De ‘hippie-achtige’ sfeer die doorgaans rond de zorgeloze techwereld hangt, maakt plaats voor donderwolken. Het dringt steeds meer door dat technologische ontwikkelingen ook nadelige effecten kunnen hebben.
De felle zon zorgde maandag voor nazomerse taferelen in de Portugese hoofdstad Lissabon. Groepjes Chinezen, Japanners, Indiërs, Amerikanen en Europeanen flaneerden langs de Taag, slenterden door de straatjes van Bairro Alto of bevolkten de terrassen op de protserige pleinen waar de stad er zo veel van heeft.
Lissabon biedt de komende dagen onderdak aan zo’n 60.000 tech-liefhebbers, 1.000 ondernemers, 1.500 investeerders en een legertje van 2.500 journalisten die bijeenkomen op Web Summit, ’s werelds zelfverklaard grootste techconferentie.
Donkere wolken
Misschien was het de invloed van Portugal, waar de in fado’s bezongen weemoed nooit ver weg is, maar toen de zon in de Taag was verdwenen, pakten denkbeeldige wolken zich samen boven de Altice-arena, het theater waar met een openingsceremonie het startsein voor Web Summit werd gegeven.
Hoofdact van de show was de Britse denker Stephen Hawking die de zaal via een videoverbinding toesprak. Hij herhaalde zijn waarschuwing tegen het gevaar van zelflerende computers die uiteindelijk slimmer worden dan de mens en de wereld overnemen.
‘Ik ben ervan overtuigd dat er geen verschil is tussen wat een biologisch wezen kan en wat een computer kan,’ sprak hij met zijn kenmerkende computerstem. ‘Als mijn redeneringen kloppen, dan zijn computers in staat om uiteindelijk het menselijk ras te vernietigen.’
Ongelijkheid en klimaatverandering
De onheilspellende boodschap van de Britse hoogleraar klonk door bij de andere sprekers. De altijd goed gemutste secretaris-generaal van de Verenigde Naties, Antonio Guterres, waarschuwde dat technologische ontwikkelingen de twee grote uitdagingen van deze tijd, ongelijkheid en klimaatverandering, kunnen verergeren.
Guteress wees op de zelfrijdende auto die veel chauffeurs werkeloos zal maken. ‘We moeten op dit soort ontwikkelingen vooruitlopen, in plaats van te reageren als het te laat is.’
Half mens half robot
Ondernemer Bryan Johnson, die honderden miljoenen verdiende toen hij zijn onlinebetalingssysteem Braintree aan veilingssite eBay verkocht, deelde in de malaise door op te biechten dat hij aan een chronische depressies lijdt en bang is voor de dood.
Maar gelukkig kwam hij ook meteen met een oplossing. Met zijn bedrijf Kernel wil hij mensen slimmer maken door hun hersenen aan te sluiten op computergestuurde neurale netwerken.
Tot opluchting van de zaal zei ook Hawking dat het nog niet te laat is en dat de mens nog in staat is de strijd tegen kunstmatige intelligentie te winnen.
Oneliners
De opgeluchte bezoekers klapten enthousiast toen ook Margrethe Verstager, Europa’s mededingingspitbull die Amerikaanse techbedrijven sart met recordboetes, optimistische oneliners de zaal in slingerde. ‘We moeten democratie terugpakken van de techreuzen,’ oreerde ze. ‘De maatschappij draait om mensen, niet om technologie.’
Uiteindelijk wist de burgemeester van Lissabon Fernando Medina met termen als ‘inclusiviteit’ en ‘diversiteit’ de harten van de toeschouwers weer te verwarmen. Confetti dwarrelde neer over de toehoorders. Dit was het feestje waarvoor zij waren gekomen. Opgelucht verlieten zij de zaal, langs de bedelende zwervers in het metrostation. Op naar de kroegentochten in Bairro Alto.
Techredacteur Servaas van der Laan volgt deze week voor Elsevier Weekblad de ontwikkelingen op Web Summit in Lissabon.