Pensioenfondsen staan er een stuk beter voor dan een jaar geleden. Maar de roep om pensioenen te verhogen, is voorbarig. De fondsen lopen nog steeds grote risico’s.
De vier grote pensioenfondsen hebben 2017 goed afgesloten. Maar het was met de hakken over de sloot. Stuk voor stuk hebben zij een ‘actuele dekkingsgraad’ van boven de 100 procent. Oftewel: er zit precies genoeg geld in kas om alle pensioentoezeggingen na te komen die zijn gedaan aan werkenden en gepensioneerden.
Buffer is nodig
Dat houdt natuurlijk niet over. Een stevige buffer is wenselijk én een eis van De Nederlandsche Bank. Want uit de cijfers over 2017 blijkt maar weer eens dat pensioenfondsen allerminst de risicovrije instituten zijn waarvoor sommigen hen houden. 50Plus verdedigde woensdag in de Tweede Kamer nog een voorstel om de zogeheten rekenrente van pensioenfondsen te verhogen tot een fictief percentage van 2 procent. De fondsen halen op de beurzen immers flinke rendementen.
De pensioenfondsen hebben inderdaad een zeer goed beursjaar achter de rug. Ambtenarenfonds ABP wist een rendement van liefst 12,3 procent te halen op aandelen. Maar iedereen weet dat de bomen niet tot in de hemel groeien.
Desastreus
In 2008 moest ABP een verlies van 39,4 procent incasseren op diezelfde aandelen. Toen kon het fonds dat lijden, omdat ABP flinke buffers had. Nu ABP nét genoeg geld in kas heeft, zou een dergelijke crash desastreus uitpakken. Alle reden voor een prudent beleid dus als mensen een ‘veilig’ pensioen willen.
Dat de gouden tijd op de beurs niet eeuwig duurt, is nu al te zien in de cijfers van de fondsen. Zorgfonds PFZW liep flinke klappen op doordat zij (indirect) stormschade in de Verenigde Staten had verzekerd. Dat zorgde voor 13 procent verlies op die beleggingen. Ook de complexe en risicovolle ‘structured credit’-beleggingen stonden 11 procent in de min.
Hogere rente gaat pijn doen
Lees meer over de koopkracht van ouderen.
Daar komt bij: de lage rente wordt vaak aangewezen als de oorzaak van alle pensioenellende. Maar daarbij wordt een positief effect over het hoofd gezien. Als de rente daalt, worden oude obligaties die een hoge rente geven, meer waard. Jarenlang heeft dat effect de beleggingsresultaten van pensioenfondsen mooi opgepoetst.
Maar nu de rente langzaam begint te stijgen, beginnen pensioenfondsen daarvan de pijn te voelen. De honderden miljarden euro’s aan obligaties waren vorig jaar juist een verliespost voor de pensioenfondsen. Als de rente oploopt, lopen die verliezen alleen maar verder op.
Al met al genoeg reden om prudent te blijven omgaan met het pensioenvermogen en de pensioenen niet zomaar te verhogen.