Duits-Franse as komt verzwakt uit de verkiezingen

Opnieuw rijst de vraag weer wie de regie in Europa in handen heeft of moet nemen, schrijft Bram Boxhoorn. De Franse president Emmanuel Macron wil wel. Maar Duitsland, als economisch sterkste en volkrijkste land, heeft in dit opzicht de beste papieren.

De recente Europese verkiezingen trokken aanmerkelijk meer media-aandacht dan voorheen. De Europese media, onze eigen NOS voorop, maakten opvallend veel werk van de verkiezingen. Waarschijnlijk speelden de te verwachte opmars en mogelijke grote overwinning van de eurosceptische partijen (vaak ten onrechte als nationalistisch omschreven) hierbij een rol. In de media overheerste het eenzijdige beeld dat de Europese verkiezingen dit keer gingen over een ‘echte’ electorale strijd, namelijk die tussen ‘nationalisten’ en ‘Europeanen’.

De verkiezingsuitslag laat een gemengd beeld zien. De politieke fragmentatie die zo kenmerkend is voor veel Europese landen, zet nu ook door op het Europese niveau. Het politieke midden – christen-democraten, sociaal-democraten, conservatieve stromingen – brokkelt verder af. In een flink aantal landen hebben de eurosceptische partijen inderdaad klinkende overwinningen behaald, onder meer in Italië, Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk, Hongarije, België en Polen. In andere landen wonnen de eurosceptici minder dan verwacht, bijvoorbeeld de AfD in Duitsland en Forum voor Democratie in Nederland. De groene partijen boekten ook veel winst, soms spectaculair veel zoals in Duitsland.

Hard gelag voor Macron

Europese verkiezingen zijn altijd een graadmeter geweest voor de nationale politieke verhoudingen, een soort referendum over de zittende regering. Dat was dit jaar in de meeste landen niet anders. Uitzonderingen waren landen als Italië, waar twee hoofdonderwerpen, de migratiestroom uit Noord-Afrika en de economische recessie, de anti-Brussel stemming stevig hebben gevoed en leidend waren in de campagnes.

Een van de meest opvallende uitkomsten is de (nipte) nederlaag van Emmanuel Macrons partij En Marche! (REM). Het moet een hard gelag voor hem zijn om zijn meerdere in de tweestrijd te moeten erkennen in zijn politieke rivaal Marine Le Pen. Daarbij zwaaide een deel van Macrons electoraat opvallend af naar de Franse Groenen (EELV) en de Parti Socialiste (PS).