De academische vrijheid is de afgelopen dagen onder vuur genomen door journalisten en bekende en onbekende columnisten. Zelfs academici deden mee aan de aanval op de academische vrijheid, schrijft Afshin Ellian over de discussie rond wetenschapper Machteld Zee.
In de voorbije week ben ik continu gebeld of ik me wilde uitlaten over het grote debat rond Machteld Zee. Dat heb ik niet gedaan.
Mensen die absoluut geen verstand hebben van de academische traditie en regels, schreven in kranten over de kwaliteit van een proefschrift. Niet gehinderd door kennis van feiten schreven ze ook nog onware feiten op. Zo begrepen deze lieden niet dat een leescommissie uit verschillende leden bestaat die bij meerderheid besluiten nemen.
De promotor mag geen lid zijn van de leescommissie. De beraadslaging van een leescommissie is geheim. Maar de verdediging van een proefschrift voor een oppositiecommissie, die weer andere bevoegdheden en taken heeft, is wel openbaar. Et cetera, et cetera.
Het boek is niet Machteld Zee’s proefschrift
Het Machteld Zee-debat ging over een boek getiteld Heilige identiteiten. Op weg naar een shariastaat? Dit boek werd opgevoerd als proefschrift van Machteld Zee. Maar in werkelijkheid promoveerde Zee op 1 december 2015 op het proefschrift Choosing Sharia? Multiculturalism, Islamic Fundamentalism and Sharia Councils in the United Kingdom. De handelseditie daarvan is uitgegeven door de uitgeverij Eleven International Publishing.
Waarschijnlijk is het Nederlandstalige boek, dat ik niet heb gezien, gedeeltelijk gebaseerd op haar eerdere bevindingen. Maar dat boek is niet haar proefschrift. Al die opiniemakers die haar, Paul Cliteur (de promotor), en ondergetekende aanvielen, hadden naar alle waarschijnlijkheid het proefschrift van Machteld Zee niet eens gelezen. Dat is pikant!
Zee onderzocht de werking van shariaraden in Groot-Brittannië
In haar proefschrift onderzoekt Machteld Zee onder meer de relatie tussen de multiculturele ideologie (dus niet de multiculturele samenleving) en het islamitische fundamentalisme. In dat licht analyseert zij de alternatieve rechtspraak, namelijk de shariaraden in Groot-Brittannië. Daarbij richt zij zich vooral op de fundamentele rechten van de mens, in dit geval de rechten van vrouwen. Nergens ben ik in de media een analyse tegengekomen van de inhoud van haar proefschrift. Overigens valt het de Nederlandse media nu pas op dat zij op dit thema is gepromoveerd. Terwijl ze met dat proefschrift destijds de voorpagina van The Independent haalde.
De Britse shariaraden waren erg boos op haar, maar ze hebben nooit haar observaties in twijfel getrokken. Nu zijn in Nederland vooral linkse mannen en vrouwen ontzettend boos op Machteld Zee. Ze hadden zich eerder bij de protesten van de shariaraden in Engeland kunnen aansluiten. Ik had nooit gedacht dat bij Nederlandse dagbladen en sommige websites (onder meer Joop.nl, de site van de progressieve VARA) zo veel passie voor de toepassing van de sharia zou bestaan. Er zijn drie landen waar de heersers de sharia volledig toepassen: Iran, Saoedi-Arabië en het kalifaat van de Islamitische Staat – als de critici van Machteld Zee daar op dezelfde wijze zouden hebben geleefd als zij hier doen, waren zij vermoord.
Ook de Universiteit Leiden werd onder vuur genomen
Er was ook nog iets anders aan de hand. Op sommige websites en in sommige kranten werd de Universiteit Leiden onder vuur genomen. Ons werd van alles en nog wat verweten: xenofobie, racisme, extreemrechts et cetera. Ook zouden we banden hebben met ‘een criminele organisatie’, namelijk de Edmund Burke stichting.
Voor de jongeren onder ons: de Burke stichting is ooit opgericht door een paar CDA’ers, zoals oud-premier Dries van Agt. De stichting liet een conservatief Europees geluid horen in een land waar talloze progressieve denktanks zijn. Dat werd als zorgwekkend fenomeen gezien. Ook ik heb een misdaad gepleegd: ik heb een keer een lezing gegeven voor de Burke Stichting. Al mijn lezingen voor de Teldersstichting, de ChristenUnie en andere instanties tellen niet mee. Overigens heb ik geen idee of de Burke Stichting nog bestaat.
