Donald Trump, Israël en Saudi-Arabië vrezen dat Joe Biden de ayatollahs de hand zal reiken en voeren de druk op Iran op, schrijft Robbert de Witt. Dat reageert zoals altijd: door terug te slaan.
Niemand die wordt gerekend tot de machthebbers in Teheran, zal zich de komende twee maanden nog veilig voelen. Want tot de verwachte inauguratie van Joe Biden op 20 januari, grijpt Donald Trump alle middelen aan om de Islamitische Republiek terug te dwingen in zijn hok.
Dat blijkt uit een reeks berichten uit het Midden-Oosten, die ogenschijnlijk weinig met elkaar te maken hebben.
Robbert de Witt (1978) is Buitenlandredacteur bij Elsevier Weekblad. Hij blogt wekelijks op donderdag over mondiale ontwikkelingen en de gevolgen ervan voor Nederland en Europa.
Vrees dat Iran weer de hand wordt gereikt
In de kringen rond Trump leeft de vrees dat president Joe Biden straks de ayatollahs weer de hand zal reiken, zoals ook gebeurde onder Trumps voorganger Barack Obama. In de resterende twee maanden van Trumps termijn – ervan uitgaande dat rechtszaken hem niet in het Witte Huis zullen houden – wordt daarom alles in het werk gesteld om een nieuwe verzoening met Teheran te voorkomen.
Bronnen in het Witte Huis hebben bevestigd aan Amerikaanse media dat om de paar weken nieuwe sancties tegen de Iraanse machthebbers zullen worden ingesteld. Deze maand waren de straffen in het bijzonder gericht op een stichting van de hoogste geestelijk leider van het land, ayatollah Ali Khamenei. Het gaat om de Bonyad Mostazafan, de Stichting van de Onderdrukten.
‘Hoewel dit officieel een liefdadigheidsorganisatie is die armen en onderdrukten helpt, worden de middelen onttrokken aan de Iraanse bevolking en gebruikt door de Hoogste Leider Ayatollah Ali Khamenei om zichzelf te verrijken, politieke vrienden te belonen en tegenstanders van het regime te vervolgen,’ aldus de Amerikanen.
Trump vroeg om militaire opties tegen Iran
Tegelijkertijd wordt de militaire druk op Iran opgevoerd. Want deze week lekte ook uit dat Trump zijn adviseurs zou hebben gevraagd om opties om Iran te treffen. Zijn adviseurs zouden het de president uit het hoofd hebben gepraat om Iran aan te vallen. Maar dat de inhoud van deze geheime bijeenkomst naar buiten komt, heeft waarschijnlijk ook een strategisch doel: Iran duidelijk maken dat het gevaar nog niet is geweken, en dat er de komende weken nog van alles kan gebeuren.
Intussen deelt Israël alvast rake klappen uit aan Iran. Nadat werd ontdekt dat door Iran gesteunde strijders in Syrië explosieven hebben geplaatst bij de Syrisch-Israëlische grens, sloeg het IDF, het Israëlische leger, keihard terug. Iraanse en Syrische militaire doelen ontvingen woensdag een rakettenregen. ‘We hopen dat de boodschap duidelijk is: het is onacceptabel dat het Syrische regime toestaat dat Iraanse militaire krachten Syrië gebruiken als plek om aanvallen op Israël te beginnen,’ waarschuwde een hoge Israëlische militair.
Saudi’s waarschuwen voor verzoening met Iran
Israël staat, voor de verandering, nu eens niet alleen in het Midden-Oosten. Ook Saudi-Arabië zou volgens Europese inlichtingendiensten de komende weken als laatste kans zien om hard op te treden tegen Iran.
Zoals bekend profiteerden de Saudi’s zeer van het presidentschap van Donald Trump. Trump verruilde Obama’s toenadering tot Teheran voor het opnieuw aanhalen van de banden met Saudi-Arabië. De Saudi’s waarschuwen Joe Biden alvast dat terugkeer naar het beleid van Obama ernstige gevolgen zal hebben.
De vrees dat Biden nieuwe vrienden en vijanden zal aanwijzen in het Midden-Oosten, werd deze week ook expliciet benoemd door Trumps buitenlandminister Mike Pompeo. ‘Sancties behoren tot de druk die nodig is om een nieuw Midden-Oosten te realiseren, om landen samen te brengen die hebben geleden onder het Iraanse geweld. (…) Die druk verminderen is een gevaarlijke keus, want dat zal zeker de nieuwe allianties voor vrede verzwakken en de Islamitische Republiek sterker maken.’
De wraak van Iran
Laat Iran dit allemaal maar passeren? Natuurlijk niet, want dat doet de Iraanse regering zelden. Meestal zweert ayatollah Khamenei dat de Iraanse wraak op het duivelse Amerika ongenadig zal zijn, of komt hij met vergelijkbare apocalyptische formules. Ook nu weer: de Iraanse regering waarschuwt de Amerikanen voor een ‘vernietigend antwoord’ op mogelijke agressie.
En daar bleef het niet bij. Deze week was er een raketaanval op de Amerikaanse ambassade in Bagdad. Hoge Amerikaanse militairen zeggen in Amerikaanse media dat het duidelijk is wie er achter deze aanval in de Iraakse hoofdstad zit: buurland Iran. Dat heeft met veel geld en wapens anti-Amerikaanse milities in Irak gesteund. De vraag is inmiddels wie er eigenlijk de baas is in Irak: de Irakezen zelf, de Verenigde Staten, of Iran?
Met de raketaanval, vermoedelijk uitgevoerd door een militie die banden heeft met Iran, is de boodschap vanuit Teheran duidelijk: voor het afknijpen van Iran zal Amerika een hoge prijs betalen.