Kernrevolutie uit de fabriek

De energietransitie versnellen met behulp van kerncentrales die van een lopende band in een fabriek rollen: bijna is het zover. Deze kleine, modulaire kernreactoren kunnen zorgen voor een nucleaire opleving. Van China en de Verenigde Staten tot zelfs in het nucleair-sceptische Europa wordt hard gewerkt aan de ontwikkeling van Small Modular Reactors (SMR’s), die de toekomst van de kernenergie moeten worden.

Dit soort kerncentrales is sneller en goedkoper te bouwen, zegt Giorgio Locatelli (39). De Italiaanse hoogleraar promoveerde op de kleine modulaire kernreactoren en doceert aan de Polytechnische Universiteit van Milaan.

Hij maakt meteen een belangrijk onderscheid: ‘De modulaire reactor gebruikt dezelfde technologie als hedendaagse kerncentrales, maar het gaat hier om een andere klasse reactor: deze is kleiner en kan in tegenstelling tot grotere kerncentrales grotendeels in een fabriek worden geproduceerd. De onderdelen worden vervolgens verscheept naar de uiteindelijke ­locatie van de centrale.’

Kleine centrales kunnen cruciale rol spelen in de energietransitie

Het Internationaal Atoomenergieagentschap definieert de kleine reac­toren aan de hand van hun vermogen: een kleine reactor wekt maximaal 300 megawatt elektriciteit op. Dat is stroom voor driehonderdduizend huishoudens en vergelijkbaar met eenderde van de kracht van de laatste operationele kolencentrale op de Maasvlakte in Rotterdam.

De kleine centrales wekken geen energie op voor een heel land, maar kunnen een cruciale rol spelen in de energietransitie. In samenspel met hernieuwbare energiebronnen kunnen ze een land van stroom voorzien op dagen met weinig opbrengst aan zonne- en windenergie. Dan springen de reactoren bij zoals de gas- en kolencentrales dat nu doen.

In Europa is, mede door het kern­ongeluk in Fukushima, kernenergie taboe. Op een zeebeving in 2011 volgde in Japan een tsunami die de noodgenera­toren in de kerncentrale van Fukushima verwoestte. Splijtstofstaven – de brandstof van kerncentrales – smolten en ­radioactiviteit kwam vrij. Meer dan honderdduizend omwonenden werden wegens stralingsgevaar geëvacueerd, maar er viel slechts één dodelijk slachtoffer. De tsunami daarentegen eiste zeker 16.000 mensenlevens.