Het gaat er volgens D66-leider Alexander Pechtold soms best stevig aan toe tijdens de formatie van het nieuwe kabinet. Na vandaag wil hij duidelijkheid over de status van de onderhandelingen met VVD, CDA en GroenLinks.
‘We moeten vandaag het idee krijgen waar we staan,’ zegt Pechtold donderdag vlak voordat hij het Binnenhof opstapte voor de nieuwe gesprekken met zijn onderhandelingspartners. Het is het laatste overleg voor het korte reces.
Het knettert af en toe
Pechtold vindt dat de verkennende fase voorbij is en dat er nu echt wordt onderhandeld. Volgens de D66-voorman was afgelopen week ‘belangrijk en zinvol’ en ‘soms erg stevig, maar nog steeds met goede tussenstappen’. Er zijn nog wel wat beren op de weg, omdat de verschillen tussen vooral VVD en CDA enerzijds en GroenLinks anderzijds groot zijn. Zeker op het gebied van migratie, integratie en klimaat.
De D66-leider verwacht na het korte reces op 2 mei weer met dezelfde partijen om de tafel te zitten. Dat de onderhandelingen ‘soms wel heftig’ verlopen, is in lijn met wat VVD-leider Mark Rutte over de formatie tot dusver te zeggen had. ‘Het woord “knetteren” viel, en dat past ook wel. Als je met vier verschillende partijen praat over moeilijke onderwerpen, dan knettert het af en toe,’ zei de onderhandelaar van de grootse partij woensdag. Eerder had informateur Edith Schippers (VVD) soortgelijke bewoordingen gebruikt.
VVD-prominenten doen hun beklag
Volgende week hebben de partijen vakantie, nadat zij eind maart met elkaar in gesprek zijn gegaan over een te vormen coalitie. Achter de periode vrijaf moet verder niet te veel worden gezocht, benadrukt Rutte. ‘Ik denk dat het gewoon wat meer tijd kost. Ik kreeg de indruk in de media dat er iets te veel van werd gemaakt. Dat het reces wordt gezien alsof dat bewust zo was gepland.’ Dat is volgens Rutte niet aan de orde.
Binnen de VVD lijkt het verzet tegen de beoogde combinatie met Jesse Klaver wat meer aan te zwellen. In De Telegraaf doen diverse VVD-prominenten, -coryfeeën en -leden hun beklag.
Een kabinet met GroenLinks is ‘niet haalbaar’ luidt het oordeel van de VVD’ers. Tijdens de formatie werd al duidelijk dat de nivelleringsplannen van GroenLinks haaks staan op de standpunten van de VVD. Aan de andere kant zegt bijvoorbeeld VVD-jongerenorganisatie JOVD juist te hopen dat de partij in zee gaat met GroenLinks, omdat de organisatie het klimaat een van de belangrijkste onderwerpen van dit moment acht.
Volgens VVD-coryfee Hans Wiegel is het waarschijnlijk dat de partijen snel een akkoord sluiten over duurzaamheid en de energietransitie. ‘De vraag is alleen wie de rekening ervoor gaat betalen.’ Eerder sloegen ondernemers alarm over de economische plannen van GroenLinks. Deze zouden de ‘doodsteek voor het bedrijfsleven’ zijn.