De feiten: Jan Terlouw overleden op 93-jarige leeftijd
Bron: ANP, NOSVoormalig D66-leider, schrijver en natuurwetenschapper Jan Terlouw is op 93-jarige leeftijd overleden. Omringd door zijn familie is hij rustig ingeslapen in zijn huis in Twello, heeft zijn dochter Sanne Terlouw vrijdag aan het ANP laten weten. Hij is kort ziek geweest.
Terlouw leidde D66 van 1974 tot 1982. In de jaren zeventig was hij bovendien succesvol schrijver van jeugdboeken als Koning van Katoren, Oorlogswinter en Oosterschelde windkracht 10.
Wie zegt wat over het overlijden van Jan Terlouw?
- D66 meldt in een reactie dat ons met Terlouw ‘een boegbeeld en een baken in een onrustige politieke wereld’ is ontvallen. Hij was volgens de partij ‘een echte partijman, een graag geziene spreker op congressen, een mentor voor jong politiek talent en een campaigner pur sang. De partij die hem zo lief was, zal zijn nalatenschap met trots voortzetten.’
- ‘Hij was een bijzondere vader, en partner voor zijn vriendin,’ zegt zijn dochter Sanne. ‘We hopen dat zijn ideeën weerklank vinden in de samenleving en zo blijven bestaan.’
- Voor D66-leider Rob Jetten was Terlouw ‘een symbool van moed en vooruitgang’. ‘Met zijn verhalen en liefdevolle aandacht wist hij ons te raken. Zijn leven is een onmisbaar hoofdstuk in de geschiedenis van D66 en een blijvende inspiratie. Met de stem en de idealen van Jan in onze gedachten, blijven we strijden voor wat hem zo dierbaar was: zorg voor de aarde en zorg voor elkaar, in het belang van generaties die na ons komen.’
- Terlouw bleef de partij trouw, reageert partijvoorzitter Alexandra van Huffelen. ‘Tot op het laatst ontving hij thuis jonge politici en sprak hij ons congres toe. Zo liet hij ons telkens weer zien dat we moeten durven opstaan voor onze overtuigingen, én dat politiek draait om gesprek, ontmoeting en betrokkenheid. Om broederschap – een woord dat hij zo belangrijk vond.’
Verdere verdieping: Jan Terlouw als lijsttrekker, schrijver en vader
Met Terlouw als lijsttrekker ging D66 in 1977 van zes naar acht zetels en in 1981 van acht naar zeventien. Hij werd daarna vicepremier en minister van Economische Zaken in het kabinet-Van Agt II.
Dat werd geen succes. Hij kon de tegenstellingen in het kabinet tussen Van Agt en PvdA-leider Den Uyl niet overbruggen.
Toen de PvdA uit het kabinet stapte, bleef D66 zitten. Al snel merkte de partijleider dat D66 een partij van hoge pieken en diepe dalen was. Van de zeventien zetels waren er een jaar later nog maar zes over.
‘Ik had het helemaal gehad,’ blikte Terlouw later terug op de teloorgang van zijn partij. ‘Toen dacht ik: misschien ben ik wel meer een bestuurder dan een politicus.’
Vertrokken uit de landelijke politiek
Terlouw verliet de landelijke politiek. Hij bleef altijd actief bij D66. Tot op hoge leeftijd verscheen hij op het partijcongres.
Na zijn vertrek uit politiek Den Haag werd Terlouw secretaris-generaal van de Europese Conferentie van Transportministers. Van 1991 tot 1996 was hij commissaris van de Koningin in Gelderland, waar hij in 1995 de volgens hemzelf moeilijkste beslissing in zijn loopbaan moest nemen. Het waterpeil van de Rijn en de Waal was zo hoog gestegen dat op zijn gezag een kwart miljoen Gelderlanders hun huis moesten verlaten.
Later was hij nog een paar jaar lid van de Eerste Kamer.
Jan Terlouw als vader en schrijver
Terlouw was vader van vier kinderen, die hij zelfverzonnen verhaaltjes vertelde. Daaruit kwam het idee om kinder- en jeugdboeken te gaan schrijven.
In zijn vakanties schreef hij onder meer Koning van Katoren, over een jongen die koning wordt van een fictief land, en Oorlogswinter, waarin hij zijn ervaringen als jongen in de Tweede Wereldoorlog verwerkte.
Beide boeken horen tot de best verkochte Nederlandse jeugdboeken en zijn ook verfilmd. Oorlogswinter uit 2008 trok bijna een miljoen bezoekers.
Met zijn betoog in De Wereld Draait Door dat het verdwenen vertrouwen in de samenleving moest worden herwonnen, wist hij eind 2016 op 85-jarige leeftijd bij veel kijkers een gevoelige snaar te raken.
De laatste jaren
In zijn laatste levensjaren maakte Terlouw zich vooral hard voor een betere wereld. Ter ere van zijn inzet wordt in Deventer sinds 2017 jaarlijks de Jan Terlouw Lezing georganiseerd. Het doel ervan is om het publiek tot actie te bewegen voor een duurzame wereld. Met het denkraam van Jan Terlouw als uitgangspunt.