Premium Lock Na decennia falen is Draghi exit. Maar beter wordt het niet

21 juli 2022Leestijd: 5 minuten
De vertrekkende Italiaanse premier Draghi met links naast hem Luigi di Maio (5 Sterren). Foto: Roberto Monaldo/LaPresse via ZUMA Press

De Italiaanse premier Mario Draghi heeft zijn ontslag aangeboden nadat hij een vertrouwensstemming verloor. Draghi’s exit is een goede zaak. Zowel voor Italië, de democratie als voor de euro, schrijft Jelte Wiersma.

Mario Draghi is een tragische figuur. Samen met een heel aantal andere Amerikaans geïnspireerde economen manoeuvreerde hij als bureaucraat vanaf de jaren tachtig Italië de eurozone in. Tegen de wens van vele vooraanstaande Italianen die grote schade aan de economie vreesden. Draghi’s pro-euro-kamp won en hoopte dat de euroregels en de druk van de financiële markten Italiaanse politici budgettair zouden disciplineren, tot liberaliseringen zouden leiden en een einde zouden maken aan de hoge inflatie onder de lire. Italië moest een harde munt krijgen, zonder veel inflatie, afgedwongen door de financiële markten. Dit is mislukt.

Lees ook over debat over vertrek uit de euro: Lang bleef het stil, maar er lijkt iets te kantelen

Italië heeft een staatsschuld van 155 procent van het nationaal inkomen. Dat was zo’n 100 procent toen in Maastricht in 1991 de euro werd overeengekomen. En het inkomen per hoofd van de bevolking lag in 1991 nipt lager dan in Duitsland en Nederland. Inmiddels is dat in Duitsland en Nederland bijna het dubbele. Terwijl de staatsschuld in Duitsland ongeveer gelijk is gebleven en in Nederland is gedaald.

De budgettaire discipline en liberaliseringen die Draghi wenste voor Italië, werden in het Noorden wel doorgevoerd. Dit succes had Draghi ook voor Italië voorzien. Maar kennelijk kende hij zijn eigen land niet goed genoeg. Er kwam niets van en Italië komt er met de dag slechter voor te staan.

Draghi moest nederlaag al toegeven als president ECB

Draghi moest zijn nederlaag al toegeven als president van de Europese Centrale Bank (ECB). In 2012 – precies tien jaar geleden – zei hij in Londen de beroemde woorden dat ‘binnen ons mandaat, we alles gaan doen wat nodig is om de euro overeind te houden. En geloof me: het zal voldoende zijn.’ Draghi begon massaal staatsschulden van eurolanden op te kopen en drukte de rente onder nul. Hierdoor werd de druk van de financiële markten op vooral Italië als ook andere landen met hoge schulden en weinig dynamische economieën, weggenomen.

De politici in Rome wilden niet hervormen en dankzij Draghi’s interventie als ECB-president hoefde dat ook nauwelijks meer. Draghi was daarover gefrustreerd. Hij riep als ECB-president telkens op: hervorm, liberaliseer en disciplineer. Maar het was vergeefs. Diverse verkiezingen leidden niet tot een breed gesteunde coalitie die Italië weer aan de praat wilde krijgen.

Draghi ging het dan maar zelf proberen, maar hervormen mislukte

Uiteindelijk is Draghi het zelf maar gaan proberen. De economische schade door de lockdowns bracht Italië verder in de schulden. Een aantal financiële instellingen zette daarop toenmalig bondskanselier Angela Merkel (CDU) voor het blok. Of er ging een zak geld naar Italië anders zouden ze stoppen Italiaanse staatsleningen te kopen. Merkel zwichtte en stuurde ruim 200 miljard euro naar Italië. Maar zij stuurde er wel op aan dat Draghi het roer zou overnemen.

Lees meer van Jelte Wiersma: Na economie sloopt euro ook democratie Italië

In ruil voor de ruim 200 miljard euro moest Italië onder Draghi’s leiding dan eindelijk hervormen, digitaliseren, vergroenen en nog zo wat. Hij werd door alle partijen behalve de Italiaanse Broeders als verlosser binnengehaald in Rome. Als een Romeinse veldheer die na een rooftocht rijk bepakt terugkeerde naar de hoofdstad. Draghi werd in februari 2021 premier van een coalitie met alle partijen behalve de Broeders.

Maar van de door hem, Duitsland, de Europese Commissie en de financiële markten gewenste hervormingen, kwam weinig terecht. Geld verdween in de zakken van de maffia en een basisloon werd ingevoerd. Daar was het niet voor bedoeld.

Premium Lock

Laden…

Premium Lock

Word abonnee en lees direct verder

Al vanaf €15 per maand leest u onbeperkt alle edities en artikelen van EW. Bekijk onze abonnementen.

  • Bent u al abonnee, maar heeft u nog niet een account? Maak die dan hier aan. Extra uitleg vindt u hier.

 

Premium Lock

Verder lezen?

U bent momenteel niet ingelogd of u hebt geen geldig abonnement.

Wilt u onbeperkt alle artikelen en edities van EW blijven lezen?

Bekijk abonnementen

Premium Lock

Er ging iets fout

Premium Lock

Uw sessie is verlopen

Wilt u opnieuw