Is uniek congres voorbode van hervorming in Noord-Korea?

06 mei 2016Leestijd: 2 minuten
De machtspositie van Kim Jong-un is niet in gevaar, maar moet regelmatig worden verzekerd Foto: EPA

De Noord-Koreaanse alleenheerser Kim Jong-un houdt vanaf vrijdag voor het eerst in zijn carrière een partijcongres. Kim zal naar verwachting het beleid van de komende jaren uitstippelen, maar het congres lijkt vooral een propaganda-evenement voor het totalitaire regime.

Met veel uiterlijk vertoon begint vrijdag het congres van de regerende Koreaanse Arbeiderspartij, de partij van de 33-jarige Kim. Maar niemand lijkt te weten waarom juist nu een congres wordt georganiseerd. Desondanks werd het volk gesommeerd om de straten van Pyongyang extra goed schoon te maken. En overal in de hoofdstad hangen vlaggen en symbolen van de Noord-Koreaanse staat.

Geheimzinnig

speciale editie ons koreaLees ook: Speciale editie Ons Korea
Nederland is de op twee na grootste investeerder in Zuid-Korea. Wat is onze relatie met het Aziatische land?

‘Noord-Korea is een heel geheimzinnig land, dus het is een kwestie van speculeren wat er gaande is in Pyongyang,’ zegt Sico van der Meer, een onderzoeker voor denktank Clingendael tegen elsevier.nl.

Ook kenners kunnen slechts gissen naar het werkelijke doel van het partijcongres, dat voor het eerst sinds 1980 wordt gehouden. Volgens sommigen zal het vooral gaan over kernwapens, anderen beweren dat Kim binnenlandse beleidshervormingen zal aankondigen.

Experts zijn het over één ding eens: Kim Jong-un wil hiermee zijn eigen machtspositie verstevigen. ‘Kim hoopt duidelijk naar een hoger niveau te worden getild,’ zegt Van der Meer. ‘Hij wil de bevolking eraan herinneren hoe fantastisch hij wel niet is en dat hij zo’n goede leider is.’

The April 25 Palace, venue of the Workers' Party Congress, is seen ahead of the event in Pyongyang on May 6, 2016. North Korea will on May 6 launch its highest-level ruling party meeting in almost 40 years, with delegates set to heap praise on its nuclear arsenal as a "precious sword" amid fears of a fresh atomic test. / AFP PHOTO / Ed Jones
De voormalige dictators van Noord-Korea afgebeeld op het gebouw van de  Koreaanse Arbeiderspartij (Foto: AFP)

Machtspositie

De politieke elite en Kim zelf zijn volgens Van der Meer niet bezorgd over hun machtspositie, maar ze beschouwen politieke evenementen zoals het partijcongres noodzakelijk om hun gezag zeker te stellen. ‘De positie van het regime in Noord-Korea is erg stabiel. Het gaat juist om het in stand houden van die positie.’

Het is volgens Van der Meer waarschijnlijker dat Kim zal pronken met de vooruitgang van het Noord-Koreaanse nucleaire programma. ‘Zeker nu het land met een waterstofbom beweert te werken.’

Politieke onrust

Noord-Korea-expert Fyodor Tertitsky veronderstelt in The Guardian dat het goed mogelijk is dat Kim het economische beleid wil hervormen. Volgens Van der Meer is dat echter onwaarschijnlijk.

Krijgt Obama zijn coalitie tegen Noord-Korea rond?

In het verleden werd in Noord-Korea nog wel eens gesleuteld aan het beleid, onder meer door het regime van Kim Jong-il, de vader en voorganger van de huidige leider. Maar hervormingen werden vaak snel weer teruggedraaid. Van der Meer: ‘Meer economische vrijheid kan namelijk zorgen voor politieke onrust.’

‘Noord-Koreanen krijgen bijvoorbeeld het idee dat ze recht hebben op meer politieke macht als ze meer geld verdienen dan hun dorpsgenoten,’ zegt Van der Meer. ‘Daar zit de elite echt niet op te wachten. Noord-Korea blijft in economisch opzicht sterk stalinistisch,’ zegt Van der Meer.

Uit de propaganda en de geheimzinnigheid rond het partijcongres, lijkt het erop dat Kim in elk geval politiek gezien nog geen afstand zal doen van het stalinisme.