Gaan de Democraten weer van Israël houden?

13 oktober 2023Leestijd: 3 minuten
President Joe Biden in Jeruzalem. Foto: ANP

In persoonlijke verhalen toont de Amerikaanse president Joe Biden zijn warme band met Israël, terwijl zijn Democratische achterban de afgelopen jaren naar links is opgeschoven. De liefde voor Israël is bekoeld, schrijft Victor Pak.

Biden is op zijn best in tragische situaties, of ze zich nu in binnen- of buitenland voordoen. Ook bij de bloedige aanval van Hamas op Israël liet Biden die kwaliteit zien. Met een scherpe speech stond hij stil bij de bloeddorstigheid van terreurgroep Hamas, bood troost en ruimte voor de wraak van Israël, maar stelde daaraan ook grenzen.

Tekst gaat hieronder verder:

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

De Israëlische premier Benjamin Netanyahu herinnerde hij aan de rechten en plichten die democratische landen hebben in hun reactie op terreur. Een Amerikaans antwoord op het brute geweld zou ‘snel en beslissend’ zijn. Biden kan slechts hopen dat Netanyahu naar hem luistert.

Biden bezocht met ieder kind en kleinkind concentratiekamp Dachau

Ontroerend waren Bidens anekdotes over zijn persoonlijke relatie met Israël en de Joodse bevolking. Van zijn ontmoeting met toenmalig premier Golda Meir vlak voor de Jom Kippoeroorlog in 1973, tot zijn bezoeken aan Dachau. Met ieder van zijn kinderen en kleinkinderen ging hij op hun veertiende naar het concentratiekamp nabij München. ‘Ik wilde dat zij zagen dat het onmogelijk was om niet te weten wat er gaande was.’

Het was een les die Biden, geboren tijdens de Tweede Wereldoorlog, aan de keukentafel meekreeg van zijn vader. Biden vertelde er als Senator over in 1999. Vaak sprak zijn vader over de wereld die zwijgend toekeek hoe Hitler de macht greep in de jaren dertig. Zijn vader bekommerde zich om het lot van de Joden en hoe de Holocaust had kunnen gebeuren. ‘In mijn hart ben ik een zionist,’ zei Biden toen.

Biden neemt minderheidsstandpunt in onder Democraten

In die tijd was dat geen opvallende uitspraak voor een Democraat. In 2001 lag de sympathie van 51 procent van de Democraten bij Israël, 16 procent toonde zich solidair met de Palestijnen en 33 procent wilde niet kiezen. Tegenwoordig ligt de verhouding heel anders, laat opiniepeiler Gallup zien: 49 procent geeft aan meer sympathie voor de Palestijnen te voelen, 38 procent voor de Israëliërs en slechts 13 procent weet het niet.

Zo vertolkt Biden een minderheidsstandpunt in zijn eigen partij. Hij beloofde na de aanval van Hamas dat de Amerikanen pal achter Israël zullen staan. Intussen zijn de opvattingen in Bidens partij al langer aan het schuiven. Onder invloed van de jonge, progressieve achterban is de sympathie voor de Palestijnen gegroeid. Jonge Amerikanen staan aanzienlijk positiever tegenover hen dan oudere Amerikanen.

Die ontwikkeling is ook het resultaat van polarisatie. Vrijwel elk politiek thema leidt in de Verenigde Staten tot verdeeldheid. Dus waar Republikeinen Israël altijd al steunden, is het voor Democraten gemakkelijker geworden om zich daar tegen af te zetten en de Palestijnen te steunen.

Kritiek op Biden zal dus uit eigen kring komen

Voorlopig zijn de gelederen gesloten bij de Democraten. Slechts een handjevol Congresleden had kritiek.  Rashida Tlaib, het Democratische Congreslid met Palestijnse ouders, riep op een einde te maken aan de steun voor het ‘apartheidsregime’ in Israël.

Zo vindt Biden zichzelf terug in de paradoxale situatie dat partijgenoten meer kritiek op hem hebben dan de Republikeinen. En dan was het deze week nog makkelijk voor Biden. Veel Amerikanen verkeren nog in shock over de gebeurtenissen van afgelopen weekeinde, terwijl Israël nog maar in de eerste week zit van zijn antwoord op de aanval. Zodra de omvang van Israëls reactie duidelijk wordt, zal de kritiek op Biden in zijn eigen partij verder toenemen. Een wankele periode dreigt voor een president die al niet populair is.