Gasafsluiting van Europa kost Rusland bijna niets

Amper was bekend dat de Nord Stream 1-pijpleiding langer dicht blijft, of de gasprijzen schoten de hoogte in. In de machtsstrijd tussen Europa en Rusland moeten we een belangrijke factor onder ogen zien: terwijl Europa nu reeds siddert en beeft, stelt die hele gasuitvoer voor Rusland niet eens zoveel voor, schrijft Jonathan Holslag.

De Russische uitvoer is veelzijdiger en wendbaarder dan we in Europa vaak denken. In 2020 voerde Rusland voor 340 miljard dollar uit naar de rest van de wereld. Slechts zo’n 8 miljard dollar van die uitvoer bestond uit aardgas met Europa als bestemming. Met andere woorden: het sluiten van de gaspijpleidingen naar Europa treft slechts een fractie van de totale Russische uitvoer.

Tot nu betaalde Rusland daar niet eens een financiële prijs voor. Sinds de oorlog in Oekraïne stegen de gasprijzen fors, waardoor Gazprom dit jaar wellicht zal eindigen met een recordwinst.

Rusland kan de uitvoer per pijpleiding naar China uitbreiden

Voor komende jaren rijst de vraag of Rusland de aardgasstromen kan herbestemmen: pijpleidingen transporteren ongeveer 70 procent van het aardgas naar Europa. De 10 procent vloeibaar gas die Europa per schip bereikt, kan gemakkelijk worden afgeleid naar Azië. Daarnaast kan Rusland de uitvoer per pijpleiding naar China uitbreiden en meer van het gas uit de poolgebieden naar Azië verschepen. Zo zou relatief snel iets minder dan de helft van het gas naar Azië vloeien.

Op langere termijn zou Rusland sneller werk kunnen maken van een tweede gaspijpleiding naar China en de ontwikkeling van projecten in de poolgebieden en het Verre Oosten.