De aanhouding van de meest gezochte crimineel van Nederland, Ridouan Taghi, zondagnacht in Dubai leidde terecht tot euforie bij politie en justitie. Maar Taghi’s drugsbende is nog allesbehalve uitgeschakeld. De aanpak van ondermijnende criminaliteit vergt een lange adem en een budget van honderden miljoenen extra per jaar.
Met de kreet ‘hebbes’ vatte minister Ferdinand Grapperhaus (CDA) van Justitie en Veiligheid de opluchting bondig samen. Na bijna twee jaar intensief jagen zit Taghi eindelijk vast. Maar hoe verheugend zijn arrestatie ook is, de bende van Taghi is nog lang niet ontmanteld.
Lees meer: Ridouan Taghi opgepakt in Dubai
Allereerst zal de bendeleider zijn uitlevering aan Nederland aanvechten. Dat kan weken tot maanden duren. Na uitlevering volgt een rechtszaak die, net als het Passage-proces (over een reeks liquidaties) en de zaak tegen Willem Holleeder, jaren in beslag zal nemen. Het Marengo-proces tegen de bende van Taghi telt nu al zestien verdachten. De advocaten van de verdachten zullen alles doen om de geloofwaardigheid van de kroongetuige in dit proces, Nabil B., onderuit te halen.
Taghi beschikt over voldoende ‘soldaten’
Justitie beschouwt Taghi als de opdrachtgever van een reeks liquidaties en als de leider van een internationaal opererende drugsbende. Op basis van onder meer de verklaringen van Nabil B. en onderschepte, versleutelde telefoonberichten wacht Taghi een levenslange gevangenisstraf. Maar ook in de cel blijft hij gevaarlijk. Los van het risico op ontsnapping beschikt Taghi over voldoende ‘soldaten’ buiten die zijn opdrachten kunnen uitvoeren. Wat dat betreft is de dreiging voor magistraten, advocaten, journalisten en familieleden van de kroongetuige nog volop aanwezig. Zij zullen nog langdurig moeten worden beschermd.
Maar zelfs als Taghi volledig kan worden geïsoleerd van zijn criminele organisatie en levenslang in de Extra Beveiligde Inrichting in Vught verdwijnt, zal de drugshandel gewoon doorgaan. De handel in cocaïne is zo lucratief dat andere criminelen in het gat zullen duiken dat Taghi laat vallen. De grens tussen Marokko en Spanje is poreus. Met speedboten en containerschepen is de aanvoer van drugs zo professioneel georganiseerd dat bestrijding nooit sluitend kan zijn. En er worden voortdurend nieuwe routes bedacht.
Gaten in de bestrijding
Ook de misdaadbestrijding vertoont hiaten. Juist op de dag dat de aanhouding van Taghi bekend werd, publiceerde de Inspectie Justitie en Veiligheid een rapport over de haperende aanpak van de georganiseerde misdaad en van ondermijning. De recherche is vooral bezig met incidenten, zo luidt de kritische analyse. Daarnaast is er in de opsporing nog altijd geen sprake van één organisatie.
In die luwte kon Taghi ongemerkt uitgroeien van lokale hasjdealer in Vianen tot internationaal opererende drugsbaron. Jarenlang had de aanpak van drugs geen prioriteit. Bovendien was de politie vooral met zichzelf bezig. De vorming van de Nationale Politie verliep stroef en is nog altijd niet afgerond. De komende jaren gaan ook nog eens duizenden ervaren rechercheurs met pensioen. Hun opvolging is niet goed geregeld.
Speerpunt
Minister Grapperhaus heeft de aanpak van ondermijning tot speerpunt van zijn beleid gemaakt. Onder het motto ‘oprollen, afpakken en voorkomen’ wil hij de verwevenheid van de onderwereld met de bovenwereld bestrijden. Dat vergt een lange adem en veel geld. Komend voorjaar presenteert de bewindsman ambitieuze plannen.
Over de op 18 september vermoorde advocaat Derk Wiersum – door Elsevier Weekblad uitgeroepen tot Nederlander van het Jaar – zei Grapperhaus in EW: ‘Voor een combinatie van repressieve en preventieve maatregelen trekken we eenmalig 110 miljoen euro uit, naast het reeds bestaande anti-ondermijningsfonds van 100 miljoen. Structureel moet er minstens 150 miljoen per jaar bij. We investeren in een multidisciplinair interventieteam dat de aanpak van de georganiseerde drugscriminaliteit verder zal versterken.’
Interne verdeeldheid
Het geld is misschien nog het minste probleem. In Den Haag beseffen alle partijen dat forse investeringen nodig zijn om ondermijning tegen te gaan. Maar bij de politie zit niet iedereen te wachten op wéér een nieuw team. Er is al een Landelijke Eenheid, zo wordt gezegd, en bij de regionale recherche leeft de angst dat de lokale teams worden leeggeplukt. Het opzetten van het beoogde team kost bovenal veel tijd, terwijl er volgens betrokkenen juist nu moet worden doorgepakt.
De arrestatie van Taghi is een mooie eerste stap, maar niet meer dan dat. De moord op de broer van kroongetuige Nabil B. in maart 2018 en die op B.’s advocaat Derk Wiersum op 18 september zijn terecht omschreven als aanslagen op de rechtsstaat. Alle reden om ondermijning met alle middelen aan te pakken. Er is geen tijd te verliezen.