Zwalkend kabinet verspeelt steun van burgers voor corona-aanpak

In de onzekerheid die gepaard gaat met een ongekende pandemie, valt te begrijpen dat in de eerste maanden niet alles goed gaat. Maar nu het virus Nederland al veertien maanden in zijn greep heeft, mag je verwachten dat de fouten uit de begindagen niet meer worden herhaald, schrijft Bram Hahn. Helaas gebeurt dat wel.

En de belangrijkste missers zijn daarbij het steeds terugkomen op beslissingen, het afschuiven van verantwoordelijkheid en de gebrekkige communicatie door de overheid.

Het beleid om te sturen op zorg­capaciteit kreeg vanaf het begin kritiek, met als belangrijkste bezwaar dat je met zo’n aanpak steeds achter de feiten aanloopt. Op sleutelmomenten in de ­crisis deed Nederland het vaak net even anders (‘intelligenter’ zou Rutte zeggen) dan andere landen. Het wachtte lang met ingrijpen in het voorjaar van 2020, het hield de grenzen open, faalde bij de bescherming van bewoners en personeel in verpleeghuizen, bleef het nut van mondkapjes bagatelliseren en verzuimde afgelopen najaar opnieuw tijdig en voortvarend te handelen en een tweede piek in de zorg te voorkomen.

Pro-actievere aanpak is verzand in uitzichtloze lockdown

Na die ervaring leek het kabinet te kiezen voor een pro-actievere aanpak (Ruttes ‘hamer’), maar die is verzand in een uitzichtloze lockdown. Elders bleek dat een korte, strenge lockdown nuttig kan zijn om het virus de pas af te snijden, maar dat je die niet maanden kunt en hoeft vol te houden. Het kabinet koos daarentegen voor een steeds strenger pakket, waardoor zelfs het draagvlak voor de effectiefste maatregelen afkalft. Het is lastig begrip op te brengen voor de avondklok als tegelijkertijd de oproep om thuis te werken niet wordt gehandhaafd.

Daardoor is het belang van vaccineren als uitweg uit de crisis alleen maar gegroeid. Nederland begon zo ongeveer als laatste van de Europese Unie met vaccineren, met als argument dat we dankzij een goede voorbereiding net als de schildpad uit de fabel de haas voor de eindstreep zouden inhalen. Maar alleen een wonder kan ervoor zorgen dat dat nog gebeurt. Inmiddels is demissionair minister Hugo de Jonge (CDA) zo de weg kwijt dat hij een journalist hautain denkt te kunnen corrigeren als deze hem terecht herinnert aan zijn uitspraak dat op 1 juli alle volwassenen die dat willen een eerste prik moeten kunnen hebben ontvangen.