Bent u in een artikel wel eens gewaarschuwd voor ‘te hoge’ aandelenkoersen? Of hebt u wel eens gelezen dat de koersen op het punt staan te kelderen door overgewaardeerde aandelen of ‘gevaarlijke’ beursrecords?
Wanneer aandelenkoersen recordhoogten bereiken, zijn sommige beleggers bang dat er een marktdaling aan zit te komen. Hoewel hoogtevrees al menigmaal nuttig is gebleken waar het ging om het fysiek behoeden van mensen tegen het vallen van kliffen en dergelijke, is dit intuïtieve gedrag niet een-op-een toepasbaar op het omgaan met hoge aandelenkoersen.
Voordat de gevolgen van “te hoge” aandelenkoersen beoordeeld kunnen worden, moet u eerst een geschikt referentiekader toepassen. Soms zijn beleggers bang voor hoge koersen omdat ze de historische prestaties van de markt niet goed in context weten te plaatsen. Bekijk Figuur 1, waarin de S&P 500 Total Return Index – een Amerikaanse aandelenindex – lineair is weergegeven.
Figuur 1: S&P 500 Total Return Index (lineair)
Bron: Global Financial Data per 01/02/2019; S&P 500 Total Return Index van 31/12/1925 tot 31/01/2019. Weergegeven in USD. Wisselkoersschommelingen tussen de Amerikaanse dollar en de euro kunnen leiden tot hogere of lagere beleggingsrendementen.
In dit diagram zijn er inderdaad duizelingwekkende hoogten te zien. Het doet het voorkomen alsof de rendementen in de afgelopen 10 jaar explosief zijn gestegen, terwijl het merendeel van de geschiedenis van de index slechts zeer beperkte groei vertoonde..
Maar soms kan schijn bedriegen. Op deze lineaire schaal is het samengestelde rendement van de hele periode weergegeven, zonder rekening te houden met de cumulatieve gevolgen van groei op lange termijn. Met andere woorden, aandelenindexen worden niet iedere avond op nul teruggezet. De groei die een index in een bepaalde periode doormaakt, draagt de volgende periode weer bij aan toekomstige groei. Het getal dat de stand van de index weergeeft, blijft dus groter worden als de index in de loop der tijd opklimt. Die fundamentele groei op langere termijn weegt niet mee als marktontwikkelingen op een lineaire schaal worden weergegeven. Hoewel lineaire schaalverdelingen zonder meer voor uiteenlopende doelen hun praktische toepassingen hebben, zoals de weergave van marktontwikkelingen op kortere termijn, zijn ze niet altijd even effectief om bredere historische ontwikkelingen mee te duiden.
Hoe kunnen we beter naar het langetermijnrendement op de aandelenmarkt kijken? Zie Figuur 2, waarin exact hetzelfde indexrendement is gebruikt, maar dan met een logaritmische schaalverdeling.
Figuur 2: S&P 500 Total Return Index (logaritmisch)
Bron: Global Financial Data per 01/02/2019; S&P 500 Total Return Index van 31/12/1925 tot 31/01/2019. Weergegeven in USD. Wisselkoersschommelingen tussen de Amerikaanse dollar en de euro kunnen leiden tot hogere of lagere beleggingsrendementen.
Deze groei ziet er al veel redelijker uit dan die in het vorige, duizelingwekkend steile diagram. Hoe komt dat? Met een logaritmische schaal, gebaseerd op exponenten, kunnen procentuele veranderingen met dezelfde verticale beweging worden weergegeven, ongeacht de bijbehorende absolute waarden. De cumulatieve groei op langere termijn weegt mee en veranderingen worden weergegeven als groei in procenten.
Een toename van 200 naar 400 ziet er op een lineaire schaal bijvoorbeeld hetzelfde uit als een stijging van 2.200 naar 2.400. Maar een groei van 200 naar 400 is enorm – 100%. En dat terwijl een stijging van 2.200 naar 2.400 minder dan 10% bedraagt. Als een index blijft groeien en dus in omvang blijft toenemen, zoals in Figuur 1 te zien is, betekent dezelfde absolute toename qua procentuele groei steeds minder.
Op de logaritmische schaal ziet een toename van 200 naar 400 er daarom heel anders uit dan groei van 2.200 naar 2.400. Een stijging van 200 naar 400 zou er daarentegen exact hetzelfde uitzien als een stijging van 2.000 naar 4.000, omdat dat in beide gevallen een toename van 100% is. Dankzij zo’n procentuele weergave van de groei kunnen we marktontwikkelingen zien op de manier waarop wij dat in onze portefeuilles daadwerkelijk voelen. Als een index met 100 punten stijgt, maar als die eerder al 10.000 noteerde, heeft dat minder gevolgen dan een groei met 100 punten als de index voorheen op 10 punten stond.
