Martin Sommer: Pas op voor overheid aan de keukentafel

Premier Wim Kok had een secretaris-generaal die Ad Geelhoed heette. Hij werd bekend om zijn uitspraak dat besturen hetzelfde is als leed toevoegen. Geelhoed koesterde eenzelfde soort nurksheid als zijn baas. Ik interviewde hem ooit voor de Volkskrant. Hij stuurde het resultaat terug met de mededeling dat hij nog nooit zo’n beroerde weergave van zijn woorden had gezien. Ook de journalist moest kennelijk leed worden toegevoegd, want na een paar bescheiden ingrepen was Geelhoed ineens tevreden.

Bestuurders die het liefst mopperig ‘nee’ zeggen, bestaan die eigenlijk nog? Henk Kamp was denkelijk de laatste en dat werd hem na zijn verhoor door de enquêtecommissie fraudebeleid duchtig ingepeperd. Wij hebben nu een schuldbewuste overheid die druk is met het goedmaken van aangedaan leed, van de dekolonisatie tot de Toeslagenaffaire.

De belichaming daarvan is Hans Vijlbrief, D66-staatssecretaris van aardbevingen. Vroeger was Vijlbrief een tamelijk ongenaakbare topambtenaar bij Financiën. Maar toen hij staatssecretaris werd, reisde hij onvermoeibaar elke twee weken met een plastic Albert-Heijntas vol stukken naar het Groningerland om spreekuur te houden voor de gedupeerden. Hij zwoer een dure eed om het aardbevingsleed ongedaan te maken. Het legde hem geen windeieren, want hij is opgestoomd naar plaats drie op de D66-kandidatenlijst.