Het plan van PVV-leider Geert Wilders om potentiële terroristen op aanwijzing van de AIVD preventief een half jaar op te sluiten, kan op weinig steun rekenen vanuit de Tweede Kamer. Hij kondigde dinsdag een wetsvoorstel aan dat dit mogelijk zou moeten maken.
‘Ik wil straks niet na een aanslag in Nederland in de krant hoeven lezen dat de dader “bekend was bij de diensten”, maar dat men er niks tegen kon doen,’ aldus Wilders. Hij hekelde het feit dat er nog geen 2.000 mensen bij de AIVD werken, terwijl tienduizenden experts nodig zouden zijn om alle terreurverdachte in de gaten te houden.
Hij sloeg alarm naar aanleiding van het nieuwste rapport van de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV). Coördinator Dick Schoof waarschuwde daarin onder meer voor aanslagen door vrouwelijke jihadisten en minderjarigen.
Weinig animo voor plan
In het voorstel van Wilders staat dat de AIVD iemand kan laten oppakken zonder dat hij of zij een strafbaar feit heeft gepleegd. De minister van Binnenlandse Zaken moet hier wel goedkeuring voor geven, en ook moet er nog een rechter naar de zaak kijken.
Het plan is ‘kansloos’, zegt D66-leider Alexander Pechtold. Volgens hem druist het in tegen de rechtstaat. Wel is hij van mening dat er winst te boeken is bij de aanpak van terrorisme als Europese veiligheidsdiensten beter met elkaar samenwerken.
Ook het CDA ziet er niets in. ‘We moeten wel iets doen wat binnen onze rechtstaat past. Als we iedereen op basis van de AIVD gaan vastzetten wordt het erg ingewikkeld,’ reageert CDA-leider Sybrand Buma. ‘We moeten wel zorgen dat die mensen die gevaarlijk zijn en verdacht worden van strafbare feiten, dat we die van de straat plukken.’
De VVD is wat milder, en deelt naar eigen zeggen de behoefte om terroristen vroegtijdig op te pakken. Maar ook die partij wijst naar de rechtsstaat: ‘Uitgangspunt voor de VVD is wel dat iemand achter de tralies komt te zitten op basis van een juridische grondslag en niet op basis van willekeur. Op dat laatste zullen we het wetsvoorstel beoordelen,’ zegt VVD-Kamerlid Ockje van Tellegen.
Ingrijpende maatregel
Het betreft een ingrijpende maatregel, die de regels over voorlopige hechtenis behoorlijk zou veranderen. Momenteel kan iemand voorlopig worden vastgezet als er sprake is van een strafbaar feit, als er ernstige bezwaren zijn of de verdachte geen vaste woon- of verblijfplaats heeft. Ook in het laatste geval moet de persoon verdacht zijn van een strafbaar feit waar normaal gesproken een gevangenisstraf op staat, om voorlopig te worden vastgehouden. Minister Stef Blok (VVD) van Justitie heeft dinsdag een nieuwe wet over de uitbreiding van de voorlopige hechtenis naar de Kamer gestuurd.
Meer nieuws, elke dag in je inbox? Meld je aan voor onze nieuwsbrief >>
Ook in het Verenigd Koninkrijk is onvrede ontstaan over terroristen die bekend zijn bij de autoriteiten. Na een reeks aanslagen kreeg een petitie met dezelfde strekking als de initiatiefwet honderdduizenden handtekeningen. In het Verenigd Koninkrijk staan ruim 3.000 ‘kwetsbare individuen’ op de Terrorist Watch List. Burgers hopen dat deze potentiële terroristen worden opgesloten, totdat er meer duidelijkheid is over hun situatie.