Zijlstra, Samsom, Pechtold, Roemer, Wilders, Buma, Slob, Klaver: welke fractievoorzitters vielen op in de Tweede Kamer – in positieve dan wel negatieve zin?
Fractieleider Halbe Zijlstra bewaakt het VVD-profiel. Als dat maar geen nederlagenstrategie wordt. Bij de bed-, bad- en broodcrisis leek het warempel of hij de stekker uit Rutte II zou trekken, maar zo groot is hij niet. ‘Ruttes baas heet Angela en zijn knecht heet Halbe.’
PvdA-collega Diederik Samsom lijkt iets tot rust te komen, al brandt partijcoryfee Felix Rottenberg hem af. De PvdA is virtueel een splinter geworden, maar in debatten staat Samsom nog rechtop. Misschien trekt hij in 2017 toch weer de lijst, want hij wil alles uitleggen, en kiezers respecteren taaie partijleiders.
D66 werd provinciaal veel sterker, maar in Den Haag draait niet meer alles om Alexander Pechtold. ‘Al snapt hij het zelf nog niet helemaal.’ D66 hamert op hervorming, maar Pechtolds inhoudelijke argumenten overtuigen de rest niet. ‘Een echte veilingmeester: hij overziet de menigte, neemt altijd de leiding, maar is nooit zelf eigenaar van de spullen.’
Emile Roemer (SP) is alleen formeel oppositieleider. Laat zich te veel door zijn fractie sturen. Riep de andere fractieleiders naar zijn werkkamer om een strategie te bespreken voor de onderhandelingen over het belastingstelsel, maar na vijf minuten stonden ze weer buiten. De SP-fractie had Roemer teruggefloten. Wel voerde hij in maart een goede campagne en revancheerde zich na het debacle in 2012.
Geert Wilders (PVV) scoort hoog in de peilingen, maar in de Kamer halen anderen hun schouders op. Soms proberen ze zelfs met hem te dollen: ‘Dat hoge btw-tarief, geldt dat ook voor haarbleekmiddel?’ De rechtszaak over ‘minder, minder’ baart hem grote zorgen. Toch weet iedereen: ‘Wilders blijft Wilders.’
Sybrand Buma gaat bestendig vooruit. ‘Hij is een dieseltje.’ Het CDA telt weer mee als middenspeler. ‘Bij Buma zie je dat het niet om hemzelf gaat. Hij heeft iets Merkelachtigs.’
Arie ‘Bombarie’ Slob is een van de langstzittende fractieleiders. Sinds 2007 voert hij de ChristenUnie aan. Hij deed graag mee met de Constructieve 3, maar dat spel is uit. En wat haalde hij binnen in de onderhandelingen met Rutte II? Het behoud van een kazerne. Geen wezenlijk punt voor zijn partij. Soms lukt het hem Rutte boos te krijgen, zodat de VVD-afkeer voor de christelijken duidelijk wordt. ‘Zoals de waard is, vertrouwt hij zijn gasten,’ beet Rutte hem toe in het Griekenlanddebat. Daarmee devalueerde de premier zichzelf.
De revelatie van dit jaar was Jesse Klaver. Hij speelt het verduveld handig en snapt alles meteen. De andere linkse partijen zijn ineens benauwd voor GroenLinks. ‘Ze zeggen niks hardop, maar je ruikt de electorale angst.’
Elsevier nummer 37, 12 september 2015