Nu we weten hoe we marktrendement moeten weergeven zodat we de procentuele veranderingen in de loop der tijd kunnen zien, merken we in Figuur 2 dat de koersen op lange termijn wel zijn blijven stijgen en recordhoogten hebben bereikt, maar dat dat niet in één plotselinge beweging is gebeurd. Als de recente indexgroei in de juiste historische en statistische context is geplaatst, blijkt dat die niet zo uit de hand is gelopen als sommige beleggers vrezen. Van tijd tot tijd is er wel sprake van steilere stijgingen en dalingen, maar die zijn er in de geschiedenis van de index altijd al geweest.
Daarnaast valt op dat de index in de loop der tijd is gegroeid en regelmatig recordhoogten bereikt. Vanuit een wiskundig oogpunt moeten koersen per definitie voortdurend recordhoogten bereiken, wil de markt op lange termijn überhaupt groeien. Hoe lang bullmarkten – perioden waarin aandelenkoersen in een stijgende trend zitten – zijn en hoe steil de groei is, varieert. Dat een markt in een bepaalde periode een bepaalde groei heeft doorgemaakt, wil nog niet zeggen dat de koersen ook moeten dalen zodra een bepaalde waarde is bereikt. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor rendement in de toekomst. Recordhoogten zijn geen voorbodes van dalingen.
Wat kunnen beleggers doen, nu blijkt dat hoge koersen helemaal geen slechte voortekenen hoeven te zijn? In plaats van alleen op het niveau van de index te letten, kan het waardevoller zijn om in het oog te houden hoe beleggers reageren op beursrecords . Is de financiële berichtgeving doorspekt met dringende waarschuwingen voor nieuwe records? Zulk pessimisme bij beleggers hoeft niet per se negatief te zijn. Als het algemene sentiment onder beleggers aanzwelt van optimisme naar euforie, kan dat juist vaak gezien worden als teken dat de markt zijn top heeft bereikt. Wanneer beleggers fundamentele negatieve aspecten wegwuiven of onderschatten, is dat het juiste moment om even pas op de plaats te maken.
Dus wanneer u nieuws leest of hoort over de gevaarlijke recordhoogtes van aandelenmarkten, neem dan even de tijd om uzelf de volgende vragen te stellen: Hebt u de markten op de juiste manier ingeschat? Zijn beleggers alleen door berichten van een “nieuw record” overdreven pessimistisch of steekt er meer achter? Moet u op uw hoede zijn voor deze nieuwe mijlpaal bij het wegen van de fundamentals? Verbroken hoogterecords op de aandelenmarkten wijzen erop dat de markt gegroeid is. Als markten blijven groeien, blijven er records verbroken worden – en blijven angsten bestaan. Laat u vooral niet meeslepen door angstige onderbuikgevoelens.
Fisher Investments Nederland is het Nederlandse bijkantoor van Fisher Investments Europe Limited. Fisher Investments Nederland is ingeschreven bij de Nederlandse Kamer van Koophandel onder nummer 57731446. Als Nederlands bijkantoor van Fisher Investments Europe Limited staat Fisher Investments Nederland onder toezicht van de Britse toezichthouder FCA en, op basis van kennisgeving, van de Autoriteit Financiële Markten (AFM). Fisher Investments Europe Limited is geautoriseerd en gereguleerd door de Britse toezichthouder Financial Conduct Authority (FCA-nummer 191609). Het is geregistreerd in Engeland (ondernemingsnummer 3850593). Fisher Investments Europe Limited heeft als maatschappelijke zetel: 2nd Floor, 6-10 Whitfield Street, London, W1T 2RE, Verenigd Koninkrijk.
Fisher Investments Europe Limited besteedt het portefeuillebeheer uit aan zijn moedermaatschappij, Fisher Asset Management, LLC, dat opereert onder de naam Fisher Investments, gevestigd is in de VS en onder toezicht van de Amerikaanse Securities and Exchange Commission staat. Beleggen op de beurs brengt het risico van verlies met zich mee en er is geen garantie dat het belegde kapitaal geheel of gedeeltelijk terugbetaald zal worden. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie of betrouwbare indicatie van toekomstig rendement. De waarde en opbrengst van de beleggingen volgen de schommelingen van de wereldwijde aandelenmarkten en van de internationale wisselkoersen.