Ramadan en bezinning hebben niks met elkaar te maken

19 juni 2017Leestijd: 4 minuten
Een sjiitische vrouw heeft een koran op haar hoofd - bron:AFP

Afshin Ellian kan geen rationele reden vinden waarom de maand ramadan een maand voor bezinning is. Het islamitisch vasten is volgens hem krankzinnig.

Ook dit jaar verloopt de ramadan vrij gewelddadig. In de islamitische landen en erbuiten zijn talloze aanslagen gepleegd op moslims en niet-moslims. Fundamentalistische moslims beweren dat de ramadan de maand van bezinning is. Deze rare uitdrukking wordt ook nog door sommige Europeanen klakkeloos overgenomen. Niemand vraagt zich af wat de bezinning inhoudt, en hoe je de bezinning vormgeeft.

Eerdere blog van Afshin Ellian:  Ramadan is Allahs geweld tegen het menselijk lichaam

2016-06-07 13:27:40 Iranian men pray at the tomb of Emamzadeh Saleh at a mosque in Tajrish square in northern Tehran on June 7, 2016, during the holy fasting month of Ramadan. Across the Muslim world, the faithful fast from dawn to dusk, and abstain from eating, drinking, smoking and having sex during that time as they strive to be more pious and charitable. / AFP PHOTO / ATTA KENARE

Uitgehongerden

Ik ken geen intellectuele voorbeelden van uitmuntende prestaties in de ramadan. Dat kan ook niet. Omdat ruim 14 uur niet eten en drinken in een warm klimaat niet bevorderlijk is voor de gedachtevorming. De uitgehongerden zijn niet in staat om intellectuele arbeid te verrichten. Bezinning in de zin van de intellectuele arbeid wordt niet bevorderd door honger en dorst. Wat bedoelen ze dan met bezinning?

Wellicht wordt daarmee de religieuze bezinning bedoeld. We kunnen het hier slechts over mogelijk waarneembare activiteiten hebben. Wat niet waarneembaar is, is een kwestie van geloof en het is derhalve niet bewijsbaar. De religieuze waarneembare bezinning kan ontstaan door weer twee activiteiten: collectieve debatten en gedachtenwisseling met elkaar of het bestuderen van religieuze bronnen.

De imams preken vooral over de ramadan zelf

Collectieve debatten in de ramadan heb ik nooit meegemaakt. Het zijn de imams die in hun moskeeën monologen houden. Maar dat doen ze ook in andere maanden. Die monologen worden meestal opgebouwd uit een hadith (een gezegde over of van profeet Mohammed) en een koranvers. In de ramadan hebben de monologen vooral betrekking op de ramadan zelf. En dan gaat het meestal om de verplichting inzake vasten, de consequentie van niet vasten (hel en verdoemenis), en nog een aantal andere thema’s zoals seks in de ramadan, reizen in de ramadan et cetera. Dit zijn de zogenaamd gewichtige vraagstukken waaraan shariaprofessoren en ayatollahs diepgaande studies hebben gewijd.

Een bezinnende imam neemt vooral dit vers als uitgangspunt: ‘Jullie die geloven! Aan jullie is voorgeschreven te vasten’ (de koran 2:183). Op de vraag hoe dat moet gebeuren, wordt naar een ander koranvers verwezen: ‘Het is jullie toegestaan in de nacht van de vasten omgang met jullie vrouwen te hebben (…) Hebt nu dus gemeenschap met haar en streeft naar wat Allah jullie heeft voorgeschreven. Eet en drink totdat voor jullie in de morgenschemering de witte draad van de zwarte draad te onderscheiden is’ (2:187).  Het blijft een vreemde kwestie: in de duisternis eten, drinken en seksen! Dit is de bezinning: seks en overdaad aan voedsel in de nacht, honger en dorst overdag.

Natuurlijk zullen fundamentalisten zeggen dat ze in de ramadan het belangrijkste boek aan het herlezen zijn. De Koran wordt in de ramadan gereciteerd. Reciteren is iets anders dan lezen. Lezen heb ik net voor u gedaan: in de nacht seksen, eten en drinken en overdag niet seksen, niet drinken en niet eten. Maar wanneer hetzelfde vers wordt gereciteerd, krijgt het een zangerige toon en het wordt een bijna onverstaanbaar liedje. En omdat het in een bepaald tempo wordt gereciteerd, kan niemand in alle redelijkheid reflecteren op datgene wat er gereciteerd is. Het valt echt niet mee om een rationeel argument te vinden voor speciale vorm van bezinning in de maand ramadan.

Na 14 uur is de vastende moslim prikkelbaar

De profeet zou hebben gezegd dat: ‘Als iemand een vastendag heeft dan moet hij geen smerige taal uitslaan en niet schreeuwen.’ Dit zou de ethische regel zijn waarnaar we opzoek waren. Uit ervaring weet ik dat de vastende moslims na 14 uur nogal prikkelbaar kunnen zijn.

Het is niet moeilijk om je een levendige voorstelling te maken van afschuwelijke drukke en hete dagen in Afrika en Midden-Oosten. Deze regel die ze aan de profeet toeschrijven, is vooral een preventieve maatregel om ruzies en conflicten in de ramadan te voorkomen. Het is rationeler en effectiever om de oorzaak van prikkelbaarheid, namelijk de plicht tot vasten, weg te nemen.

Het doel van vasten is ook bekend: wie niet vast, gaat niet naar paradijs. Zo bezien is de ramadan geen maand van bezinning, maar de voortzetting van de despotische macht van Allah: wie niet vast, gaat naar de hel!

Ik kan geen rationele reden vinden waarom de maand ramadan een maand voor bezinning is. Ook ben ik nog nooit in mijn leven in het Midden-Oosten een bezinnende activiteit in ramadan tegengekomen. Ramadan leert moslims om zonder noodzaak en een morele reden wreed te zijn voor eigen lichaam.

Islamitisch vasten is krankzinnig en daarom geen bezinning.