Het demissionaire kabinet-Rutte III gaat versneld proberen Afghaanse tolken die voor de Nederlandse krijgsmacht hebben gewerkt en door de taliban worden bedreigd naar Nederland te halen. Hulde, schrijft Jelte Wiersma.
De Tweede Kamer spoorde demissionair minister van Defensie Ank Bijleveld (CDA) woensdag 2 juni nog maar eens aan: haal zo snel mogelijk Afghaanse tolken die voor het Nederlandse krijgsmacht hebben gewerkt naar Nederland. Zij worden met de dood bedreigd door de taliban, die 40 procent van Afghanistan in handen hebben. En als alle westerse militairen komende herfst Afghanistan hebben verlaten, kan het zomaar zijn dat de taliban het hele land veroveren en de tolken nergens meer veilig zijn.
Lees ook deze blog van Afshin Ellian: Zonder Westen zegevieren de jihadisten in Afghanistan
‘Leven of dood’
Tweede Kamerlid Salima Belhaj (D66) zei terecht: ‘Het is een kwestie van leven of dood voor mensen die gediend hebben voor de Nederlandse krijgsmacht.’ Oud-voorzitter van militaire vakbond AFMP Anne-Marie Snels, die zich sterk maakt voor de tolken, zei tegen RTL Nieuws: ‘Onlangs zijn tolken die voor andere landen werkten vermoord. Zij worden als collaborateurs gezien.’
Bijleveld had de Kamerbrede en externe aansporingen nauwelijks nodig. Zij heeft met haar eigen ministerie en met het ministerie van Buitenlandse Zaken sinds 2013 68 tolken en hun gezinnen naar Nederland gehaald. In totaal werkten formeel 273 tolken voor de krijgsmacht. Met 35 van hen is geen contact meer. De rest zou naar Nederland moeten kunnen komen als zij willen.
Missie mislukt
Nederland maakte deel uit van een internationale coalitie die onder leiding van de Verenigde Staten in 2001 Afghanistan binnenviel. Dit gebeurde in reactie op de terreuraanslagen op 11 september dat jaar in de Verenigde Staten. Nu, twintig jaar later en na veelvuldige inzet van Nederlandse militairen, trekt Amerika zich uit Afghanistan terug en in hun kielzog bondgenoten als Nederland.
Lees deze blog van Robbert de Witt terug: Waarom het geweld in Afghanistan ten onrechte wordt genegeerd
Dat de tolken niet veilig zijn in Afghanistan, toont aan dat de inval in 2001 feitelijk is mislukt. Het voornaamste doel was de Taliban straffen en voorkomen dat vanuit Afghanistan aanslagen op de Verenigde Staten en het Westen in bredere zin zouden worden gepland. Dat is geslaagd. Maar structureel een eind maken aan de macht van islamitische terroristen en een stabiele democratie vestigen, is niet geslaagd. Dat is een zure constatering. Zeker omdat 25 Nederlandse militairen in Afghanistan zijn omgekomen.
Het enige wat het demissionaire kabinet na de volledige terugtrekking van Amerikaanse soldaten uit Afghanistan nog kan doen, is ruimhartig zijn jegens de Afghaanse tolken. Zij zijn niet per se heiligen. Maar als iemand recht heeft op asiel, zijn zij het.