Europese leiders stellen zich stevig op bij de naderende onderhandelingen met het Verenigd Koninkrijk rond het verlaten van de EU. Als de Britten toegang willen houden tot de Europese markt, zullen ze ook vrij verkeer van Europeanen moeten aanvaarden.
Woensdag was de eerste maal dat de 27 overgebleven EU-lidstaten samenkwamen, zonder de Britse premier David Cameron dus. Voor de verandering waren de politici het over een aantal zaken roerend eens.
Zo willen de lidstaten niet met de Britten onderhandelen, formeel of informeel, voor de volgende premier van het land artikel 50 van het Verdrag van Lissabon in werking stelt. Vanaf dat moment heeft het Verenigd Koninkrijk twee jaar om de voorwaarden van het vertrek te regelen.
Afshin Ellian: Weg met Juncker en zijn ancien regime!
Kraakhelder
Daarbij is het behouden van toegang tot de Europese markt van groot belang, gaf Cameron al toe. Dat zal zomaar niet gaan, waarschuwen EU-leiders. ‘Het is kraakhelder dat vrije verkeer van mensen daaraan vast zit,’ zei EU-president Donald Tusk woensdag. Als de Britten vrije toegang van goederen willen, moeten ze op andere vlakken wel eisen inleveren, voegde de Duitse bondskanselier Angela Merkel toe.
Daarmee zouden de Britten het ‘Noorse model’ volgen. Zij zijn lid van de Europese Economische Ruimte (EER) en hebben volledige toegang tot de gemeenschappelijke markt. Daarvoor betalen ze wel contributie aan de EU én doen ze mee aan vrij verkeer van personen.
Prangend thema
EU-migratie was tijdens de campagne voor het referendum juist een van de meest prangende thema’s onder veel Britten. Miljoenen inwoners uit EU-lidstaten, vooral uit Polen, vertrokken de afgelopen jaren naar het Verenigd Koninkrijk om daar te werken. Het Leave-kamp wil dat het Verenigd Koninkrijk weer zelf de mogelijkheid krijgt een eigen migratiebeleid uit te stippelen.
Cameron, die dinsdag nog wel op de EU-top was, zei tijdens het diner dat het vrije verkeer van personen in veel Europese landen wordt bekritiseerd. Hij raadde zijn collega’s aan om daar als EU mee aan de slag te gaan. De Hongaarse premier Viktor Orbán zal het ongetwijfeld met Cameron eens zijn geweest: hij riep onlangs een referendum uit over de plannen van de EU om migranten over de lidstaten te herverdelen.