Waarom Amerika uit Mensenrechtenraad stapt

De Verenigde Staten stappen uit de Mensenrechtenraad van de Verenigde Naties (VN), maakte de Amerikaanse VN-ambassadeur Nikki Haley dinsdagavond bekend. Volgens haar ontziet de raad de meest wrede regimes, terwijl ze de staat Israël disproportioneel zou veroordelen. De afgelopen jaren nam de Mensenrechtenraad tal van controversiële beslissingen.

‘De VN-Mensenrechtenraad is een hypocriete, egoïstische organisatie die de spot drijft met de mensenrechten,’ aldus Haley tijdens een persconferentie. Sinds Trump haar aanstelde als VN-ambassadeur, is ze kritisch op de raad. Al in juni vorig jaar zei Haley dat Amerika ‘zorgvuldig keek naar zijn lidmaatschap van de Mensenrechtenraad’, en opriep tot verandering. In haar ogen is dat niet voldoende gebeurd, waardoor Amerika zich nu voorlopig terugtrekt.

Onder meer Saudi-Arabië, Afghanistan en Venezuela hebben zetel in raad

Minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking Sigrid Kaag (D66), die zelf lang voor de VN werkte, uitte in februari al kritiek. Volgens haar neemt de Mensenrechtenraad ‘te veel resoluties aan over te veel onderwerpen, waardoor hij moeite heeft de belangrijkste aan te pakken’. Volgens veel critici zijn de besluiten van de raad sowieso niet serieus te nemen, omdat veel landen die erin zijn vertegenwoordigd, zelf een dubieuze staat van dienst hebben wat betreft rechten en vrijheden. Momenteel hebben onder meer Saudi-Arabië, Pakistan, Afghanistan en Venezuela een zetel in de raad, die 47 leden telt.

Een ander verwijt dat de VN-Mensenrechtenraad krijgt – vooral van Amerika – is de opstelling tegenover Israël. De ngo UN Watch, die naar eigen zeggen toezicht houdt op de VN, nam resoluties onder de loep van de Algemene Vergadering van de VN die mede tot stand kwamen op grond van advies van de Mensenrechtenraad. Van de 28 resoluties waarin lidstaten worden veroordeeld om mensenrechtenschendingen, ging het in 21 gevallen om een veroordeling van Israël.

Amerika boos na recente VN-resolutie tegen Israël om geweld in Gaza

Rond het recente geweld in Gaza, waarbij het Israëlische leger meer dan honderd Palestijnen doodde als reactie op gewelddadige rellen en bestormingen van de Israëlische grens, laaiden de spanningen tussen de Verenigde Staten en de VN opnieuw op. De VN-mensenrechtenraad nam een resolutie aan om Israël te veroordelen, maar Amerika stemde, net als Australië, tegen.

Dit omdat er niets werd gezegd over de rol van terreurorganisatie Hamas, die volgens de Amerikanen een kwalijke rol speelt bij de rellen, door burgers te gebruiken als menselijke schilden en hen te belonen voor geweld en terreur. Ook minister van Buitenlandse Zaken Stef Blok (VVD) was niet te spreken over de VN-resolutie.

VN-Commissaris uitte kritiek op Amerikaans immigratiebeleid

Mogelijk vormen de uitspraken van Zeid Ra’ad al-Hussein, de Hoge VN-Commissaris voor de Mensenrechten, over het Amerikaanse immigratiebeleid voor de Verenigde Staten de druppel. Hij noemde het ‘gewetenloos’ dat kinderen van illegale immigranten bij de grens worden gescheiden van hun ouders. Dat was tegen het zere been van Amerika, dat erop wijst dat de VN tal van andere mensenrechtenschenders vrijuit liet gaan.

De Israëlische premier Benjamin Netanyahu bedankt de regering-Trump voor het besluit om uit de VN-Mensenrechtenraad te stappen: ‘Jarenlang heeft de VN-Mensenrechtenraad bewezen een bevooroordeelde, vijandige, anti-Israëlische organisatie te zijn die haar missie om de mensenrechten te beschermen, heeft verraden.’

Amnesty International: geen enkele goede reden voor besluit

Amnesty International, dat eerder alarm sloeg over Trump, is juist kritisch: volgens deze ngo is er voor Amerika geen enkele goede reden om de raad te verlaten. Ze komt demonstratief met een opsomming van ‘tien goede redenen’, die vervolgens niet worden ingevuld. Tussen haakjes sluit Amnesty af met de tekst ‘die zijn er niet’. In een reactie benoemt Hillel Neuer, directeur van ngo UN Watch, tien redenen waarom het besluit van Haley wellicht niet zo onlogisch is.

Zo noemt Neuer onder meer de uitverkiezing van Saudi-Arabië als voorzitter van een vijfkoppig panel dat ‘mensenrechtenexperts’ benoemt om de situatie in VN-lidstaten te controleren. Saudi-Arabië, het land waar de doodstraf staat op homoseksualiteit en afvalligheid en waar vrouwen tal van basale rechten worden ontzegd,

‘Maduro, Khaddafi met alle egards ontvangen in VN-Mensenrechtenraad’

Ook noemt hij de staande ovatie van de raad voor een toespraak van de omstreden Venezolaanse president Nicolas Maduro, in wiens land hongersnood heerst en oppositieleden worden vastgezet, en eerder de verkiezing van de Libische dictator Muammar Khaddafi als voorzitter van een racismeconferentie in 2003.

De Nederlandse regering heeft nog niet officieel gereageerd op Trumps besluit. Wel uit D66-leider Alexander Pechtold op Twitter kritiek op Amerika. Behalve over het verlaten van de raad is hij ook niet te spreken over het handelsconflict met de Europese Unie, de opzegging van het klimaatverdrag van Parijs en de bovengenoemde ‘kinderkampen’ aan de grens met Mexico. ‘De Verenigde Staten, ooit leider van de vrije wereld. Nu morele vrije val.’

Wilt u wekelijks het laatste nieuws over Amerika ontvangen? Meld u dan aan voor onze nieuwsbrief van American Dreamers!