Hulde aan rechter: celstraf, geen psychologisch onderzoek bommelder

De politierechter in Leeuwarden heeft een 23-jarige man veroordeeld tot een half jaar gevangenisstraf voor een valse bommelding bij het Friese provinciehuis. De advocaat pleitte ervoor de verdachte psychologisch te laten onderzoeken omdat hij  geestelijk niet in orde zou zijn en daarom meer gebaat bij hulp. De rechter veegde dat argument van tafel. Hulde, schrijft Jelte Wiersma.

Wie weleens een strafzaak heeft bijgewoond, valt het algauw op: advocaten pleiten er nogal eens voor dat hun cliënt wegens psychische overmacht eigenlijk niet verantwoordelijk was voor een misdrijf. Dat valt strafpleiters niet te verwijten. Zij doen dit omdat het werkt. Als door psychiatrisch of psychologisch onderzoek kan worden aangetoond dat een verdachte verminderd toerekeningsvatbaar is, volgt nogal eens strafverlaging. Vaak in combinatie met een behandeling. De verdachte moet wel worden gestraft maar toch vooral worden geholpen, omdat hij of zij niet bewust verantwoordelijk was voor een bepaald misdrijf.

Deze cultuur is de afgelopen decennia geleidelijk het strafrecht binnengeslopen. Het is de cultuur van slachtofferschap en onverantwoordelijkheid. De dader is eigenlijk slachtoffer van zijn of haar eigen geestelijke beperkingen en dus niet verantwoordelijk te houden voor het misdrijf.

Alcohol tegenwoordig strafverzwarend in plaats
van -verlichtend

Gelukkig draait dit. Die ommekeer is al ingezet wat betreft alcohol- en drugsgebruik. Waar daders jarenlang lagere straffen kregen als zij onder invloed waren – ze wisten dan kennelijk niet wat ze deden – werkt drugs- en alcoholgebruik tegenwoordig strafverzwarend. De verantwoordelijkheid wordt weer daar gelegd waar ze hoort: bij de verdachte/dader. De greep van het slachtofferdenken op het Openbaar Ministerie en rechtbanken is aan het verdwijnen.