Vooral links wordt verantwoordelijk gehouden voor het multiculturele drama, en dan met name de PvdA. Maar de problematiek is veel omvangrijker, schrijft Afshin Ellian. Niet alleen de sociaal-democraten, ook het CDA en de VVD hebben er, al dan niet bewust, hun bijdrage aan geleverd.
Frits Bolkestein, VVD-leider in de jaren negentig, zette het multiculturele vraagstuk op de agenda. En vervolgens, wat gebeurde er daarna? Columnisten zetten iets op de agenda, maar dat betekent nog geen politiek succes. Bolkestein heeft niets tastbaars gedaan. De opkomst van Pim Fortuyn wordt vaak toegeschreven aan Paars (1994-2002), en in dat kabinet zat ook de VVD. Het kabinet is mede door Bolkestein gevormd.
VVD al lang aan de macht
Het zou dus buitengewoon interessant zijn als de VVD kan uitleggen wat de liberalen sinds de jaren negentig van de vorige eeuw hebben bereikt op het gebied van integratie, immigratie en islam. Dat laatste zat ook in de kritische analyse van Bolkestein. De vraag is natuurlijk of de VVD in staat was om beleidsmatig een en ander te veranderen inzake de beroemde drie i’s. Liberalen waren wel vaak en lang aan de macht: acht jaar in een paars kabinet, ruim drie jaar met het CDA van Jan Peter Balkenende, en nu sinds 2010 onder leiding van Rutte.
Gerekend vanuit het eerste paarse kabinet (1994-1998) zijn de liberalen al achttien jaar aan de macht, of nemen ze althans deel aan de macht. Ik wil ze geen onrecht doen: de liberalen hebben zonder meer een onmisbare bijdrage geleverd aan economie en welvaart in Nederland door de juiste maatregelen te nemen. Wij zijn uit de crisis dankzij Rutte (VVD) en Samsom (PvdA).
Multiculturele crisis
Er is echter een andere crisis gaande die complexere en moeilijkere maatregelen vereist: de multiculturele crisis. Hieraan hebben de partijen aan de rechterkant van het spectrum, namelijk VVD en CDA, niet al te veel kunnen doen of bereiken. Ze zeggen veel, maar doen weinig. Oud-minister van Justitie van het CDA, Piet Hein Donner, was zelfs zo formalistisch dat hij in de democratische invoering van de sharia geen problemen zag. Ik kom vrijdag terug op het CDA. In deze blog staat de VVD ter discussie.
De VVD praat veel over het multiculturele drama, maar kan weinig effectieve maatregelen nemen om het aan te pakken. In de vele jaren dat de partij aan de macht is, verschuilt de VVD zich achter de godsdienstvrijheid. Dat betekent nog niet de vrijheid om een collectieve zelfmoord of zelfdestructie te bevorderen. De liberalen durfden de afgelopen twintig jaar zelfs geen discussie te beginnen over de grenzen van de godsdienstvrijheid.
Al die postmoderne types
Daarmee doel ik op de financiering van religieuze instellingen vanuit het buitenland, op religieus onderwijs in relatie tot de grondwettelijke waarden, het islamitische aspect van het jihadisme, het salafisme en de verspreiding daarvan. Op al deze gebieden liet de VVD het beleid aan ambtenaren over. Dat zijn postmoderne types, zusters en broeders van Alexander Pechtold (D66), Job Cohen (PvdA) en Piet Hein Donner (CDA). U leest het goed: geen van hen is een sympathisant van de VVD.
Er is dus geen effectief beleid gevoerd op het gebied van islam, immigratie en integratie dat de zorgen van burgers kon en kan wegnemen. De tijd dringt voor de liberaal-conservatieven.
Nu heeft de VVD weer een kans om iets te doen aan immigratie, islam en integratie. Om het concreet te maken: de hervorming van het Verdrag van Genève inzake vluchtelingen.