Want Leiden is (te) kritisch over de islam
Maar jullie in Leiden zijn toch kritisch over de islam? Wie is ‘jullie’? De hele Universiteit Leiden? Aan de hele Universiteit Leiden heeft één man kritiek op de islam: ik. Machteld Zee schreef over de fundamentalistische islam, Paul Cliteur heeft vooral een mening over het islamisme, en Andreas Kinneging heb ik nooit kunnen betrappen op een mening over de islam.
Ja, ik beken onmiddellijk dat ik kritisch ben over de islam, de politieke islam, het jihadisme, het islamitische terrorisme. Kunnen al die mannen zoals Martijn de Koning niet één kritisch geluid tolereren? Mannen, jullie zijn boos, en ik begrijp dat volkomen: jullie zijn boos op Nederlanders die op de PVV stemmen. Dan moet u bij deze kiezers zijn, en niet bij mij.
Lees ook deze blog van Afshin Ellian: ‘Het salafisme blijft de motor van het islamitische terrorisme‘
Sharia is volgens Europees Hof in strijd met EHRM!
En wat de sharia betreft, moeten deze heren ook niet bij mij zijn, maar ze moeten hun pijlen richten op het Europese Hof voor de bescherming van de rechten van de mens (EHRM). Dat hof heeft in een uitspraak geconstateerd dat de sharia in strijd is met tolerantie, democratie en mensenrechten, en wie de sharia wil laten heersen, mag van dit mensenrechtenhof worden gehinderd.
In deze geest heeft Zee een onderzoek gedaan. Een universiteit en een promotor zijn slechts verantwoordelijk voor het proefschrift en niet voor alle andere daden of woorden van promovendus. Dat gezegd hebbende: ik ben ontzettend trots op Machteld Zee, want de derde druk van haar boek ligt al in de winkel.
Ook moeten we het verschil tussen Leiden en andere universiteiten niet uit het oog verliezen: Leiden streeft ernaar om een bolwerk van vrijheid (praesidium libertatis) te zijn. Daarom wordt de academische vrijheid van professor Maurits Berger (pro-sharia) en professor Afshin Ellian (tegen sharia) gerespecteerd. Hier kunnen andere universiteiten veel van leren!
Academische vrijheid staat in Leiden voorop
Onze rector magnificus prof. dr. Carel Stolker verdedigt de academische vrijheid met verve: ‘Sowieso is het in Nederland, politiek en maatschappelijk, al niet mogelijk meer om normaal met elkaar te praten. De universiteiten zijn de laatste plekken waar nog ordelijk wordt nagedacht. (…) We bieden alle ruimte voor debat,’ zegt Stolker in het Leidsch Dagblad. ‘Niet voor niets is ons motto Praesidium Libertatis (Bolwerk van vrijheid). Als er iets aan de hand is, is het juist de rechtenfaculteit die er als de kippen bij is om een debat te organiseren.’
Hulde aan onze rector die spreekt in de geest van Rudolf Cleveringa (1894-1980).
Islam is meest beschermde religie op aarde
Ik blijf erbij dat de islam de meest beschermde religie en wereldbeschouwing op aarde is, want als ik kritisch over het christendom, het boeddhisme of het socialisme had geschreven, was er niks aan de hand geweest.
U kunt op mij karaktermoord plegen, de jihadisten mogen mij dood willen, de ayatollahs mogen mij executeren, maar ik wil wel worden herinnerd als een nederige maar gepassioneerde academicus die de islam op de operatietafel van de rede heeft gelegd. Dit is in de ogen van jihadisten een misdaad, ja, dat is de enige misdaad die ik pleeg: een apologie voor de rede inzake de islam. Het is kenmerkend voor de stand van zaken in de islamitische wereld – en dus de ultieme rechtvaardiging van mijn houding – dat kritiek tot een doodstraf leidt.
Onthoud dat: één kritisch geluid (een bedreigd geluid) over de islam binnen de hele academie van Nederland, uit mijn bescheiden mond, wordt door linkse media en academici als een zorgwekkend fenomeen gezien. Dat is op zichzelf beschouwd een zorgwekkend fenomeen.