Rutte ziet ‘institutioneel racisme’ in Nederland en steunt Zwarte Piet niet meer

05 juni 2020Leestijd: 2 minuten
Premier Mark Rutte. Foto: ANP

Premier Mark Rutte steunt Zwarte Piet niet meer. Dat zei Rutte (VVD) in debat met de Tweede Kamer. De premier zag de afgelopen jaren geen noodzaak iets aan het hulpje van Sinterklaas te veranderen, ondanks felle protesten tijdens Sinterklaasintochten. Rutte zei dat hij ‘een grote verandering’ heeft doorgemaakt in de kwestie-Zwarte Piet.

Over ‘een aantal jaar’ verwacht Rutte dat er geen Zwarte Pieten meer zijn tijdens het Sinterklaasfeest: ‘Het is een volkscultuur die verandert in de tijd onder druk van het maatschappelijk debat en mensen willen die pijn niet.’ Die verandering zal Rutte niet afdwingen.

Eerder liet Rutte meermaals blijken geen voorstander te zijn van wijziging van de figuur. In 2014 zei hij dat vrienden van hem op de Nederlandse Antillen juist fan zijn van Zwarte Piet, omdat zij zich niet hoeven te schminken. Later bood de premier zijn excuses aan voor die uitspraak. Vorig jaar zei hij nog dat gemeenschappen zelf het uiterlijk van de hulp van Sinterklaas moesten bepalen.

Institutioneel racisme in Nederland

Rutte deed zijn uitspraak in het Kamerdebat over de corona-aanpak waarin ook werd gediscussieerd over de antiracismedemonstraties, georganiseerd door onder meer de Black Lives Matter-beweging in Nederland.

Het gesprek over Zwarte Piet ontstond na vragen van GroenLinks-leider Jesse Klaver. Hij sprak Rutte aan over ‘institutioneel racisme’ in Nederland. Rutte noemde dat een term voor sociologen, maar gaf toe dat er plaatsen in Nederland zijn waar ‘institutioneel racisme’ voorkomt. Eerder deze week zei Rutte dat er sprake was van ‘systemisch racisme’ in Nederland.

Rutte gaat gesprek aan

Demonstranten van de Black Lives Matter-beweging spreken vaak van ‘institutioneel racisme’. Vooral in de Verenigde Staten is de term populair. Het betekent dat grote organisaties, zoals overheden, mensen structureel achterstellen vanwege hun ras of afkomst.

De premier zei de term liever te vermijden, omdat hij bang is anders een deel van de Nederlanders van de discussie over racisme te vervreemden. Rutte zegde in het Kamerdebat toe het gesprek aan te gaan met de Black Lives Matter-beweging.

Coronaregels tijdens demonstratie

Het debat ging ook over het zich houden aan de coronaregels tijdens de demonstraties. Op de Dam in Amsterdam negeerden maandag duizenden mensen die regels. De betoging in Rotterdam werd woensdag afgebroken omdat het te druk werd om de 1,5 meter afstand in acht te kunnen blijven nemen.

Donderdag werden WhatsApp-berichten openbaar gemaakt tussen burgemeester van Amsterdam Femke Halsema en minister van Justitie en Veiligheid Ferdinand Grapperhaus. In de hoogoplopende berichtenwisseling tussen Halsema (GroenLinks) en Grapperhaus (CDA) steggelen zij over de beslissing de demonstratie niet af te breken. Volgens Halsema liet Grapperhaus haar in de kou staan.

PVV-leider Geert Wilders had felle kritiek op het optreden van Halsema die volgens hem moet worden ontslagen. Grapperhaus vindt de opwinding over de onenigheid tussen Halsema en hemzelf overdreven.