Universiteit van Amsterdam (UvA). Ze bouwden een tentenkamp en wierpen met schroot en wrakhout barricades op. Op posters, kleding en spandoeken werd steun uitgesproken voor de Palestijnen en haat jegens Israël. Ook werd terrorisme verheerlijkt. Hun doel: afdwingen dat de UvA Israëlische bedrijven, universiteiten en academici boycot en alle samenwerking met Israël opschort.

De sfeer werd grimmig toen aan het begin van de avond gevechten uitbraken. EW legde contact met de groep van vijftien Joodse jongemannen die het tentenkamp binnendrong om daar met Israëlische vlaggen en fakkels te zwaaien. Wie waren die jongens en waarom deden ze dat?

De Joodse tegendemonstranten aan het woord

Via een bemiddelaar in Joodse kringen spreekt EW maandagavond, zo’n twee uur na de escalatie, per telefoon met twee mannen van in de twintig jaar uit de groep van ongeveer vijftien Joodse jongemannen die de demonstratie verstoorden. De één studeert nog (niet aan de UvA), de ander studeert niet meer. Op voorwaarde van anonimiteit (‘Omdat wij anders niet veilig zijn’) vertellen ze hun kant van het verhaal.

‘We zagen dat er nu ook in Amsterdam de zoveelste demonstratie op een universiteit werd gehouden waartegen de gemeente en de politie niets doen. We wilden met een tegengeluid komen. Bovendien zagen we dat dit niet echt een pro-Palestijns protest was, maar eerder een antisemitische demonstratie. Pure Jodenhaat.’

Het moment waarop de Joodse tegendemonstranten met geweld worden verjaagd:

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

‘We wilden niet vechten, maar wel onrust veroorzaken’

Met een groep van ‘in totaal vijftien Joodse jongens’ begaven de twee zich op het terrein van het Roeterseiland, waar ‘een paar honderd demonstranten’ hun kamp hadden opgeslagen. ‘Deels waren het studenten die vreedzaam demonstreerden. Al hadden de meesten wel een keffiyeh (Arabische sjaal, red.) om hun gezicht, zodat ze onherkenbaar waren. Deels waren er wat oudere, Noord-Afrikaanse mannen en vooral die waren heel agressief tegen ons.’

De Joodse tegendemonstranten hadden Israëlische vlaggen bij zich en fakkels, zoals die ook vaak in voetbalstadions worden ontstoken. ‘We wilden niet vechten. Maar wel wilden we bewust onrust veroorzaken. Dat zou de politie, de gemeente en de universiteit misschien overhalen om iets te doen tegen deze wandemonstratie.’

Hoe kwamen ze op dat idee? ‘We zagen dat in de Verenigde Staten op sommige campussen zulke tentenkampen wel twee weken lang werden getolereerd. Totdat er een tegendemonstratie kwam uit Joodse of pro-Israëlische hoek. Binnen een dag greep de politie daar in en veegde het tentenkamp en de demonstranten weg. Dat wilden we hier ook bereiken.’

Escalatie: Israëlische vlag verbrand, twee gewonden

Volgens de twee tegendemonstranten werden zij meteen aangevallen. Een meegebrachte Israëlische vlag werd afgepakt en ‘direct in de fik gestoken’. Ook werden de fakkels afgepakt en als wapen tegen de Joodse jongens ingezet. Naar eigen zeggen vielen er in hun groep twee gewonden, door stokslagen op het hoofd. Eén jongen zou per ambulance zijn afgevoerd, maar niet ernstig gewond zijn geraakt. Zelf hebben zij niemand verwond, zeggen ze – ‘en anders had je dat wel op internet zien staan’.

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

De twee Joodse jongemannen laten op maandagavond weten te hopen dat hun actie effect had: ‘Wij hopen dat de gemeente en de politie nu iets doen tegen dit soort wandemonstraties. Want nog even en Joden zijn echt niet meer veilig in Nederland.’

Anti-Israëlprotest midden in Joodse buurt

Extra pijnlijk is dat 200 meter verderop in de Hollandsche Schouwburg  – van waaruit de Amsterdamse Joden op transport werden gezet  – de Jom Hasjoa werd gehouden, een jaarlijkse herdenking van de Holocaust. Ook burgemeester Femke Halsema sprak daar, vlak nadat ze het tentenkamp op het Roeterseilandcomplex had bezocht.

