Zorgkosten zijn de afgelopen tien jaar sterk gestegen en de voorspellingen zijn zorgwekkend. Investeringen van zowel de overheid als de burger zijn noodzakelijk. Iedereen verdient het om gezond oud te worden, nu nog zorgen dat iedereen dat mag.
We leven steeds langer. De levensverwachting van de Nederlandse man is ongeveer 80 jaar. Vrouwen leven over het algemeen iets langer.
Prijs
Volgens de recenste prognose van het Centraal Bureau voor de Statistiek ligt de levensverwachting bij geboorte in 2050 op 85,7 jaar voor mannen en op 88,5 jaar voor vrouwen. Deze toegenomen ouderdom kent een prijs.
In Nederland spenderen we jaarlijks ruim 67 miljard euro aan collectief verzekerde zorg. Oftewel: zorg die we gezamenlijk betalen via belastingen en premies, behoudens additionele zorg, zoals aanvullende verzekeringen. Gecombineerd is het goed voor ruim 13 procent van het nationaal inkomen – een stijging van 5 procent in vergelijking met tien jaar geleden.
Zet deze trend zich door, dan wordt het 31 procent in 2040.
Consument
Een doorsnee gezin betaalt ruim 11.000 euro per jaar aan verplicht verzekerde zorg – 23,5 procent van het inkomen. De veronderstelde exponentiële toename zou betekenen dat zo’n gezin in de toekomst de helft van de inkomsten beschikbaar stelt. Onmogelijk, gelet op de economische situatie.
Naast een zwaarder beroep op de portemonnee heeft de consument ook indirect last van de stijgende zorgkosten. Zo verdringt dit andere overheidsuitgaven. Minder investeringen betekent minder economische vooruitgang en daardoor welvaartsvermindering.
Expansie
Er zijn verschillende oorzaken voor de explosief gestegen zorgkosten. De belangrijkste is de dubbele vergrijzing. Deze laat zich zien in zowel een toename van het aantal ouderen als een hogere levensverwachting. Het laatste is een direct gevolg van de technologische vooruitgang.
Nieuwe medische technologie verbetert de zorg. Innovaties maken behandelingen goedkoper, maar de toegankelijkheid maximaliseert het aantal behandelingen. Geen reductie, maar expansie.
Technologie maakt niet alleen meer behandelingen mogelijk, zij identificeert ook meer ziekten. Nieuwe diagnostische mogelijkheden ontdekken kwalen die eerder onderbelicht bleven. Soms behandelen we daardoor aandoeningen waarvan iemand nooit last zou hebben gekregen.
Gezonde toekomst
Stijgende collectieve zorguitgaven verdringen andere overheidsuitgaven (een maand zorg staat gelijk aan een jaar politie). Betere zorg verhoogt echter de levenskwaliteit, ons welbevinden, evenals arbeidsparticipatie en -productiviteit. Overduidelijk economische voordelen.
We moeten de zorgkosten dus beheersen, anders resulteren deze budgetproblemen straks vanzelf in schrijnende situaties en teleurstellende zorgverlening. Om dit te realiseren, dienen overheid en burger de handen ineen te slaan. Samen werken aan een gezonde toekomst.
Suiker
Zo moet de zorg terug naar de kern. Alleen noodzakelijk gepaste zorg komt ten laste van het collectief. Extra zorg moet zelf worden ingekocht. Hiervoor kan worden gespaard, kunnen extra verzekeringen worden afgesloten, et cetera.
Ook kan de burger in zichzelf investeren door zich een gezonde levensstijl aan te meten. Geen tabak, gedoseerde alcoholinname, meer bewegen en het verminderen van onze grootste bedreiging: de dodelijke, witte substantie genaamd suiker!
Het is echter te makkelijk om de financiële tekortkomingen in de schoenen van de consument te schuiven. Productiviteit en doelmatigheid in de zorg moeten ook worden geoptimaliseerd.
Prudent overheidsbeleid dient blijvend te resulteren in betaalbare, kwalitatieve basiszorg voor iedereen. Hierbij is toezicht houden noodzakelijk, aangezien ziekenhuizen weleens onbehoorlijk functioneren – bijvoorbeeld door laakbaar medisch handelen en het in rekening brengen van ongemaakte kosten.
Marktwerking
Laten we ook de substantiële winsten bij de Nederlandse zorgverzekeraars onder de loep nemen. De ruim 1,4 miljard euro uit 2012 kan prima worden ingezet ten behoeve van premieverlagingen en eigen risicoreductie. Dat is toch ook marktwerking, minister Edith Schippers?
Een belangrijk instrument is informatieverschaffing. Het is cruciaal dat de overheid nu start met het uitvoerig informeren van de consument. Het zorgwekkende scenario moet over het voetlicht worden gebracht, zodat consument en markt hierop kunnen anticiperen.
Om niet weer een achterafdiscussie te voeren – zoals nu rondom de hypotheekmarkt – is het essentieel nu al goed te informeren over de zorgelijke trend.
Oud worden
Langer leven kent dus een prijs. Een collectieve investering – niet alleen financieel, ook gedragsmatig – is nodig. Epidemiologische veranderingen vergen bewustwording rondom levensstijl en risicocalculatie.
Meer beweging, gezonder eten en oma’s traditionele wijsheid van rust, reinheid en regelmaat in combinatie met financiële overwegingen inzake mogelijke, toekomstige zorgkosten, stimuleren een optimale levenskwaliteit.
We kunnen gezond oud worden. Nu nog zorgen dat iedereen dat ook mag.