Grenzen overschreden bij beschuldigingen van grensoverschrijdend gedrag

Iedereen gaat bij het horen of lezen van grensoverschrijdend meteen van het ergste uit, schrijft Philip van Tijn. Maar wat is grensoverschrijdend gedrag eigenlijk? Vaststaat dat hedendaagse normen belangrijker zijn dan een goede rechtsgang.

Wat zegt de dikke Van Dale in de laatste editie van de twintigste eeuw (1999) over het begrip grensoverschrijdend? Dit: ‘Zich over een grens begevend: grensoverschrijdend verkeer, grensoverschrijdende ondernemingen.’ En dat is het. Maar we schrijven nu 2022 en als het G-woord valt, valt ook een pijnlijke stilte, die duidelijk maakt dat er sprake is van iets Heel Ergs. Wát precies weet niemand, want we hebben hier te maken met een containerbegrip, volgens de Van Dale in 1999 ‘begrip zonder scherp afgebakende betekenis, waaraan de taalgebruiker zelf nadere invulling kan geven’. Dat mag in 2022 ook nog het geval zijn, iedereen gaat bij het horen of lezen van grensoverschrijdend meteen van het ergste uit.

Ik schrijf dit op zondagochtend; over een paar uur begint een ‘ledenberaad’ van D66 (zo heet dat daar) en centraal daarbij staat grensoverschrijdend gedrag. Oorspronkelijk alleen dat van partijstrateeg (ook die benaming heb ik niet zelf bedacht!) Van Drimmelen, maar NRC droeg nog net op tijd een nieuwe zaak aan, waarbij Europarlementariër Samira Rafaela van het G-begrip wordt beschuldigd.

Hedendaagse normen zijn belangrijker dan een goede rechtsgang

Voor zover we weten gaat het bij Van Drimmelen over ongepaste opmerkingen en gedrag, terwijl Rafaela zich jegens haar medewerkers niet gedroeg conform de geloofsbelijdenis van D66: Gij zult uw medewerkers met respect en geduld behandelen en als ze iets doms doen, zeggen dat het héél misschien ook anders had gekund. Hetzelfde verwijt heeft Khadija Arib het voorzitterschap van de Tweede Kamer gekost, dat ze naar veler mening uitstekend vervulde: ze schijnt menigmaal te zijn uitgevallen naar haar naaste medewerkers en dat strookte weer niet met de geloofsbelijdenis van de Kamermeerderheid. Haar eigen partij, de PvdA, ‘liet haar niet vallen’, een mooie levenshouding waarmee juist D66 reclame maakt. Diezelfde partij heeft overigens het veelbelovende Kamerlid Gijs van Dijk wél keihard laten vallen, wegens (u raadt het al) ‘grensoverschrijdend gedrag’.