De beslissing van Barack Obama om Chelsea Manning (Wikileaks) vervroegd vrij te laten, zorgt voor vernieuwde discussie over twee andere klokkenluiders: Edward Snowden en Julian Assange. Komen zij nu terug naar de Verenigde Staten?
Manning zat in Amerika een gevangenisstraf van 35 jaar uit, wegens het lekken van militaire geheimen aan WikiLeaks. De 29-jarige ex-militair speelde een jaar lang honderdduizenden berichten van Amerikaanse militaire en diplomatieke instellingen door, met daarin vertrouwelijke informatie over de oorlog in Irak.
De celstraf was de hoogste ooit opgelegd voor het lekken van staatsgeheimen. Obama maakte dinsdagavond bekend dat Manning in aanmerking komt voor vervroegde vrijlating: in mei dit jaar komt Chelsea – die geboren is als Bradley maar zich liet ombouwen – al vrij.
Komt Assange belofte na?
De vrijlating kan ook gevolgen hebben voor Julian Assange (45), de oprichter van WikiLeaks. Al vier jaar lang zit hij in de ambassade van Ecuador in Londen: het is een poging om te voorkomen dat hij wordt uitgeleverd aan Zweden (waar hij wordt gezocht voor vermeend seksueel misbruik) en Amerika. Afgelopen week beloofde hij echter om zichzelf aan te geven in Amerika als Obama Manning zou vrijlaten. In de Verenigde Staten zou hij kunnen worden aangeklaagd voor spionage.
Op accounts van WikiLeaks – de organisatie die ook achter het lekken van Hillary Clnton’s emails zat – is nog geen officiële reactie van Assange te lezen, met de uitzondering van één bericht: ‘Victorie!’ Een woordvoerder van het Witte Huis benadrukte dat de vrijlating van Manning ‘op geen enkele manier’ te maken heeft met de situatie van Assange.
Snowden wordt niet ‘teruggegeven’ aan Trump
Die andere bekende klokkenluider, Edward Snowden (33), liet wel al van zich horen. De man achter onthullingen over de werkwijze van inlichtingendienst NSA schrijft op Twitter: ‘Het mag eerlijk gezegd worden: bedankt, Obama.’ Rusland verleende Snowden politiek asiel in 2013, en maakte woensdag bekend dat zijn verblijfsvergunning met ‘enkele jaren’ wordt verlengd.
Gertjan van Schoonhoven: Edward Snowden is opmerkelijk wereldvreemd en cynisch
De Verenigde Staten wil dat Snowden wordt uitgeleverd, en volgens voormalig CIA-directeur Michael Morell zou zijn uitlevering het perfecte welkomstcadeau zijn voor aankomend president Donald Trump. Dat gaat niet gebeuren, reageerde het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken al. ‘Voor een CIA-man is het blijkbaar normaal om mensen te zien als cadeaus en diegene die bescherming nodig hebben, zomaar weg te geven,’ aldus een woordvoerder.