Geen noodsteun Zuid-Europa zonder strenge eisen

Van Duitsland tot Italië: alle Europese landen doen een klemmend beroep op beleggers om ze geld te lenen. De landen die nu al diep in de schulden zitten, willen graag dat rijkere Europese landen mede garant gaan staan voor de nieuwe ‘coronaschulden’, zonder dat daaraan voorwaarden zijn verbonden. Een slecht idee, schrijft Joris Heijn.

Wat de precieze economische gevolgen van de coronacrisis zullen zijn, is nog niet te zeggen. Maar het zware geschut dat overheden nu inzetten om de crisis te bezweren – vele malen meer dan tijdens de eurocrisis – laat zien hoe groot de angst bij beleidsmakers is. Zelfs Duitsland en Nederland, die jaar op jaar hun staatsschuld zagen slinken, willen alles bij elkaar zo’n 200 miljard euro lenen bij beleggers. Vooral om bedrijven en banen in eigen land te beschermen.

Hogere staatsschuld in Zuid-Europa

Voor Zuid-Europese landen is het moeilijker om gigantische bedragen te lenen, ook al houdt de Europese Centrale Bank de rente laag door grote hoeveelheden staatsobligaties op te kopen. Italië, zwaar geraakt door corona, heeft nu een hogere staatsschuld (135 procent van de economie), dan tijdens de eurocrisis. Datzelfde geldt voor Frankrijk (98 procent) en Griekenland (181 procent). Investeerders zullen aan deze topzwaar gefinancierde landen in crisis alleen geld willen uitlenen tegen een hogere rente. Zeker als zij ook gloednieuwe Duitse en Nederlandse schuldbewijzen kunnen kopen.

Het dilemma voor deze (vaak zuidelijke) landen is dus: of tegen hoge rentes lenen. Of bedrijven (onnodig) failliet laten gaan, doordat de overheid geen geld heeft om tijdelijk bij te springen. Geen van beide een aantrekkelijk scenario. Vandaar dat zij hebben gesuggereerd om een oud redmiddel uit de eurocrisis van stal te halen: het Europees Stabiliteitsmechanisme (ESM). Dit ESM leent geld bij beleggers en leent het op haar beurt uit aan landen in nood. Vandaar dat het wel ‘coronaschulden’ worden genoemd.