Roelof Bouwman: We hebben juist meer partijhoppers nodig

Eric van der Burg en Christianne van der Wal hebben in een opgefriste, weer voluit liberale VVD niets te zoeken en de progressief-protestantse Henri Bontenbal zou een perfecte lijsttrekker zijn voor de ChristenUnie. Roelof Bouwman vraagt zich af: waarom zitten toch zoveel politici bij de verkeerde partij?

Als er een prijs zou bestaan voor de politicus die het verschijnsel ‘partijhoppen’ in Nederland op de kaart zette, aan wie zou die prijs dan – desnoods postuum – moeten worden toegekend?

De belangrijkste kandidaat is waarschijnlijk de dwarse essayist en politicus Jacques de Kadt (1897-1988), vooral bekend van zijn klassiek geworden boek Het fascisme en de nieuwe vrijheid (1939).

In 1919 sloot De Kadt zich aan bij de Communistische Partij Holland (CPH). Hij hield het er slechts vijf jaar uit. Daarna was De Kadt politiek actief voor achtereenvolgens de Bond van Kommunistische Strijd- en Propagandaclubs (BKSP), de Sociaal-Democratische Arbeiderspartij (SDAP), de Onafhankelijke Socialistische Partij (OSP) en de PvdA. Voor die laatste partij was hij vanaf 1948 tevens vijftien jaar lid van de Tweede Kamer.

In 1969 bedankte De Kadt voor de PvdA en daarna werd hij sympathisant van de rechtse PvdA-afsplitsing Democratisch-Socialisten 1970 (DS’70). Uiteraard kon ook die partij hem niet lang bekoren. ‘Ik ga nooit meer in een beweging die dat oude en tot mislukken gedoemde socialisme naar boven haalt,’ zei hij in 1979 in een interview.

De partijhoppende anarcho-theosoof Roel van Duijn (1943) was toen reeds in De Kadts voetsporen getreden. Als oprichter, lijsttrekker, gemeenteraadslid, wethouder, Statenlid of anderszins was hij vanaf 1965 betrokken bij een duizelingwekkend aantal politieke partijen en partijtjes. Provo, de Kabouters, Amsterdam-Kabouterstad, de Politieke Partij Radikalen (PPR), het Groen Platform, het Groen Progressief Akkoord, Groen Amsterdam, De Federatieve Groenen, De Groenen, Noord-Holland Anders/De Groenen, GroenLinks – en dan zijn we er vast nog wel een paar vergeten.

Zelfs onze premiers waren niet altijd standvastig

Maar toch. We kunnen wel schamper doen over politici die om de haverklap van partij wisselen, maar zelfs onze premiers van de afgelopen halve eeuw waren niet altijd standvastig.