De Plantagebuurt, de oude Joodse wijk in Amsterdam-Oost

Dat deel van de UvA ligt midden in de oude Joodse buurt van Amsterdam, die de nazi’s in de Tweede Wereldoorlog als getto gebruikten. Tegenover de Hollandsche Schouwburg staat het Holocaustmuseum, dat op 10 maart werd geopend in bijzijn van de Israëlische president Isaac Herzog. Woedende anti-Israël- en anti-Joodse activisten konden toen tot pal naast de ingang van het museum komen, om daar Joodse bezoekers uit te joelen en uit te schelden.

Vlak achter het Holocaustmuseum ligt het Dokhuis, waar de Nederlandse tak van Samidoun is opgericht en bijeenkomsten houdt. Samidoun is een organisatie die de Palestijnse zaak steunt en geregeld terrorisme en anti-Joods geweld verheerlijkt. Ook op het Roeterseilandcomplex is Samidoun, dat in Duitsland verboden is, prominent aanwezig. In de Verenigde Staten en Canada heeft Samidoun maandenlang activisten getraind en voorbereid op de campusbezettingen aldaar, ontdekte The Wall Street Journal. De mate van betrokkenheid van Samidoun bij de UvA-bezetting – en de voorbereidingen daarvan – is nog niet bekend.

Een spandoek van Samidoun op de UvA, met een oproep tot het vrijlaten van de in Frankrijk tot levenslang veroordeelde moordenaar Georges Abdallah:

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

De afloop: tentenkamp midden in de nacht ontruimd

Ondanks herhaaldelijke verzoeken van de universiteit, burgemeester Halsema en de politie, verlieten de demonstranten het terrein niet. Daarom is aan het begin van de nacht de Mobiele Eenheid ingeschakeld. Ondersteund door een politiehelikopter in de lucht en een shovel op de grond, ontruimde en ontmantelde de ME tussen 3.00 en 4.00 uur het tentenkamp en de barricades. Van de resterende demonstranten zijn 120 mensen opgepakt en weggevoerd.

De UvA had al in de avond gehoor gegeven aan één van de eisen van de demonstranten: openheid van zaken geven over haar banden met Israël. De universiteit laat weten op haar website: ‘De UvA wil onder geen enkel beding bijdragen aan oorlogsvoering, en ook willen we niet meewerken aan uitwisseling op het gebied van militair gericht onderwijs. Voor zover wij kunnen beoordelen, voldoen onze huidige samenwerkingen daaraan.’

Ook zegt de universiteit dat de demonstratie van maandagavond op diverse punten niet voldeed aan de regels die gelden op de UvA: ‘Geen gezichtsbedekking, geen blokkades, geen overnachtingen, geen sfeer van intimidatie, en onderwijs en onderzoek moeten gewoon door kunnen gaan.’

AT5 bracht de ontruiming in beeld:

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Reactie ASVA op geweld door politie en ‘zionisten’: ‘Wij zijn voor Joden, maar tegen Israël’

Net als de Landelijke Studentenvakbond (LSVb) laat de Amsterdamse studentenvakbond ASVA weten het ‘buitenproportionele geweld van de UvA tegen haar eigen studenten’ te veroordelen. Na navraag door EW blijkt dat het ASVA-bestuur zelf deelnam aan de demonstraties. Voorzitter Lily George werd bij de ontruiming van het kamp kort opgepakt door de politie en zat de dag erna thuis met gekneusde ribben na te zijn geslagen door de politie, zo zegt waarnemend woordvoerder en vicevoorzitter Ilona Polle aan EW. Zelf ‘ontsnapte zij ternauwernood’ aan fysiek geweld op het Roeterseiland.

 

Polle reageert namens de ASVA ook op de aanwezigheid van de Joodse jongeren (zie boven), die zij omschrijft als ‘zionistische personen’. Volgens Polle begonnen die uit het niets met geweldpleging tegen de ‘vreedzame demonstranten’ – en met het aanvallen met, en gooien van, brandend vuurwerk.

 

Polle: ‘De ASVA staat pal voor het demonstratierecht van de studenten en voor hun veiligheid. Die is in het geding gekomen door zionistisch geweld, door buitensporig politiegeweld en door kwalijke framing in de media dat deze demonstratie tegen Joden gericht zou zijn. Wij zijn voor Joden. Maar wij zijn tegen Israël.’

 

Hoe het komt dat er zo veel activisten van buiten de universiteit zijn gesignaleerd, zoals van het hierboven genoemde Samidoun en de veroordeelde ‘fakkelman’ Max van den Berg? ASVA-woordvoerder Polle: ‘Deze demonstratie was georganiseerd voor en door studenten, daarbij haken soms ook andere groepen aan. Dat vinden we ergens ook heel mooi natuurlijk.’