Voor een ambitieus rewilding-project in het zuiden van Namibië zijn de eerste wilde dieren losgelaten. Geprobeerd wordt het ecosysteem van de Orange River-Karoo Conservation Area (ORKCA) te herstellen, met hulp van het Rolex Perpetual Planet Initiative.
Na jaren van voorbereiding liet het team van ORKCA onlangs de eerste wilde dieren los in het zuiden van Namibië: 10 springbokken, 10 spiesbokken (oryx) en 10 struisvogels. Ooit deden zich hier langs de Oranjerivier, grenzend aan Zuid-Afrika, de grootste dierenmigraties op aarde voor. De verplaatsing overtrof de grote migratie in Oost-Afrika. Tot 10 miljoen springbokken – ook bekend als trekbokken – trokken tijdens het regenseizoen door de Kalahari.
De grootste massasterfte in Sub-Sahara
In de afgelopen eeuw stortte de populatie in met maar liefst 90 procent. Het was de grootste massasterfte in Sub-Sahara, het Afrika ten zuiden van de Sahara. De regio verloor zijn olifanten, nijlpaarden, leeuwen en hyena’s. De commerciële landbouw regeerde; hekken versperden de traditionele migratiepaden. De massale trek van springbokken verschrompelde tot horden van enkele honderden exemplaren.
Eén groot beschermd gebied
De Orange River-Karoo Conservation Area (ORKCA) werd opgericht in 2020. De organisatie benadert milieubehoud op een unieke manier. Ze koopt beschikbaar openbaar land op en maakt er een enorm reservaat van door wildlife te herintroduceren (‘rewilding’). Vandaag strekt het zich uit over 160.000 hectare. De ambitie is om over vijftien tot twintig jaar meer dan een miljoen hectare land te beschermen.
Immense vreugde bij de organisatie ORKCA
In samenwerking met de lokale gemeenschap en sinds 2023 met de steun van het Rolex Perpetual Planet Initiative liet het ORKCA-team de eerste dieren los in het gebied. ‘Je kon bij iedereen de vreugde zien toen de eerste springbok van de truck sprong’, vertelt Nabot Mbeeli, ceo van ORKCA. ‘Het was voor onze organisatie een mijlpaal. Zelfs toen we de volgende dag de dieren begonnen te tracken – ze dragen een halsband – gierde de opwinding nog door ons lijf.’
Meer dan twee jaar voorbereiding
Het vroeg ORKCA twee jaar voorbereiding om de eerste dieren in het gebied los te laten. Hun bewegingen worden gemonitord om informatie te verzamelen die nuttig kan zijn voor de volgende rewilding. ORKCA wil het ecosysteem van de Karoo-woestijn herstellen en samen met de lokale gemeenschap economische groei creëren door het restaureren van het oorspronkelijke landschap.
De oorlog tastte de infrastructuur aan
Toen Andreia Pawel en Red Barthorp in 2016 voor het eerst in het zuiden van Namibië kwamen, was het land ‘bezaaid met restanten van menselijke infrastructuur’. Grensconflicten hadden een gefragmenteerd landschap achtergelaten. Voor het migrerende wild was de weg versperd door hekken en metaalafval.
Een nieuw model van milieubehoud
Vier jaar lang maakten Pawel en Barthorp het gebied schoon en organiseerden ze toeristische expedities, maar toen brak de Covid-pandemie uit en werd reizen verboden. Ze beseften dat ze het beschermen van de natuur op grotere schaal moesten aanpakken. Zo ontstond ORKCA – een volledig nieuw model van milieubehoud in Namibië.
Het behoud van de commerciële landbouw
Pawel en Barthorp verwierven landbouwland en werkten samen met lokale landeigenaars om een grote, permanent beschermde corridor te creëren waarin wilde dieren vrij konden rondzwerven. Hekken werden verwijderd en aan de buitenkant van het gebied hergebruikt ter begrenzing van aanpalende zones. ORKCA hanteert een inclusief model: in het beschermde gebied blijft de commerciële landbouw behouden. ‘Dieren kennen en herkennen geen grenzen’, zegt ceo Nabot Mbeeli. ‘Zij hebben dit gebied zoveel jaren ongehinderd doorkruist. Grenzen zijn antropogeen.’
Doelstelling: het behoud van het hele ecosysteem
De erkenning van het behoud van het gehele ecosysteem, ten opzichte van een aantal kleinere, afzonderlijk beschermde zones, past in het ultieme streven van ORKCA om een grensoverschrijdend reservaat te creëren, met de Oranjerivier als kern. ORKCA beveiligt de Namibische kant van de grens en werkt aan de Zuid-Afrikaanse kant samen met partners, zodat de inheemse Nama-bevolking volledige toegang tot de rivier heeft.
Het Rolex Perpetual Planet Initiative als hefboom
‘Rolex heeft ons echt vanaf het begin gesteund’, zegt mede-oprichter Andreia Pawel. ‘Toen wij nog maar een droom hadden, keken zij al vooruit. Ze hielpen ons bij het beveiligen van het land, bij het uitrollen van ons wetenschappelijk onderzoek en bij de herintroductie van wilde dieren. Ook gaven ze ons advies en lessen die ze zelf hadden geleerd bij de ondersteuning van andere projecten voor behoud van het leefmilieu. Ze hebben zóveel kennis!’
ORKCA wil ook opnieuw roofdieren introduceren
Nu Namibië de grootste regenbuien in honderd jaar tijd heeft gekend, is de perfecte tijd aangebroken om een groter aantal dieren los te laten. Door in het ORKCA-gebied rond te zwerven en het te begrazen, bewerken de dieren de grond op een natuurlijke wijze, waardoor zaden er kunnen groeien. Hun aanwezigheid brengt een waterval van voordelen voor het hele ecosysteem met zich mee. Het ORKCA-team werkt aan de beveiliging van de noordelijke grens van het beschermde gebied, waarbij het ook de aanpalende commerciële veestapels wil beschermen. Op een dag wil de organisatie jachtluipaarden en andere roofdieren kunnen loslaten zonder dat het vee in gevaar komt.
Eén van de grootste projecten van rewilding in zuidelijk Afrika
Het loslaten van de eerste dieren in het gebied levert ORKCA belangrijke gegevens op. Door de bewegingen van de dieren te monitoren, kunnen ze hun migratiepatronen en gewoonten beter begrijpen. Die informatie helpt bij volgende projecten van rewilding.
‘ORKCA kan het grootste verhaal van rewilding van Zuid-Afrika worden’, besluit Andreia Pawel. ‘Het landschap heeft zoveel potentieel! Het is een levenslange missie, maar uiteindelijk zal het lukken om de corridor langs de Oranjerivier helemaal te doen herleven.’
Rolex steunt personen en organisaties die voor de problemen van de planeet oplossingen zoeken en ontwikkelen en die zo bijdragen tot het verbeteren van de wereld en bewaren van de planeet voor de volgende generaties.
