IS is beter georganiseerd dan velen denken. Het tegenoffensief tegen de jihadisten moet daarom ook de vorm van een propagandaoorlog krijgen. We moeten de vijand in woord, beeld en daad bestrijden.
Een staat in oorlog treedt hard op, anders verliest het die oorlog mogelijk. Weigering om tijdens een oorlog bevelen uit te voeren, wordt altijd bestraft. Wie dit niet begrijpt, moet niet meedoen aan een gewapende strijd.
Toch was er opwinding na het bericht over de mogelijke executies binnen de eigen gelederen door IS. De organisatie Raqqa is Being Slaughtered Silently (RBSS) meldde deze week dat in Raqqa, hoofdstad van het kalifaat, acht Nederlandse jihadisten zouden zijn geëxecuteerd.
Paradijs
Dick Schoof, de Nationale Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid maakte van de gelegenheid gebruik om Syriëgangers te waarschuwen: het kalifaat is geen paradijs, ga niet naar het strijdgebied.
Volgens RBSS zou een aanzienlijk aantal Nederlanders een militaire eenheid vormen in Raqqa. Het was voor mij geheel onbekend dat een grote groep Nederlanders daar een eenheid vormde. Wel was bekend dat IS nieuwe buitenlandse jihadisten in een aparte groep liet opnemen. Dat heeft te maken met veiligheidscontrole en opleiding.
Vaag
We moeten de organisatiegraad van IS niet onderschatten. Na een bepaalde periode worden buitenlandse jihadisten verspreid over verschillende eenheden en plaatsen, voor uiteenlopende doelen. De een blies zich op in Bagdad, waarbij tientallen om het leven kwamen, een ander doet weer iets anders. Het beeld dat we van de IS-organisatie hebben, is buitengewoon vaag.
RBSS zegt dat IS 75 Nederlanders heeft gearresteerd omdat een conflict hadden met de leidinggevende. Eén Nederlander zou zijn doodgemarteld, waarna acht andere Nederlandse jihadisten op grond van muiterij werden geëxecuteerd.
‘Valse geruchten’
De berichten van RBSS vanuit Raqqa zijn doorgaans betrouwbaar. Toch twijfelden velen aan dit nieuws, en ook ik heb mijn aarzelingen. Serieuze internationale organisaties die zich bezighouden met terrorisme, namen het bericht niet over.
Ook het Syrische Observatorium voor de Mensenrechten (SOHR) spreekt tegen dat er acht Nederlandse IS-jihadisten zijn geëxecuteerd. Het SOHR schrijft in een verklaring dat het om ‘valse geruchten’ gaat. Volgens deze mensenrechtenorganisatie zouden in de omgeving van Raqqa niet zo veel Nederlandse jihadisten actief zijn.
Tegenstrijdigheden
SOHR beweert ook dat IS na problemen met Oezbeken en Tunesiërs heeft verboden dat strijders van één nationaliteit bij elkaar zitten. De Nederlandse jihadisten zouden zich bevinden in de buitenwijken van Aleppo, Hassaka, Homs, Palmyra, en in de provincie Deir al-Zor.
De tegenstrijdigheid van deze berichten heeft te maken met het feit dat we officieel – via overheden, dan wel via journalisten ter plekke – weinig weten over de organisatie van IS en de strijd die ze voeren.
Ik heb begrip voor overheden die ons niet willen informeren over de organisatiestructuur van IS -alle inlichtingen omtrent de organisatorische structuur van IS en andere terreurgroepen worden immers verzameld via inlichtingenwerk. En zodra het publiek daarover wordt geïnformeerd, worden de inlichtingenmethoden die in het kalifaat worden gebruikt openbaar.
Satellietfoto’s
Dit moet nooit gebeuren. Geldt dezelfde logica voor de gewapende strijd en de deelname van de Nederlandse jihadisten aan deze strijd?
Ik vind dat de overheid concrete gegevens over het verloop van de gewapende strijd aan de andere kant van het front – aan de zijde van IS dus – bekend moet maken. Niet in alle gevallen zou betekent dit de openbaarmaking van inlichtingenmethoden – denk aan satellietfoto’s van enige tijd geleden.
Het is van belang dat we een idee te kunnen vormen van deze strijd. Dat is ook belangrijk voor de vervolging van de terreurverdachten, aangezien rechters zo in staat zijn om een beeld te vormen van de situatie in jihadgebieden. En natuurlijk is dat ook nuttig voor het politieke debat.
Propaganda
Het IS-territorium is nu nog een zwart gat met een vernietigende aantrekkingskracht. Alles verdwijnt erin, en dat is precies wat IS wil. IS wil dat wij niet weten wat aan het front gebeurt.
IS heeft een basis geopend in Libië en ook daarover verspreiden overheden geen berichten, waardoor slechts één nieuwsbron overblijft: Islamitische Staat zelf. Dat is uitermate onwenselijk.
Een oorlog zonder propaganda bestaat niet. Westerse staten hebben geen enkele poging gedaan tot het voeren van een propagandaoorlog of een psychologische oorlog tegen het jihadisme. Dat verbaast me in hoge mate.
Westerse staten moeten de vijand systematisch bestrijden, in woord en beeld.