In de haven van Rotterdam is in 2024 veel minder cocaïne onderschept dan in voorgaande jaren: 26.000 kilo. In 2023 ging het nog om 45.000 kilo.
De cijfers werden vorige week bekendgemaakt op een persconferentie van het Openbaar Ministerie, de Zeehavenpolitie van Rotterdam en Vlissingen, de douane en de Fiscale Inlichtingen- en Opsporingsdienst. Ook in de haven van Antwerpen werd veel minder cocaïne onderschept: 44.000 kilo, tegenover 121.000 kilo in 2023.
De afname van drugssmokkel komt door betere beveiliging van de twee grootste zeehavens. Er zijn meer camera’s, er wordt intensief gecontroleerd met drones en onderzeerobots, en alle containers van vrachtboten uit risicolanden uit Zuid-Amerika worden gecontroleerd. Corruptie door havenmedewerkers en chauffeurs is moeilijker gemaakt, door strikter toezicht op pincodes van de aangevoerde containers.
Ook het aantal arrestaties van uithalers van cocaïne is sterk afgenomen. In 2024 ging het om 266, tegenover 452 in 2023. Meestal ging het om tieners uit Rotterdam-Zuid en Amsterdam-Zuidoost.
Drugsorganisaties wijken uit naar kleinere havens
De drugsbendes die de transporten vanuit de productielanden in Latijns-Amerika organiseren, hebben hun routes verlegd naar West-Afrika. Dit deden zij vanwege de strengere controles in Rotterdam en Antwerpen, zei chef Jan Janse van de Rotterdamse Zeehavenpolitie op de persconferentie. Dat de gezochte drugsbaron Bolle Jos in Sierra Leone blijkt te verblijven, past in dat patroon.
In de haven van Vlissingen werd vorig jaar wel iets meer cocaïne onderschept dan in 2023. Mogelijk wijken de drugsorganisaties uit naar kleinere havens in Nederland. Ook wordt rekening gehouden met meer drugssmokkel via Duitse zeehavens.
🔴 EW’s visie: Kat-en-muisspel wordt niet minder
Dat er minder cocaïne wordt binnengesmokkeld via Rotterdam, is goed nieuws. Strengere maatregelen en intensievere controles lonen. De afname leidt tot minder geweld tussen drugsbendes: die hebben hun werkgebied noodgedwongen verlegd.
Ook zullen er minder (mega)zaken in de rechtbank dienen. Daardoor komt er capaciteit vrij voor andere zaken en is er minder druk op de gevangenissen.
Voor tieners zijn er minder mogelijkheden om als uithaler snel veel geld te verdienen. Dure overheidsprogramma’s om hen meer kansen te geven via scholing en werk, worden nu aantrekkelijker.
Cocaïnenetwerken verleggen hun smokkelroutes
Ondanks de succesvolle aanpak in Rotterdam en Antwerpen, is het een illusie dat het drugsprobleem nu snel wordt opgelost.
De vraag naar drugs neemt niet af, en Nederland blijft een ‘overslagplaats’ voor doorvoer naar andere landen in Europa en Azië. De cocaïnenetwerken verleggen hun smokkelroutes naar havens in West-Afrika, volgens politie en justitie. Daarvandaan worden de drugs via de Sahel-landen naar Europa gesmokkeld of over de Oceaan.
Binnen Nederland zal de druk toenemen op kleinere havens als Vlissingen, Scheveningen, IJmuiden, Harlingen en Lauwersoog. Daar is de controle nu nog veel minder intensief. Criminelen betalen vissersschepen om op open zee gedumpte drugspakketten aan land te brengen.
Inmiddels nemen drugscriminelen ook al hun toevlucht tot nieuwe smokkelmethodes, zoals het ‘inwassen’ van cocaïne in kleding, verpakkingsmateriaal en kolen.
Het kat-en-muisspel tussen misdaad en speurneuzen wordt niet minder, maar dreigt zich steeds meer te verplaatsen naar elders.
🔴 Reacties autoriteiten: ‘Niet doen alsof het lek boven is’
Het delen van kennis door de douane met landen in Zuid-Amerika leidt tot concrete resultaten, zei directeur-generaal Nanette van Schelven van de Nederlandse douane zaterdag 25 januari in De Telegraaf. ‘In Latijns-Amerika zijn het voorbije jaar meerdere grote drugstransporten onderschept die bestemd waren voor Nederland. (…) Door samen te werken, te helpen en vertrouwen op te bouwen, zie je dat de douanediensten daar steeds meer drugs willen en kunnen tegenhouden.’
De daling van de drugssmokkel via Rotterdam is volgens hoofdofficier van justitie Mariëtte Bode van Zeeland-West-Brabant goed nieuws, maar geen reden om de vlag uit te hangen. NRC citeert haar uitspraak op de persconferentie: ‘We moeten niet doen alsof het lek boven is.’
Politiechef Fred Westerbeke van de Eenheid Rotterdam toonde zich donderdag 16 januari trots op de (toen nog niet gepubliceerde) cijfers over de Rotterdamse haven. De intensieve samenwerking tussen de diverse instanties werpt haar vruchten af, zei hij op een debatavond in Rotterdam.