Pieter Waterdrinker: Ruslands rampenmaand is augustus, slachtoffer Saakasjvili vergeten

De maand augustus geldt in Rusland sinds jaar en dag als een maand van rampen. Pieter Waterdrinker herinnert zich als getuige een aantal catastrofes, zoals de vijfdaagse oorlog tussen Rusland en Georgië in 2008. De held daarvan, de voormalige Georgische leider Michail Saakasjvili, lijkt door de wereld inmiddels vergeten.

Bij alle rampen die Rusland in zijn lange geschiedenis over zich heen heeft gekregen – en die het land andere landen, volkeren en vooral ook de eigen Russische bevolking heeft toegebracht – neemt de maand augustus sinds enige decennia een bijzondere plek in.

De geboorte van het huidige Rusland, als gevolg van de mislukte coup tegen Michail Gorbatsjov, had plaats in augustus 1991. Zeven jaar later beleefde het land onder Gorbatsjovs voormalige rivaal (en opvolger in het Kremlin) Boris Jeltsin een financiële crisis die miljoenen Russen binnen 24 uur tot de bedelstaf bracht.

Het was één van de vele sociale, economische en politieke spasmen uit de Jeltsin-jaren waaraan Vladimir Poetin, die in 1999 de macht in handen kreeg, met zijn zogeheten ‘stabiliteit’ een einde wilde maken.

Maar ook het tijdperk-Poetin begon met alweer een nationale ramp: die met de atoomonderzeeër Koersk. Terwijl het lot van de 118 opvarenden van de naar de bodem van de Barentszzee gezonken duikboot onzeker was, en de wereld met de slachtoffers meeleefde, bleef Poetin zich in augustus 2000 aanvankelijk vermaken in Sotsji aan de Zwarte Zee. De voormalige Britse premier Margaret Thatcher zei over diens onverschillige gedrag, dat ze eerder foto’s van Poetin had bestudeerd, en ‘nergens een trek menselijkheid’ bij hem had kunnen bespeuren.