De beweging van de islamitische prediker Fethullah Gülen heeft ‘wel degelijk’ een rol gespeeld in de mislukte staatsgreep van juli in Turkije. Wat de Turkse president Recep Tayyip Erdogan hierover zegt, is ‘geen totale onzin’.
Er zijn ‘steeds meer indicaties’ voor de rol van Gülen, die als aartsvijand van Erdogan in een zelfverkozen ballingschap zit in de Verenigde Staten, zegt de vicevoorzitter van de Europese Commissie Frans Timmermans dinsdag in een interview met het Belgische weekblad Knack.
‘Erdogan verdient wel wat sympathie’
‘Het is ondertussen duidelijk dat wat president Erdogan zegt over de rol van de Gülenbeweging in de staatsgreep geen totale onzin is,’ citeert het tijdschrift de Nederlandse EU-commissaris. ‘Op basis van Amerikaans onderzoek zijn er steeds meer indicaties dat die beweging wel degelijk een rol heeft gespeeld.’ Maar welke indicaties Timmermans dan precies heeft, wordt niet helemaal duidelijk.
Wel dat de Turkse president en zijn regering wel wat sympathie verdienen. ‘Ik denk dat de Turken een punt hebben als ze zeggen dat er wel héél weinig empathie was van de buitenwereld bij de verijdelde staatsgreep. We hadden toen wat ruimhartiger kunnen zijn in onze steun. Ook Europa heeft onderschat wat daar heeft plaatsgehad.’
Gulen wordt gezien als een landverrader
Maar dat wil volgens Timmermans niet zeggen dat Erdogan zomaar kan doen wat hij wil. ‘Ik heb de indruk dat hij krediet verspeelt bij de bevolking.’ De Turkse regering kwam na de mislukte staatsgreep met een enorme zuivering op de proppen, waarbij duizenden werden opgepakt en uit hun functie ontheven.
Het is intussen duidelijk dat het net rond Gülen zich aan het sluiten is. De nieuw gekozen Amerikaanse president Donald Trump gaat mogelijk over tot uitlevering van Gülen aan Turkije – waar hij onder meer door aanhangers van Erdogans AK-partij als een ‘landverrader’ wordt gezien.
Erdogan heeft reden tot juichen met president Trump. Lees hier hoe dat zit >
Vergelijking met Osama bin Laden
Ex-generaal Michael Flynn – een voormalige Democraat, maar thans een van de belangrijkste adviseurs van Trump – schreef in een column dat de Verenigde Staten Gülen geen veilig onderdak moeten bieden. Flynn omschrijft Gülen als een ‘radicale islamist’ en zegt dat diens organisatie – die in grote delen van de wereld actief is – alle kenmerken vertoont van een ‘slapend’ terreurnetwerk. De voormalige generaal vergelijkt de predikers zelfs met Osama bin Laden.
‘Uit het oogpunt van Turkije biedt Washington onderdak aan Bin Laden. Wat zouden wij hebben gedaan als we vlak na 11 september 2001 hoorden dat Osama bin Laden in een leuk villa in een Turks resort woonde?’ De huidige president Barack Obama heeft nooit aan Erdogans verzoek tot uitlevering willen voldoen, juist omdat er zo weinig bewijs was.