Juist goed dat ondernemers vaker dan ngo’s met ministers spreken

Ondernemers hebben veel meer het oor van bewindslieden dan ngo’s, blijkt uit onderzoek. Schande? Juist goed! vindt Gertjan van Schoonhoven. ‘God verhoede dat Nederland een ngo zou worden.’

De Open State Foundation in Amsterdam is een groep ‘constructieve activisten’ die allerlei tools (online-gereedschappen) ontwikkelt om met behulp van data de Nederlandse overheid transparanter te maken.

Niks mis mee. Heel handig en nuttig voor bijvoorbeeld journalisten; hun vorige directeur is dan ook meteen weggekaapt door de NOS. Zij is daar nu adjunct.  En ook voor alle andere burgers is een transparante overheid van belang. Alles wat bijdraagt aan verbetering daarvan, valt in principe toe te juichen.

‘OpenLobby-tool’ schraapt alle externe afspraken van ministers bij elkaar

Maar dat neemt niet weg dat er bij het onderzoek dat de Open State Foundation afgelopen week presenteerde wel een paar kritische kanttekeningen kunnen worden gemaakt. De OSF ontwikkelde een gereedschap (‘de OpenLobby-tool’) dat de externe afspraken van ministers en staatssecretarissen digitaal bij elkaar schraapt. En daaruit trekt de OSF nu vrij vergaande conclusies.

Of eigenlijk doet niet de OSF dat, maar een van haar onderzoekers. Rosa Juffer analyseerde de data in haar master thesis Who gets a seat at the table? Understanding the lobbying landscape by analyzing the agendas of Dutch ministers (Universiteit van Amsterdam). Bedrijven en organisaties die het bedrijfsleven vertegenwoordigen, luidt de conclusie, zouden verdacht veel toegang hebben tot bewindslieden.

Samen zouden ze bijna de helft van alle afspraken naar zich toetrekken. En binnen het bedrijfsleven is er dan weer een overzichtelijk aantal van zeventien bedrijven die relatief veel afspraken krijgen. Ter vergelijking: non-gouvernementele organisaties (ngo’s) als Amnesty, Greenpeace en Cordaid moesten het doen met net geen 8 procent van de afspraken.

Wat zeggen die data – sec – nou eigenlijk helemaal?

Over de compleetheid van de gebruikte data is het een en ander te doen. Telefonische gesprekken tellen niet mee en afspraken met andere overheidsorganisaties (SER, Rekenkamer) ook niet – dus ja, hoe compleet is het beeld dan eigenlijk? Maar goed, dit soort onderzoek is digitaal pionierswerk. Dat valt te verhelpen. Principiëler is de kritiek die je kunt hebben op zeg maar het gebrek aan context. Wat zeggen die data – sec – nou eigenlijk?