‘Ok, boomer’ toont een ongezonde obsessie aan met jeugdigheid

29 november 2019Leestijd: 4 minuten
Klimaatstaking in Los Angeles met in het midden Greta Thunberg. Foto: EPA.

Lars Benthin, zelf millennial, vindt de ‘Ok, boomer’-hype minder grappig dan veel van zijn leeftijdsgenoten. Jongeren als de Zweedse klimaatactiviste Greta Thunberg op het schild hijsen en oudere generaties van alle problemen de schuld geven, is puberaal en zinloos, schrijft hij.

Waar denkt u aan, als u het woord ‘jeugd’ leest? Er zijn verschillende woorden te bedenken die een synoniem zouden kunnen zijn. Tegenwoordig lijkt ‘jeugd’ vooral te staan voor ‘innovatie’, ‘creativiteit’, ‘vernieuwend’, ‘taboedoorbrekend’ of ‘progressief’.

Lars Benthin (1993) is masterstudent bestuurskunde aan de Universiteit Leiden.

Ingezonden opinieartikelen worden geselecteerd door de redactie, maar vertegenwoordigen niet noodzakelijkerwijs het standpunt van Elsevier Weekblad.

Voorbeelden genoeg die dit aantonen. Denk maar aan de steeds groter wordende groep die voor verlaging van de stemgerechtigde leeftijd is, het oprukken van jeugdraden in het openbaar bestuur en bedrijven, de verheerlijking van Greta Thunberg, of de laatste trend: het ‘Ok, boomer’-fenomeen. Dat lijkt overigens niet meer louter een ‘trend’, maar een ongezonde obsessie met jeugdigheid te worden.

Het consumentisme is al lang gericht op de jeugd. Marketingstrategieën zijn vooral gefocust op jonge mensen, die het desbetreffende merk kunnen kopen of aanprijzen. ‘Influencers’ op sociale media worden platgegooid met aanbiedingen van bedrijven om hun jonge achterban te betoveren en aan te zetten tot de koop van specifieke merken. Lange tijd is deze obsessie met de jeugd beperkt gebleven tot het rijk van de consumenten. Maar het laatste decennium zie je dat het fenomeen overslaat naar het maatschappelijk debat.

Klimaat, zorg, pensioenen, Brexit en Trump: ouderen krijgen schuld

Of het nu de klimaatcrisis is, de gezondheidszorg of het pensioenstelsel, ouderen krijgen overal de schuld van. In analyses na de verkiezingsoverwinning van zakenman Donald Trump – nu president van de Verenigde Staten – en het referendum van de Brexit, wordt vaak met een beschuldigend vingertje gewezen naar iedereen boven de vijftig jaar. Die beschuldigingen komen niet alleen van jongeren, ook de media doen gezellig mee, omdat de jeugd zorgt voor origineel en authentiek nieuws.

Een goed voorbeeld hiervan is klimaatactiviste Greta Thunberg. De Zweedse scholiere wordt tentoongesteld als hét boegbeeld van de jonge generaties. Alles wat ze zegt, wordt met zo’n zwaarte en lof ontvangen, dat het bijna een absurd theaterstuk wordt. Hetzelfde kun je zeggen over de 25-jarige politicus uit Nieuw-Zeeland, Chlöe Swarbrick. Zij reageerde met ‘Ok, boomer’ (kort voor ‘babyboomer’) toen een oudere politicus haar probeerde te onderbreken in haar speech over klimaatbeleid. Met veel lof onthalen internationale media haar als hét symbool van de politieke opstand van millennials tegen de generatie ‘babyboomers’. Een tenenkrommende ontwikkeling. Het lijkt wel alsof we kinderachtig gedrag belonen omdat het ‘nieuw’ en ‘rebels’ lijkt.

De gedachte dat jongere generaties per definitie een duidelijker beeld hebben van politieke problemen en maatschappelijke uitdagingen dan oudere generaties is absurd. Er is een algemene consensus dat de hersenen pas rond je 25ste zijn volgroeid en dat je dan pas in staat bent grote beslissingen te nemen. In vergelijking met oudere generaties blijven jongeren langer thuis wonen, krijgen ze later kinderen en trouwen ze later, of juist vaker niet.

Het valt niet te ontkennen dat dit een grote invloed heeft op je levenservaring en hoe je naar maatschappelijke problemen kijkt. Toch lijkt het alsof de visies en meningen van oudere generaties ondergeschikt raken aan die van jongere generaties. Het rebelleren tegen de volwassen en ouderen is geen puberfase meer, het lijkt een politieke strategie te worden. De polarisatie tussen generaties wordt daardoor niet alleen versterkt, die insteek gaat er bovendien van uit dat je als volwassene of oudere niets meer mag zeggen nadat een jonger iemand over het generatieverschil is begonnen.

‘De jeugd heeft de toekomst’ is een credo geworden met serieuze politieke gevolgen. Raden van commissarissen moeten worden verjongd, de politiek moet worden verjongd, deelnemers aan het maatschappelijk debat moeten jonger zijn. Zolang dat maar de ‘oude man in een pak’ wegduwt uit het publieke discours.

Jongere heeft niet zomaar gelijk omdat die een vernieuwend idee heeft

Lees ook de column van Liesbeth Wytzes: Waarom ik geen medelijden heb met millennials

Ik wil niet beweren dat jongeren niet serieus dienen te worden genomen. Het enige wat ik wil aangeven, is dat de aanname dat een jonger iemand een origineel of vernieuwend beeld heeft op een probleem en daardoor dus ook gelijk heeft, niet klopt. Je stem of mening telt niet zwaarder als je jonger bent. De oudere generaties hebben dit land opgebouwd, hebben significant meer levenservaring en hebben vaak meer inzicht dan jongeren.

De originele en innovatieve blik van jongeren moet je juist combineren met de ervaring en inzicht van volwassenen en ouderen. We moeten met elkaar samenwerken en elkaar erkennen in onze zwakke én sterke punten. Alleen op deze manier kunnen we de problemen van de toekomst oplossen, zonder dat generaties recht tegenover elkaar komen te staan. Met alle gevolgen van dien. Niet alles wat nieuw is, is goed. Niet alles wat oud is, is slecht. Het één kan niet zonder het ander.