Cijfers afschaffen op school? Die zijn juist broodnodig om prestaties te meten

In het onderwijs wordt steeds vaker afscheid genomen van beoordelen met cijfers. Die zouden te veel nadruk leggen op presteren in plaats van leren. Ruud Deijkers is voorstander van cijfers om prestaties te meten.

Aan het beoordelen van leerlingen en studenten aan de hand van cijfers kleven risico’s. Het begint met wie of wat je een gemaakte toets vergelijkt om te bepalen of het resultaat een 5 of 6 waard is. Van de slagingsgrens of ‘cesuur’ hangt veel af: bijvoorbeeld of een leerling een jaar moet overdoen of wordt toegelaten tot een vervolgopleiding.

Een leraar kan de positie op de ‘cijferladder’ vaststellen door resultaten van leerlingen te vergelijken: de leerling die de opdracht het best maakte, krijgt een 10 en die met het slechtste resultaat een 1. Maar dat garandeert niet dat alle leerlingen de stof voldoende beheersen.

Een alternatief is dat de leraar van tevoren de norm vaststelt. Bijvoorbeeld hoeveel procent van de opdracht goed moet zijn gemaakt voor een voldoende.  Kanttekening is wel dat leraren lang niet altijd consistente en eerlijke normen stellen: bij de ene leraar krijg je voor een gemaakte opdracht een 3, terwijl een andere het een 6 waard vindt.

Voor dit soort praktische problemen bestaan oplossingen. Bijvoorbeeld meer dan één leraar of zelfs een complete examencommissie laten nadenken over wat er minimaal moet worden geleerd en wat daarvoor juiste maatstaven zijn.

Cijfers bieden duidelijkheid

Cijferoordelen zijn nog steeds het meest gangbaar in het onderwijs. En mits er heldere afspraken worden gemaakt over de normen, voorkomt deze methode dat leerlingen worden benadeeld door de grillen van docenten. Het is al lang bekend dat er — vaak niet eens met verkeerde bedoelingen — wordt gediscrimineerd in het onderwijs.